مستند فجر
«در پس جنگ» و مهاجرینی که به ایران آمدند
«در پس جنگ» به کارگردانی محمدحسین محمودیان نگاهی اجمالی به تاریخ معاصر افغانستان دارد؛ سال‌هایی که کمونیست‌ها کودتا کردند تا بعد از آنکه مردم افغانستان در مقابل کمونیست‌ها در درجه اول و بعد وقتی که حکومت شوروی کشورشان را اشغال کرد در برابر این کشور ایستادگی کردند و حماسه‌ای را رقم زدند که خودشان به آن سال‌های جهاد می‌گویند.
به‌گفته محمودیان، کارگردان این مستند، این فیلم مروری بر این سال‌ها دارد و از اینجا نشات گرفته تا بدانیم که چرا عده زیادی از مردم افغانستان مهاجر شده‌اند. یکی از کشورهایی که بیشترین مهاجر را پذیرفته ایران باشد. به‌نظر می‌آمد که پاسخ این سؤال برای هر ایرانی که می‌پرسد چرا تعدد انواع مهاجران را می‌بیند و چرا افغان‌ها کشور خود را ترک کرده و به آنجا برنمی‌گردند لازم بود که در این فیلم به پاسخ این سؤال‌ها می‌رسد.
به همین دلیل مستند با این سؤال آغاز می‌شود که «بیش از 4دهه است که مهاجرین افغانستانی را در ایران می‌بینیم. بر این مردمان چه گذشته که امروز بسیاری از آنها مهاجر هستند؟» این مستند سعی دارد پاسخی برای این سؤال پیدا کند. در حقیقت، مستند با مروری بر دوران آرامش افغانستان به زمانی می‌رسد که آنها مجبور به ترک وطن و مهاجرت می‌شوند. محمودیان ارتباط نزدیکی با افغانستانی‌ها داشته و پیش‌تر نیز مستندی را درباره آنها ساخته بود؛ این مستند به معرفی افغانستانی‌های مهاجر موفق می‌پرداخت و سراغ چهره‌های افغانستانی‌هایی که پزشک، جراح، استاد دانشگاه و یا هنرمند هستند، رفته بود. وی در گفت‌وگویی درباره تولید این مستند می‌گوید: «آشنایی من با مردم افغانستان به سال‌ها قبل برمی‌گردد ولی به‌طور نزدیک از زمانی که نادر طالب‌زاده کلاس‌های فیلمسازی اسلامی را با حضور جوانان افغان برگزار کرد این آشنایی شکلی جدی‌تر به‌خود گرفت. در کارهایی که آنجا ساخته می‌شد فیلمسازان جوان افغان پیرامون حضور مهاجرین افغان در ایران فیلم می‌ساختند. در آن زمان من از طریق روایت فتح مدیریت تولید این آثار را برعهده داشتم. یادم است سال۷۸ مجموعه‌ای با عنوان «روایت هجر» ساخته شد که از سیما هم روی آنتن رفت. در این کار به برخی مشکلات مردم افغانستان در ایام مهاجرت توجه شده بود؛ کاری که از زیبایی‌های بصری خوبی بهره می‌برد.»
