گزارش
راهبری امام در همه پرسی
مهدی علیزاده
بیانات امام‌خمینی(ره) در بحبوحه ابتدای انقلاب در موضوع همه‌پرسی جمهوری اسلامی هم ما را با اندیشه سیاسی ایشان در مسئله انتخابات و مراجعه به آرای عمومی آشنا می‌کند و هم با بعدی مهم از تاریخ معاصر اتصال برقرار می‌شود. البته ما برگی از این بیانات را انتخاب کردیم و برای تفصیل بیشتر باید به صحیفه امام مراجعه کرد.
امام خمینی(ره) یکی از کارهای دولت موقت را برگزاری انتخابات عنوان کرده و فرمودند: «با اینکه من اعتقادم این است که دیگر احتیاج به رفراندوم نیست و مردم مکرر به جمهوری اسلامی رأی داده‌اند، لکن برای اینکه بهانه‌ها تمام بشود و شمارش آرا بشود، ما باید آزادانه یک همچو کاری بکنیم تا مردم بدانند، تا همه عالم بدانند که رأی آزاد که مردم می‌دهند به که می‌دهند و به چه رژیمی می‌دهند، لهذا ما دولت موقت را تعیین کردیم.»1
رأی به جمهوری اسلامی
ایشان رأی خود را به‌صورت شفاف و قاطع برای مردم تبیین کردند: «حکومت اسلامی را که از حقوق شما دفاع می‌کند مستقر و برقرار کنید. به یاوه یاوه‌گویان گوش ندهید. به حرف‌های قشرهایی که از اسلام هیچ بویی ندیده‌اند و با اسلام مخالفند به حرف‌های آنها گوش ندهید. آنها می‌خواهند ملت را منحرف کنند از مسیر خود. مسیر شما مسیر اسلام است، مسیر شما این است که جمهوری اسلامی را به‌پا کنید. من رأی به جمهوری اسلامی می‌دهم و از شما تقاضا دارم که رأی به جمهوری اسلامی بدهید؛ نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد؛ جمهوری اسلامی.
آنها که در نوشتجاتشان از «جمهوری» دم می‌زنند- جمهوری فقط- یعنی اسلام نه. آنهایی که «جمهوری دمکراتیک» می‌گویند یعنی جمهوری غربی، جمهوری اسلامی نه. آنها می‌خواهند باز همان مصایب را با فرم دیگر برای ما به بار بیاورند. آنها اصلا در این نهضت دخالت نداشتند.»2
این رهبر الهی، بلندگویی برای قاطبه مردم بود و می‌دید که مردم اسلام می‌خواهند و اسلام هم روی دوش جمهور است که پیش می‌رود و باید جلوی دیکتاتوری با روبند دمکراسی ایستاد:
«آنها که امروز به خیال خودشان می‌خواهند سر سفره آماده بنشینند، در این نهضت به هیچ‌وجه دخالت نداشتند. این نهضت را شماها، این نهضت را طبقه محصل، طبقه کارگر، دهقان، بازاری، این نهضت را اینها به بار آوردند و اینها حق دارند. آنها که در خارج بوده‌اند و برای میوه‌چینی آمده‌اند و آنها که در صدرهای بالا نشسته‌اند و منظره‌ها را نگاه کرده‌اند یا کمک کرده‌اند به رژیم و حالا به‌صورت انقلاب [ی ] درآمده‌اند، آنها را نپذیرید و نمی‌پذیریم.
آنها که قلم‌های مسموم را گرفته‌اند و برخلاف اسلام چیز می‌نویسند و «ملی» و «دمکراتیک» و این حرف‌ها را به میان می‌آورند، از آنها نپذیرید.
ما اسلامی را می‌خواهیم، ملت ما اسلام را می‌خواهد. آنها که کوشش دارند نهضت ما را تضعیف کنند، دولت ما را تضعیف کنند تا نتوانیم- تا به خیال آنها- نتوانیم در رفراندوم موفق شویم، خیال خامی به سر خودشان می‌پزند. ملت ما یکپارچه خواهان جمهوری اسلامی است.
ما باید آن چیزی را که آمال ملت است، دنبال کنیم؛ آن چیزی که ملت در چند سال است و در بیش از یک سال است که فریاد می‌زنند و از چندین سال است که دنبال او هستند، ما باید به فریاد این ملت گوش کنیم. قشرهای مختلف این مملکت باید به ندای ملت گوش کنند و ببینند ملت چه خواست و چه می‌خواهد. ملت در طول این یک سال و چند‌ماه اخیر در خیابان‌ها ریخت و فریاد کرد: «آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی»
ما باید تابع ملت باشیم. نباید قلم دست بگیریم و توی منزل بنشینیم و هر چه می‌خواهیم بنویسیم. صلاح نیست. این برمی‌گرداند آن مسائل و مصایب سابق را و خیانت است به ملت.»3
ایشان حتی توصیه‌شان به کسانی که به اسلام باور نداشتند هم جمهوری اسلامی بود:
«کمونیست‌ها هم باید جمهوری اسلامی بخواهند. اگر بخواهند برای این ملت کار کنند و راست بگویند، همه باید جمهوری اسلامی را بخواهند. آن که علاقه به این ملت دارد، آن که علاقه به این کشور دارد، آن که از اختناق خسته شده است، آن که مخالف این است که مملکت ما مستقل نباشد، آن که استقلال مملکت را می‌خواهد- در هر مسلکی که هست- باید دنبال ملت برود تا پیروز شود. باید دنبال همین قشر ملت، همین محصلین، همین محصلین علوم قدیمه و جدیده، همین بازاری، همین حمال، همین دهقان، همین کشاورز و همین کارگر، دنبال اینها بروند. اینها کشته دادند، اینها خون دادند و اینها سهیم هستند. همه سهم مال اینهاست؛ نه مال من و شما که کنار نشسته‌اید و حالا قلم دست گرفته‌اید. قلم‌ها را بشکنید. به اسلام پناه بیاورید. تبلیغات سوء را کنار بگذارید. تضعیف ملت را، تضعیف دولت را کنار بگذارید تا نتیجه ببرید؛ تا استقلال خودتان را حفظ کنید.»4
در منطق سیاسی امام‌خمینی(ره)، مخالفین هم آزادند که رأی خود را ابراز کنند، ولی بدانند که این حرکت مخالف خواست مردم است:
«من خودم رأیم جمهوری اسلامی است و از همه آقایان تقاضا دارم که همین رأی را بدهند. البته همه مختارند هر رأیی را می‌خواهند بدهند؛ لکن تقاضای من از ملت این است که همین رأی را بدهند. آنهایی که برخلاف جمهوری اسلامی رأی می‌دهند، آنها آزادند؛ لکن بدانند که این یک امری است که مخالفت با ملت است، مخالفت با اسلام است و من نصیحت می‌کنم آنها را که این کار را نکنند و همه با هم به جمهوری اسلامی رأی بدهند.»5
1. صحیفه امام، ج 6 ، ص 58
2. همان، ج 6 ، ص 353
3. همان، ج 6 ،ص 354
4. همان، ج 6 ، ص 354
5. همان، ج 6 ، ص 388
در همینه زمینه :
یادداشت
گفت‌و‌گو
سیاست
