پایان اغتشاشات، آغاز مذاکرات

با فروکش‌کردن تب‌وتاب ناآرامی‌های اخیر در ایران و ناامیدی آمریکا و تروئیکای اروپایی از ادامه آشوب‌ها، اکنون به‌نظر می‌رسد تهران و اتحادیه‌اروپا درحال رایزنی برای ادامه مذاکرات برجامی هستند؛ گفت‌وگوهایی که با آغاز حوادث‌اخیر از سوی طرف‌های غربی به‌ محاق رفت. به‌گزارش همشهری، در چنین شرایطی ناظران تحولات بین‌المللی معتقدند کنفرانس «بغداد2» در اردن، در مسیر احیای گفت‌وگوهای برجامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و امان به کانونی برای ادامه رایزنی‌های برجامی تبدیل شده‌است. در همین چارچوب هم بود که دیروز وزیر امورخارجه کشورمان در حاشیه این کنفرانس با مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه‌اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد. رایزنی‌های حسین امیرعبداللهیان و جوزپ بورل با حضور انریکه مورا، هماهنگ‌کننده مذاکرات و علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در گفت‌وگوهای هسته‌ای، در شرایطی با 2محور اصلی «آخرین وضعیت مذاکرات برجام» و «تحولات اخیر در روابط جمهوری‌اسلامی و اتحادیه‌اروپا» برگزار شد که در روزهای اخیر دوطرف تلویحا از آمادگی خود برای ادامه گفت‌وگوها خبر داده بودند.
رایزنی‌های برجامی در شرایطی است که برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال دیدار مقام‌های ایرانی و سعودی در حاشیه نشست «بغداد2» در اردن حکایت دارد؛ موضوعی که درصورت تحقق، گام روبه‌جلویی در مسیر رفع اختلاف‌ها میان تهران و ریاض به‌حساب می‌آید و احتمال بازگشایی سفارتخانه‌های 2کشور در آینده نزدیک نیز وجود دارد.

نشانه‌های ادامه مذاکرات
اگرچه در روزهای اخیر مقام‌های اروپایی با موضع‌گیری‌های خصمانه و اعمال تحریم‌های جدید علیه جمهوری‌اسلامی، چشم‌انداز احیای مذاکرات را تیره‌تر از قبل ترسیم کرده‌اند، اما برخی منابع غربی در روزهای اخیر تأکید کرده‌اند که اتحادیه‌اروپا همچنان درحال رایزنی برای ادامه مسیر دیپلماسی برجامی است.طرف غربی اگرچه براساس راهبردهای خصمانه و مداخله‌جویانه خود، همچنان مشغول بهره‌برداری سیاسی از حوادث‌اخیر در ایران است و امید دارد آتش آشوب‌ها همچنان شعله‌ور بماند، اما فروکش‌کردن ناآرامی‌ها در ایران سبب اذعان آنها به این نکته شده که «پنجره دیپلماسی با ایران بسته نخواهد شد.»
با وجود اینکه مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا در روزهای اخیر ادعا کرده بود موانع برای احیای توافق هسته‌ای۲۰۱۵ در سال‌جاری بیشتر شده، اما به این نکته هم اشاره کرد که هیچ گزینه‌ای بهتر از برجام وجود ندارد؛ چراکه رویکردهای جایگزین «خطرناک» و «غیرقابل پیش‌بینی» خواهد بود.
ازسوی دیگر با وجود اینکه واشنگتن در روزهای اخیر بارها تأکید کرده مذاکرات برجام فعلا در دستورکار نیست، اما به‌گفته مسئولان ایرانی، طرف آمریکایی در ماه‌های اخیر از طریق واسطه‌ها آمادگی خود را برای پیشبرد رایزنی‌های برجامی اعلام کرده‌است؛ راهبرد ریاکارانه‌ای که بیش‌از هرچیز رویکرد سوءاستفاده سیاسی از حوادث اخیر به‌منظور تحت‌فشار قرار دادن جمهوری‌اسلامی را دنبال می‌کند.
در چنین شرایطی نیز وزیر امورخارجه ایران درجریان برگزاری سومین «مجمع گفت‌وگوی تهران» اعلام کرد درصورت دست‌برداشتن آمریکا از سیاست‌ ریاکارانه‌اش در قبال تهران و گام برداشتن در مسیری واقع‌بینانه، جمهوری‌اسلامی نیز آمادگی دارد از گام‌های پایانی توافق برای رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات‌شان، استقبال کند. حضور هیأتی از آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی در تهران باهدف رفع ابهام‌های موجود نیز نشانه دیگری بر ادامه رایزنی‌های برجامی به‌حساب می‌آید.

