نوروز و مقاصد نوظهور گردشگری

مصطفی فاطمی؛ مدیر دفتر گردشگری داخلی

نوروز در هر سال عامل سفر بسیاری از ایرانیان است و تحلیل آمار سفرها گواه رویکردهای جدید در سفرهای آتی مردم خواهد بود، تحلیل هایی که نه تنها در حوزه گردشگری که از منظر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی قابل اعمال خواهد بود و می‌تواند به مبنایی برای محوریابی تورهای گردشگری تبدیل شود وآینده سرمایه گذاری در گردشگری را تغییر دهد  ، نوروز ۱۴۰۲ همچون سال های گذشته حجم بالایی از سفرها را رقم زد تا تعداد مسافرت‌ها به قریب به ۶۰ میلیون نفر شب اقامت برسد ، اما تفاوت آشکار امسال با سال‌های گذشته را باید در تقارن ماه مبارک رمضان و نوروز در کنار تغییرات آب و هوا و اوضاع اقتصادی و سیاسی جامعه دانست ، موضوعی که باعث شد تعداد کمتری به خارج از کشور سفر کنند و توزیع زمانی و مکانی سفر بهتر اتفاق افتاد به گونه‌ای که سفرها از نیمه اسفند ماه همزمان با تعطیلات نیمه شعبان آغاز و انتظار می رود تا تعطیلات عید سعید فطر همچنان برقرار باشد، از سوی دیگر وضعیت نسبتا مطلوب هوا در استان‌های شمال غرب و شرق کشور روند مسافرت‌ها را به این شهرها نسبت به سال گذشته افزایش داد.
درحالی که همچنان استان‌های شمالی کشور و نوار ساحلی جنوب خصوصا جزایر در کنار فارس، خراسان رضوی و اصفهان از مهم‌ترین مقاصد سفرهای داخلی محسوب می‌شوند اما نتایج آماری سفرها در نوروز امسال که از سامانه جانا وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و آمارهای تردد جاده‌ای، سوخت و... ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر استخراج شده نشان می‌دهد استان‌های آذربایجان‌شرقی، اردبیل، خراسان شمالی، ایلام، گلستان،گیلان، سیستان و بلوچستان از جمله مقاصدی هستند که بیشترین رشد را در بین دیگر استان ها نسبت به سال گذشته به خود اختصاص داده اند. ‌در این بین جزیره قشم یک رکورد جدید را از خود به جای گذاشت و در این ایام به تنهایی معادل ۷ استان کشور پذیرای گردشگران بود .
از سوی دیگر ضریب اشغال تخت واحد های اقامتی گواه رویکرد جدید مردم و وضعیت زیرساختی گردشگری در کشور است که خود نیازهای سرمایه گذاری در این بخش را نشان می دهد و می‌تواند در پیش‌بینی رفتار گردشگران طی ماه‌ها و سال‌های آتی موثر و مفید باشد.
یافته های این تحلیل آماری نشان می دهد بالاترین ضریب اشغال تخت مربوط به استان های ایلام ، بوشهر ، هرمزگان و مازندران با بیش از ۹۸درصد و استان‌های کردستان ، گیلان با ۹۵ درصد و استان های خراسان شمالی ، گلستان ، لرستان ، خراسان جنوبی و کرمانشاه با بیش از ۸۵ درصد بوده است .
در مجموع اگرچه گردشگران داخلی در عمل، همچنان مقاصد آشنا و رایج را ترجیح می‌دهند و به غیر از استان مازندران، توسعه گردشگری در سایر مقاصد به صورت متمرکز در یک یا چند نقطه مهم که معمولا مرکز استان بوده، اتفاق افتاده است. با این همه یک نکته مهم در زمینه مقاصد داخلی، ورود استان آذربایجان‌شرقی (با محوریت تبریز) به جمع ۱۰ مقصد نخست گردشگران داخلی در نوروز است. همچنین فاصله اندکی که میزان سفرها به استان‌های اردبیل، گلستان ، کردستان ، کرمانشاه ، لرستان و تهران با یکدیگر و با  استان یزد دارد، حاکی از ظهور مقاصد جدیدتری در آینده بسیار نزدیک است.  در مجموع باید شهرهای مکمل سفر را که قبل از این توسط ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر اعلام شده بود در کنار استان هایی که امسال به بدنه گردشگری کشور افزوده شدند مقاصد نو ظهوری دانست که ممکن است در سال های بعد گوی سبقت را از شهرهای همیشگی مقصد بربایند.