تئاتر
تئاتر تعطیل بردار نیست
از هزینه‌های سربه‌فلک‌کشیده اسکان تا برنامه‌های اتحادیه تئاتر جهان اسلام
فهیمه پناه‌آذر- روزنامه‌نگار
یک روز بعد از شروع بخش رادیو‌تئاتر جشنواره چهل‌ویکم تئاتر فجر، نشست خبری این دوره از جشنواره با حضور کوروش زارعی، دبیر جشنواره برگزار شد. بخش اول مراسم همراه با رونمایی پوستر این دوره بود که هوشنگ توکلی به‌عنوان مدعو حضور داشت؛ مراسمی که میزبانش تالار رودکی بود.
دغدغه‌های یک بازیگر
هوشنگ توکلی، از بازیگران تلویزیون و تئاتر با عنوان این مطلب که خیلی‌ها عاشقانه پای تئاتر ایستاده‌اند، صحبت‌های خود را به اعدام یکی از جاسوسان کشاند. وی گفت: «اعدام آقای اکبری گشایشی را در حوزه دیدگاه‌های نظام و تحمل نظام مطرح کرد، زیرا در این ۴۰سال تا دلتان بخواهد از این جاسوس‌ها داشته‌ایم.» این بازیگر در ادامه توضیح داد: «حضور آنان در فرهنگ و هنر هم بوده که سیستم‌های امنیتی آنان را زیرنظر داشتند ولی اجازه اظهارنظر نداشتند. این اقدام، نخستین حرکتی بود که یک نشانه بود و دقت در این موضوع را در آینده مطرح می‌کند.»
توکلی در ادامه گفت:« در این ۴۰سال در تئاتر خیلی کارها انجام شده است، قدیمی‌ها معتقد بودند باید این چراغ را روشن نگه داشت.» وی همچنین ادامه داد: «قبل از کرونا گزارشی به مقام معظم رهبری دادیم و عنوان کردیم نزدیک یک میلیون فارغ‌التحصیل رشته هنر داریم که شگفت‌انگیز است. این گزارش پنهان مانده و هنوز هم پنهان است با اینکه رهبری فرمودند درباره این قضیه کار شود اما متأسفانه هنوز، کاری انجام نشده است.»
یک نشست پر از سخنران
از دیگر افرادی که در این نشست حضور داشتند، می‌توان به کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی، نصرالله قادری، محمود فرهنگ، قاسم زارع، ایوب آقاخانی، عباس عظیمی و... اشاره کرد. دیگر سخنران این نشست، کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی بود که یکی از وظایف جشنواره‌ها را توجه به توسعه تئاتر در استان‌ها دانست و گفت: همه تلاش برگزارکنندگان جشنواره بر این امر متمرکز بوده است. در ادامه 2پوستر جشنواره با طراحی محمد اسفندیاری و حسن موسی‌زاده و با حضور کوروش زارعی، کاظم نظری، هوشنگ توکلی، حسین پرستار، احمد جولایی و... رونمایی شدند. در ادامه مدیران بخش‌های گوناگون جشنواره با همراهی دبیران به ارائه توضیحاتی پرداختند.
بزرگداشت 2هنرمند فقید
کوروش زارعی که نخستین تجربه برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را دارد، در ادامه و بعد از رونمایی پوستر جشنواره خبر از برگزاری 2بزرگداشت در جشنواره امسال داد و عنوان کرد که بزرگداشت علی سلیمانی و سعید تشکری اول بهمن همزمان با مراسم افتتاحیه برگزار می‌شود. وی همچنین توضیح داد: «امسال همزمان با برگزاری بخش بین‌الملل، اتحادیه تئاتر جهان اسلام تاسیس می‌شود، دوست داشتیم این بخش در استان خوزستان و با اجرای چند نمایش عربی برگزار شود که به‌دلیل شرایط اقتصادی، این فرصت فراهم نشد.»
آمار اجراها در جشنواره41
زارعی در ادامه به بخش‌های مختلف جشنواره اشاره کرد: «37نمایش در بخش مسابقه ایران، ۲۳اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۲اثر در بخش ویژه، ۱۳اثر رادیو‌تئاتر و ۳۱اثر در بخش خیابانی اجرا خواهند شد.» وی ویژگی این دوره از جشنواره را حضور هنرمندان جوان و گروه‌های تئاتر شهرستان‌ها عنوان کرد.