درخواست دبیرکل سازمان ملل از آمریکا
در روزهای اخیر علاوه‌بر کنفرانس «بغداد2» در اردن، نشست شورای امنیت در مقر سازمان ملل نیز به کانونی برای بحث‌های برجامی تبدیل شد؛ نشستی که طی آن دبیرکل سازمان‌ملل در چهاردهمین گزارش خود، خواستار لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران و نیز ازسرگیری مذاکرات وین شد.
آنتونیو گوترش با تأکید بر اینکه همچنان برجام را «بهترین گزینه» می‌داند، عدم‌بازگشت طرفین به اجرای توافق هسته‌ای 2015را نگران‌کننده دانست و همه اعضای توافق را به ازسرگیری تلاش‌ها برای دستیابی به توافق نهایی تشویق کرد.

کوثری، عضو کمیسیون امنیت‌ملی در گفت‌وگو با همشهری:
به دولت‌های غربی خوش‌بین نیستیم

عضو کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس با اشاره به رایزنی‌های اخیر باهدف ازسرگیری مذاکرات برجامی، به ‌همشهری گفت: دراین زمینه باید این نکته مهم را درنظر گرفت که در اصل مذاکره در گذشته صورت گرفته و توافق‌های لازم نیز به‌دست آمده‌است، اما در شرایطی که ما در دولت گذشته به‌صورت کامل تعهدات خود را اجرایی کردیم، طرف‌های مقابل به توافق پشت‌پا زدند و به تعهدهایشان عمل نکردند.
اسماعیل کوثری با بیان اینکه طرف‌های مقابل نه‌تنها به تعهدات‌شان عمل نکردند، بلکه بر شدت اعمال‌ تحریم‌ها نیز افزودند، گفت: گستراندن دامنه تحریم‌ها به افراد، نهادها، شرکت‌ها و... نشان می‌دهد دولت‌های غربی اراده‌ای برای به نتیجه رساندن مذاکرات برجامی ندارند و از این رهگذر تنها به‌دنبال تحقق راهبردهای خصمانه خود در قبال جمهوری‌اسلامی هستند.وی ادامه‌داد: با توجه به وضعیت کنونی گفت‌وگوهای برجامی، نکته‌ مهم این است که جمهوری‌اسلامی «مذاکره برای مذاکره» را برنمی‌تابد. ادامه مذاکرات در شرایطی می‌تواند مثمرثمر باشد که به اجرای تعهدات طرف‌های مقابل ذیل توافق منجر شود و برای ما آورده‌ای به‌همراه داشته باشد؛ درغیر این‌صورت مذاکرات سودی نخواهد داشت.
کوثری با بیان اینکه آمریکایی‌ها هنوز در فضای جهان پس‌از جنگ‌جهانی دوم سیر می‌کنند، عنوان‌ کرد: آنها گمان می‌کنند که به‌عنوان قهرمان جنگ‌جهانی دوم، همه دنیا باید تابع کاخ سفید باشند؛ درحالی‌که ساختار بین‌المللی جدیدی درحال شکل‌گیری است و دولت‌های غربی دیگر نمی‌توانند ایده‌های خود را به دیگران تحمیل کنند.
این نماینده مجلس ادامه داد: دروغگوی اصلی خود آمریکایی‌ها هستند؛ آنها بودند که زیر میز توافق‌های انجام شده زدند و با اعمال تحریم‌های جدید، گفت‌وگوهای برجامی را به محاق بردند. اکنون خود آنها هستند که باید به میز مذاکره بازگردند.
کوثری گفت: جمهوری‌اسلامی بارها ثابت کرده‌است که ترسی از مذاکره ندارد، اما اصل مهم، عمل به مفاد توافق و تعهدهای ارائه شده است. اینگونه نیست که بگوییم در گفت‌وگوهای برجامی به نتیجه نمی‌رسیم، اما چون طرف مقابل دروغگو و جنایتکار است، نمی‌توان روی مذاکره با او حساب کرد.عضو کمیسیون امنیت‌ملی مجلس گفت: برخی افراد ساده‌لوح در داخل، همنوا با دشمنان، اینگونه مطرح می‌کنند که جمهوری‌اسلامی نمی‌خواهد مذاکره کند، اما نکته اینجاست که ما به‌دنبال «مذاکره برای نتیجه» هستیم و پای میز مذاکره‌ای می‌نشینیم که به تعهدات، اجرایی شود.
کوثری با اشاره به رایزنی‌های برجامی وزیر امورخارجه در حاشیه نشست «بغداد2» در اردن، اضافه ‌کرد: نمی‌توان به‌گفته‌ها و وعده‌های دولت‌های غربی خوش‌بین بود. عملکرد خباثت‌آمیز آنها در جریان تحولات اخیر در ایران نشان می‌دهد آنها اراده‌ای دراین حوزه ندارند. آنها از اغتشاشگران حمایت مالی و آموزشی کردند تا آشوب‌ها در ایران همچنان شعله‌ور بماند. با چنین رویکردی، مذاکره‌ شدنی نیست؛ آنها به دروغ می‌گویند مذاکره می‌کنیم.

