بازار مبادله ارز و طلا در بهمن1401 تاسیس می‌شود. این تازه‌ترین تصمیم بانک مرکزی است. به‌گفته محمدرضا فرزین، این بازار با هدف تامین نیازهای واقعی مردم ایجاد خواهد شد تا در کنار تامین ارز تجاری با نرخ 28هزار و 500تومان، نیازهای ارزی قانونی برای مصارف خدماتی در قالب بازار مبادله‌ای پاسخ داده شود.
به‌گزارش همشهری، به‌نظر می‌رسد با این تصمیم ماموریت بازار متشکل ارزی که در دولت گذشته برای رصد و کنترل نرخ ارز و پوشش تقاضاهای غیرتجاری ایجاد شده بود، تغییر می‌کند و از این پس همه مردم می‌توانند نیازهای ارزی خودشان را از این بازار تامین کنند.
او با تأکید بر تثبیت نرخ ارز تجاری در سامانه نیما روی قیمت 28هزار و 500تومان به ازای هر دلار آمریکا، گفت: از نیمه نخست ماه آینده با تاسیس بازار مبادله‌ای ارز بقیه نیازهای خدماتی- ارزی مردم تامین می‌شود و به سمتی حرکت می‌کنیم که تمام نیازهای ارزی رسمی و بانکی در بازار مبادله و سامانه نیما تامین شود.
ابهام‌ها و پرسش‌ها
مهم‌ترین سؤال اینجاست که این بازار قرار است در خیابان فردوسی تهران تشکیل شود؟ یا تقاضای ارز خدماتی از طریق یک سامانه پذیرش و پاسخ داده خواهد شد؟ بانک مرکزی گفته است در این بازار به 40ردیف نیاز ارزی تعریف‌شده در قانون پاسخ می‌دهد.
2سؤال مهم دیگر این است که مکانیسم کشف ارز در بازار مبادله‌ای ارزی چگونه خواهد بود؟ در صورت تاسیس بازار مبادله‌ای طلا، آیا سازوکارهای فعلی دادوستد طلا و سکه در بورس متوقف می‌شود؟ یک مقام آگاه در بانک مرکزی به همشهری می‌گوید: جزئیات بیشتر در روزهای آینده و پس از نهایی شدن مذاکرات به‌صورت رسمی اعلام خواهد شد. به‌گفته این مقام بانک مرکزی حتی احتمال دارد که دادوستد طلا در بورس متوقف شود اما هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است. او در عین حال یادآوری کرد: تقاضای ارزی و طلا که در این بازار پوشش داده می‌شود، بیشتر برای پاسخ به نیازهای واقعی است و نه سرمایه‌گذاری و تسویه مبادلات و تحویل هم به‌صورت فیزیکی خواهد بود.
ثبات ارزی و کنترل انتظارات
به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی 2هدف را از ایجاد بازار مبادله ارز و طلا دنبال می‌کند. نخست ایجاد ثبات در بازار ارز از 2کانال تثبیت نرخ ارز تجاری بر مبنای قیمت 28هزار و 500تومانی و دیگر سوق دادن معاملات واقعی بازار ارز به سمت بازار مبادله‌ای و دوم اینکه سیاستگذار درصدد کنترل انتظارات تورمی است بلکه جلوی علامت‌دهی قیمت دلار فردایی و معاملات کم‌حجم و غیرشفاف بر بازار واقعی را بگیرد. به این ترتیب بانک مرکزی دنبال این است که همه تقاضاهای ارز تجاری جهت واردات کالاهای اساسی، مواد اولیه و تجهیزات تولید را تا یک‌سال آینده با نرخ اعلام‌شده پوشش دهد و در مقابل دیگر تقاضاها را به سمت بازار جدید هدایت کند.
گفته‌های رئیس‌کل بانک مرکزی نشان می‌دهد او دنبال ایجاد ثبات ارزی با نظم دادن به تقاضاهاست تا سیاستگذار دیگر دنباله‌رو بازار نباشد و بیشتر نقش بازارساز را ایفا کند و به این ترتیب بازار مبادله‌ای ارز جایگزین بازار متشکل ارزی می‌شود و ساختار آن تغییر خواهد کرد. هدف از بازار مبادله‌ای فعال‌تر شدن بانک مرکزی در عرصه تقاضاهای خرد ارزی با رویکرد پوشش معاملات نقدی و اسکناس خواهد بود و به این ترتیب قرار است که هم بازیگران بازار ارز و هم سیاستگذاران و ازجمله قانونگذاران در تحلیل بازار ارز، روی قیمت ارز مبادله‌ای متمرکز شوند و از میزان نفوذ و اثرگذاری نرخ ارز در معاملات فردایی گرفته شود.
نرخ مبادله‌ای به‌جای توافقی
با تاسیس بازار مبادله‌ای ارزی، نرخ مبادله‌ای جایگزین نرخ توافقی می‌شود که در دوران ریاست علی صالح‌آبادی ایجاد شده و در بازار متشکل ارزی معاملات صورت می‌گرفت و پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد با راه‌اندازی بازار مبادله‌ای ارزی، بساط فروش ارز به هر کارت ملی در هر سال جمع‌آوری خواهد شد و بانک مرکزی تنها به تقاضاهای واقعی ارز ازجمله ارز مسافرتی، درمانی، دانشجویی و نظایر آن پاسخ خواهد داد و به این ترتیب دوره اجاره دادن کارت ملی و سوداگری ارز پایان می‌یابد. در واقع بانک مرکزی در نقش بازارساز دنبال این است که نیازهای ارزی مردم را از بازار غیررسمی جمع کند و به سمت بازار مبادله‌ای سوق دهد. البته این تغییر مسیر و تامین ارز مردم در قالب ردیف‌ها، رویه‌ها و فرایندهای مختلف تامین می‌شود که به این صورت تقاضاهای واقعی ارز شامل تقاضاهایی می‌شود که مبنای قانونی جهت دریافت ارز داشته باشد.
بازار غیررسمی چه می‌شود؟
با این حساب آیا بازار غیررسمی ارز جمع خواهد شد؟ پاسخ منفی است. بانک مرکزی در عمل این بازار را حذف نمی‌کند بلکه تصمیم دارد تا جلوی اثرات مخرب، منفی و سیگنال‌دهی قیمت در معاملات فردایی و سوداگری را سد کند و مرجع نرخ ارز در بازار، بازار مبادله‌ای باشد نه معاملات فردایی و غیررسمی. البته شرط موفقیت این سیاست ارزی، این است که دیگر دستگاه‌ها و نهادهای تامین‌کننده ارز به‌ویژه صادرکنندگان با بانک مرکزی همراهی کنند و نخواهند که مازاد ارز صادراتی‌شان را در بازار دیگری بفروشند.
سه شنبه 27 دی 1401
کد مطلب :
183098
+
-
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به روزنامه همشهری می باشد . ذکر مطالب با درج منبع مجاز است .
Copyright 2021 . All Rights Reserved