خارجی‌ها می‌آیند
از دیگر سخنرانان این نشست، مرتضی منصوری، مدیر بخش بین‌الملل بود. به‌گفته وی، بخش بین‌الملل با اجرای آثاری از برزیل، روسیه، عمان، اسپانیا، عراق، ارمنستان، تونس و اردن برگزار می‌شود. ضمن اینکه چند کارگاه آموزشی با حضور استادانی از ایرلند جنوبی، صربستان، الجزایر و روسیه برپا خواهد شد. روز هفتم و هشتم بهمن‌ماه در راستای شکل‌گیری اتحادیه تئاتر جهان اسلام، ۲۰مقاله از ۱۰کشور ارائه می‌شود. منصوری همچنین گفت: «۷نفر از مدیران جشنواره‌های خارجی، ۲۵هنرمند مهمان و بیش از 100هنرمند که اعضای گروه‌های نمایشی هستند، ازجمله هنرمندان بخش بین‌الملل به شمار می‌آیند.»
تشکیل اتحادیه تئاتر جهان اسلام
کوروش زارعی درباره اتحادیه تئاتر جهان اسلام توضیح داد: «مشکلاتی که بین جهان اسلام است، بیشتر از مشکلات میان جهان مسیحیت و غیره است. به همین دلیل همیشه دغدغه اتحاد و همدلی میان جهان اسلام توسط تئاتر را داشته و دارم. با تئاتر می‌توانیم با هم دیالوگ برقرار کنیم و به تمدن اسلامی مدنظر و مورد تأکید رهبری برسیم. تئاتر می‌تواند حلقه اتصال میان نه‌تنها جهان اسلام بلکه با ادیان و باورهای دیگر باشد. تئاتر نیاز امروز و جهان بشریت است.»
تعطیلی تئاتر ظلم به مردم است
از دیگر بخش‌هایی که درباره‌اش صحبت شد، جشنواره‌های تئاتر استانی بود. زارعی در این‌باره توضیح داد: «استقبال مردم از آثار جشنواره‌های استانی نشانه دلتنگی آنها برای تئاتر است و تعطیلی تئاتر ظلم به مردم است. تئاتر هرگز تعطیل‌بردار نیست و با تعطیلی آن، خودمان و مردم را از این هنر محروم می‌کنیم. وقتی کارمند جایی هستیم و حقوق ماهانه دریافت می‌کنیم، همکاران‌مان را به تعطیلی تئاتر فرا می‌خوانیم؟!»
10میلیارد تومان هزینه هتل
دبیر جشنواره تئاتر فجر در پاسخ به پرسشی دیگر درباره بودجه جشنواره هم یادآور شد: «هنوز نمی‌دانم. برآورد بودجه 22میلیارد تومان بود. البته امسال می‌خواستیم بعد از سال‌ها در کل جشنواره میزبان همه هنرمندان شرکت‌کننده استان‌ها باشیم که عملیاتی نشد. اما هر گروه استانی، ۵شب میهمان جشنواره خواهد بود. میهمانان بخش بین‌الملل هم ۵شب حضور دارند که ۱۶میلیارد تومان هزینه هتل آنان است که با روابطی که داریم، آن را به ۱۰میلیارد رسانده‌ایم. همراه با کمک‌هزینه‌ها، دستمزد داوران و.... هنوز به‌عنوان دبیر جشنواره نمی‌دانم چقدر پول دارم. به ما گفته‌اند جلو بروید. ما پشت‌تان هستیم. امیدوارم روی قول خود بمانند و پشت ما را خالی نکنند.»
مکث
شهرستانی‌ها بیشترین اجرا را در جشنواره دارند
جدول بخش صحنه‌ای جشنواره تئاتر فجر3روز پیش از مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره و در حالی اعلام شد که نمایش‌های استانی بیشترین سهم را در این رویداد هنری دارند. در این دوره از جشنواره 37نمایش در بخش صحنه‌ای رقابت می‌کنند که بیشترین این آثار نمایشی از جشنواره‌های مناطق برای رقابت به تهران می‌آیند. بخش صحنه‌ای چهل‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر روز شنبه یکم بهمن‌ماه آغاز به‌کار می‌کند. در این فهرست 9نمایش از تهران روی صحنه می‌رود و دیگر آثار نمایشی از بقیه شهرهاست. مشهد، ایلام، شهرکرد، ایلام، کرج، قزوین، اصفهان، شیراز، زاهدان، یزد، اردبیل، ساری، ارومیه و.. از شهرهایی هستند که در جشنواره چهل‌ویکم حضور دارند.