امیرعبداللهیان : امنیت خریدنی نیست

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه که برای شرکت در کنفرانس «بغداد2» به امان، پایتخت اردن سفر کرده ‌است، طی سخنانی، مواضع ایران پیرامون مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را تشریح کرد که محورهای آن را در ادامه می‌خوانید:
گفت‌وگو میان کشورهای منطقه برای رسیدن به یک فهم مشترک به‌منظور برقراری صلح و ثبات نه «یک گزینه»، بلکه «ضرورت» است.
دولت سیزدهم از زمان روی کار آمدن، روابط خود با کشورهای همسایه عراق را توسعه داده‌است و بر حمایت از عراق و دولت محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در راستای تحقق شکوفایی این کشور تأکید می‌کند.
آرامش، ثبات و امنیت کشور خودمان را در پیوند با ثبات و امنیت همه منطقه می‌دانیم و بر همین اساس سیاست ثابت ما که تغییر نکرده، پرهیز از جنگ و کمک به بازیابی امنیت و ثبات بوده ‌است.
انتظار نداریم از خاک کشور دوست و برادر جمهوری عراق، هیچ‌گونه تهدیدی متوجه همسایگان شود.
امنیت وارد کردنی و خریدنی نیست؛ مقوله‌ای یکپارچه و به هم پیوسته است. نمی‌توان در یک منطقه برای بی‌ثبات‌سازی‌ یک کشور همه امکانات را بسیج و همزمان برای ثبات کشوری دیگر بر ثبات‌سازی تأکید کرد. دوران اتخاذ سیاست‌های اشتباه به سر آمده است.
جمهوری ‌اسلامی در مذاکرات 2 سال گذشته درخصوص برنامه هسته‌ای از جدیت کافی برخوردار بوده و رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار هدف طرف ایرانی در مذاکرات است.

آمادگی ایران برای ازسرگیری مذاکرات وین

نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام، با انتقاد از سیاست‌های یکجانبه آمریکا با تأکید بر اینکه فشار، ارعاب و رویارویی راه‌حل نیست و به‌جایی نمی‌رسد، خطاب به آمریکا گفت که فریب را متوقف کنید. امیرسعید ایروانی با بیان اینکه ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، افزود: آماده‌ایم برای دستیابی به یک راه‌حل قابل‌قبول، همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع‌وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم، اما این امر درصورتی قابل دستیابی است که آمریکا اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده ارائه  راه‌حل رضایت‌بخش باشد و به‌طورکامل به تعهدات خود عمل کند.

# مذاکرات/ توئیتر
عبدالله گنجی، استاد دانشگاه: مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه‌اروپا پس‌از دیدار با امیرعبداللهیان اعلام‌کرد: «این دیدار ضروری بود. دوطرف توافق کردند کانال ارتباطی را باز نگه دارند و برجام براساس مذاکرات صورت گرفته در وین ازسرگرفته شود.» این یعنی قطع امید به تلاش‌ها برای براندازی از طریق اغتشاش - تحریم و بازگشت به ریل قبلی.
رضا نصری، تحلیلگر‌ سیاست‌خارجی: دولت بایدن برای حفظ «سیاست فشار حداکثری» دوران ترامپ و عدم‌بازگشت فوری به برجام بعد از به قدرت رسیدن، هیچ توجیه معتبری ندارد. همانطور که کشورهای اروپایی برای همراهی با این عهدشکنی هیچ توجیهی ندارند.
عباس اصلانی، پژوهشگر مسائل استراتژیک:  در دیدار وزیر امورخارجه ایران و مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا در امان که 2ساعت به‌طول انجامید، امیرعبداللهیان گفت که تهران آماده است براساس پیش‌نویس حاصل از ماه‌ها مذاکرات دشوار و فشرده به نتیجه برسد.