روزگار تلخ باغ‌هایی که قبرستان خودرو شدند

حسن‌ حسن‌زاده؛ روزنامه‌نگار

در محله طرشت کمتر نشانی از آن باغ‌های انبوه چند دهه پیش میوه‌های نوبرانه‌اش وجود دارد.اگرچه هنوز طرشت سرسبز است و کوچه‌های باصفا کم ندارد اما بسیاری از باغ‌های بزرگ آن در چند دهه اخیر قربانی کم‌آبی، بی‌توجهی مالکان شده و حتی برخی از باغ‌ها اکنون به گاراژ ماشین‌های اسقاطی، صافکاری و... تبدیل شده‌اند. می‌گویند چون محله‌ طرشت سرسبزی رشت را داشته، ناصرالدین‌شاه اسمش را «طرح رشت» گذاشت و نام این آبادی سرسبز هم در گذر زمان به طرشت تغییر کرد. محله‌ای که روزگاری ییلاق تهرانی‌ها بود و روزهای آخر هفته در باغ‌ها و کوچه‌باغ‌های سرسبزش جا برای سوزن انداختن نبود، حالا سال‌هاست که حال و روز خوشی ندارد. بسیاری از باغ‌های قدیمی به دلایل مختلف از بین رفته‌اند و باغ‌های باقی‌مانده هم یا گاراژ ماشین‌های اسقاطی شده‌اند  یا در اثر بی‌توجهی مالکان، نفس‌های آخر خود را می‌کشند.
در محله طرشت از هر کدام از باغداران قدیمی درباره علت اصلی خشک شدن باغ‌های بزرگ طرشت بپرسید، از قطع شدن آب قنات‌های بالادست و خشکیدن چاه‌های آب می‌گویند. «رضا طرشتی نژاد» شورایار محله طرشت می‌گوید:«از وقتی بوستان نهج‌البلاغه، پل یادگار امام و پارک پردیسان ساخته شد، مسیر قنات‌های بالادست محله تغییر کرد و آب قنات‌ها و چاه‌های طرشت هم به روی باغ‌ها قطع شد. کم‌آبی اکنون بزرگ‌ترین معضل باغ‌های طرشت است.» روزگار بد باغ‌های طرشت، دلایل دیگری هم دارد. «علی عابدینی» یکی دیگر از اهالی قدیمی محله می‌گوید:«از صدها باغ بزرگ طرشت حالا دیگر حدود ۵۰قطعه زمین مشجر باقی‌مانده که حال و روز آنها هم خوب نیست. از ۵ قنات طرشت ۳ قنات‌ خشک شده و آبیاری باغ‌ها با آب قنات مرزداران انجام می‌شود. اما مشکل اینجاست که آب این قنات در مسیر رسیدن به طرشت با فاضلاب مخلوط می‌شود و در نتیجه این مورد هم یکی از دلایل خشکیدن درختان است.»
باغ‌های باقی‌مانده طرشت هم حال و روز خوشی ندارند. تغییر کاربری غیرمجاز برخی از باغ‌ها و اجاره آنها به صاحبان مشاغل دیگر، یکی دیگر از عوامل اصلی خشکیدن درختان این باغ‌هاست. طرشتی‌نژاد می‌گوید: «در گذشته باغ‌های میوه طرشت معروف بود؛ از توت و زردآلو تا انواع میوه‌های نوبرانه. با‌غداران از این راه ارتزاق می‌کردند و کار و بارشان خوب بود.