گزارش
سایه سنگین حریم بر سر کشاورزان و باغداران کن
گزارش همشهری از معضلات حریم تهران که حالا بناست بخشی از آن به‌دست مدیریت شهری تهران حل شود
سیمین برادران-روزنامه‌نگار
کوهنوردان و گردشگران، روستاهای غربی شهرستان تهران را به‌خوبی می‌شناسند. برف زیادی کوه‌ها را پوشانده و آپارتمان‌های نوساز جای خانه‌های روستایی و باغ‌ها را گرفته، اما اندک باغ‌هایی در این منطقه هنوز زنده‌اند و روستاییان برای نگهداشت آنها دست و پا می‌زنند. روستاهای قدیمی کن که 1400سال قدمت دارند را با نام «کن- سولقان» می‌شناسند؛ روستاهایی که ظرفیت گردشگری بالایی دارند و باغ‌هایی که ریه تنفسی تهران محسوب می شوند، اما برچسب حریم تهران را با خود یدک می‌کشند؛ حریمی که حالا برای روستانشینان به مانعی برای حفظ باغ‌هایشان تبدیل شده است. از یک‌سو صیانت از حریم تهران یک چالش جدی به‌حساب می‌آید و از سوی دیگر زندگی در روستایی که برچسب حریم را دارد با موانع بزرگ بین‌دستگاهی مواجه می‌شود و اهالی برای حل معضلی باید میان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی و نیمه‌دولتی سرگردان باشند. اهالی و روستاییان حوالی کن و سولقان دل پردردی از سایه سنگین حریم بر سرشان دارند. آنها می‌گویند که طرح هادی بدون مشورت با شورا و روستاییان تصویب شده است.
هر فعالیتی، ساخت‌وساز محسوب می‌شود
علی‌اصغر بذرانبار، رئیس شورای بخش کن در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری از مشکلات روستانشینان پرده برمی‌دارد: «بخش کن 14روستا دارد که عمده مشاغل اهالی باغداری، کشاورزی و در کنار آن دامداری است. اکثر باغداران از برخی مغایرت‌های قانونی که وزارت جهادکشاورزی اعمال می‌کند، گله‌مند هستند. باغداران نمی‌توانند اطراف باغ خود را با سیمان جدا کنند و با سنگ این کار را انجام می‌دهند، اما بر اثر فرسایش، سنگ‌ها ریزش می‌کنند و درختان قدیمی باغ‌ها هم همزمان با ریزش، خم شده و خشک می‌شوند. تقاضای باغداران این است که دیوار سیمانی شود، ولی سیمانی شدن را به‌عنوان ساخت‌وساز تلقی می‌کنند و چون در حریم هستیم این اجازه صادر نمی‌شود؛ درصورتی که نیاز اولیه کشاورز است.»
او درباره دیگر مشکلات باغداران حریم تهران می‌گوید: «اکثر باغ‌ها نزدیک بافت روستاست و اهالی رفت‌وآمد می‌کنند، ولی برخی از باغ‌ها چندین کیلومتر از بافت فاصله دارد و نیاز است که کشاورزان خانه کارگری، انبار ادوات کشاورزی، راه میان‌باغی و استخر نگهداری ذخیره آب داشته باشند، اما اجازه نمی‌دهند و ساخت‌وساز در حریم محسوب می‌شود. اگر همکاری صورت نگیرد، کشاورزان ممکن است به سمت تخلف بروند.» این در حالی است که بنا برگفته محمد تاجیک، بخشدار کن تعارضات برطرف شده و در آینده مشکل واگذاری زمین حل خواهد شد؛ یعنی با پروانه‌هایی که صادر می‌شود می‌توانند دیوار‌کشی کنند. او به همشهری می‌گوید: «مجلس شورای اسلامی مصوبه‌ای داشته و بناست خیلی از مشکلات کشاورزان حل شود و این مصوبه در شورای نگهبان قرار دارد. با کمک مدیریت شهری تهران بخشی از این مشکلات را حل خواهیم کرد.» بنا برگفته تاجیک، پرونده اهالی روستا تکمیل و به بنیاد مسکن ارسال شده تا زمین‌هایی برای جوانان روستا جهت ساخت مسکن درنظر گرفته شود.»
توجه به ظرفیت گردشگری
سخنگوی شورای شهر تهران و عضو شورای اسلامی شهرستان تهران هم در همین ارتباط در میان اهالی حضور پیدا کرد و به بحث و بررسی در رابطه با مشکلات این روستاها پرداخت. علیرضا نادعلی می‌گوید: «تلاش بر این بوده که بافت روستایی در این بخش از بین نرود، اما متأسفانه مشاهدات نشان می‌دهد زندگی اصلی روستایی در برخی از روستاهای بخش کن حفظ نشده و در برخی از موارد شاهد هستیم زراعت و باغداری به‌دلیل برخی از قوانین دچار مشکلاتی شده است.»
او معتقد است با توجه به موضوع گردشگری بخشی از مشکلات اهالی حل خواهد شد: «باتوجه به طبیعت و دسترس‌پذیری مناسب و نزدیکی به پایتخت، امکان جذب گردشگر در این بخش وجود دارد، اما امکانات لازم در بخش کن وجود ندارد که در شورای شهرستان تهران این موضوعات به‌صورت جدی پیگیری خواهد شد.» نادعلی ادامه می‌دهد: «نکته مثبت این است که همه دستگاه‌ها ازجمله شهرداری تهران برای حل مشکلات بخش کن اعلام آمادگی کردند.» عضو شورای شهرستان تهران با اشاره به تعارض بین دستگاه‌های مختلف در بخش کن می‌گوید: «دستگاه‌های مرتبط با حریم تهران با یک همکاری مناسب می‌توانند با توجه به مدل حکمرانی انقلاب اسلامی خدمت‌رسانی بهتری به بخش کن داشته باشند. در این زمینه جلسه‌ای با حضور بخشدار کن، جمع دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستاهای کن و سولقان و همچنین مدیران ارشد شهرداری تهران از مناطق 5و 22و اداره کل حریم شهرداری تهران داشتیم و مقرر شد کار کارشناسی برای حل مشکلات روستاهای کن انجام شود.»
دستور شهردار تهران برای حفاظت و صیانت از کن
احسان شریفی، شهردار منطقه 5 هم از خدمات شهرداری تهران برای حل مشکلات اهالی می‌گوید. او به طرح حفاظت و صیانت از باغ‌های کن که اردیبهشت 1398در شورای‌عالی معماری و شهرسازی به تصویب رسیده است، اشاره می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه این طرح نتوانسته نیاز مردم را تامین کند. در نهایت با دستور مستقیم شهردار تهران موضوع به معاونت شهرسازی ارسال شد و طرح بافت در کمیسیون ماده 5شهر تهران به تصویب رسید که اتفاق خوبی است و ظرفیت خوبی در بافت قدیمی و تاریخی کن ایجاد می‌کند و نوسازی در آن رخ خواهد داد.» شریفی از امکان ساخت‌وساز در بخشی از کن که در محدوده منطقه 5است، می‌گوید: «به‌طور متوسط یک طبقه تشویقی به املاک بالای 120مترمربع با گذر 6متر داده شده که می‌توانند 4طبقه بسازند و املاکی که با تجمیع به 300مترمربع می‌رسند و گذر 8متری دارند می‌توانند 5طبقه بسازند و این طرح در شهر تهران هر کدام یک طبقه کمتر است. این طرح در مراحل ابلاغ است که به‌زودی رخ می‌دهد.»
