در حسرت شستن دست

در هفته‌های اول که کرونا اوج گرفته بود، و هنوز حتی از ماسک زدن هم خبری نبود و سازمان‌های بهداشتی جهانی هم زدن ماسک را توصیه نمی‌کردند، دانشمندان یک راهکار قدیمی را دوباره پیش کشیدند و گفتند اگر می‌خواهید کرونا نگیرید و ویروسش را به دیگران هم منتقل نکنید، دستتان را جانانه و سخت و طولانی بشویید. تعبیر این حرف، برای صدها میلیون انسان این بود: اگر می‌خواهید نمیرید و باعث مرگ عزیزانتان نشوید، تا می‌توانید دستتان را بشویید. توصیه 20 ثانیه شست و شوی دقیق تمام انگشت‌ها و کف دست و پشت آن با آب گرم خیلی سریع جهانی شد و فرمول‌های زیادی هم برای رعایت این 20‌ثانیه ارائه شد؛ معروف‌ترینش خواندن ترانه تولدت مبارک بود. میلیون‌ها میلیون انسان، درحالی‌که برای نخستین بار در زندگی یک پاندمی مرگبار را تجربه می‌کردند و نگران جان خودشان و عزیزانشان بودند، سلاح دیگری به‌جز شستن دست‌ها نداشتند و در حالی جلوی شیر آب آهنگ تولدت مبارک را می‌خواندند و دستشان را محکم و سفت عملا برس می‌زدند، که رد عمیقی از ترس مرگ روی صورتشان بود.
خدا را شکر که آن روزها رفته‌اند. حتی ماسک هم که بعدا به داستان کرونا اضافه شد یا کاملا رفته و یا در حال رفتن است. اما چیزی که مانده، و همیشه با ما خواهد ماند، شستن دست است. شستن دست، یک راه بسیار ساده و مؤثر برای جلوگیری از مریض شدن و انتقال بیماری‌هاست، که قبل از کرونا بوده، در دوران کرونا احتمالا جان میلیون‌ها انسان را نجات داده، و در آینده هم سلاح اولیه انسان‌ها برای مقابله با بیماری‌هاست.
شستن دست، چنان اهمیت دارد که امروز روز جهانی آن است. اما همین یک کار ساده، آنقدر هم که ما فکر می‌کنیم در همه جای دنیا ساده نیست. درست در همان روزهایی که ما و چند میلیارد انسان دیگر دستمان را کف‌مالی می‌کردیم، ‌میلیاردها انسان دیگر در مناطق کم‌برخوردار حسرت دست‌شستن ما را می‌خوردند. حتی همین حالا هم مشکل آنها حل نشده است؛ یونیسف در گزارشی، گفته است که حدود 3میلیارد انسان، در خانه امکان شستن دست با آب و صابون را ندارند. بر همین اساس، تقریبا نیمی از مدارس در سراسر دنیا تاسیسات مناسب برای شستن دست با آب و صابون ندارند و این یعنی 818میلیون کودک مدرسه‌ای، از امکان شستن دست‌هایشان در مدارس محروم هستند. حتی مراکز درمانی و بهداشتی هم از این ماجرا رنج می‌برند و 32درصد تاسیسات بهداشتی درمانی، که در بسیاری از آنها بیمار بستری وجود دارد، ‌امکانات لازم برای شست و شوی دست ندارند.
این وضعیت بحرانی باعث شده تا نهادهای بین‌المللی مثل یونیسف، کارزارهای ملی و بین‌المللی برای افزایش امکانات شستن دست در کشورهای محروم به راه بیندازند و در بیش از 90کشور دنیا، امکان شستن دست را در برنامه‌های بهداشتی، تحصیلی و تغذیه‌ای بگنجانند.