مستندهای حیات وحش حتی برای مخاطبان گذری که علاقهمند جدی مستند هم نیستند جذابند. نظرسنجیهای تلویزیون هم نشان میدهد که مستندهای حیات وحش تماشاگران پروپاقرصی دارد و هر قدر هم سایر برنامههای تلویزیون مورد توجه نباشد، مستندهای حیات وحش دیده میشوند و معمولا در میان برنامههای پرطرفدار تلویزیون قرار دارند. بخشی از جذابیت مستندهای حیات وحش به اطلاعاتی برمیگردد که این مستندها درباره زندگی موجودات مختلف و سازوکار طبیعت در اختیار مخاطب قرار میدهند.
عامل دیگری که باعث جذابیت این مستندها میشود، فرم، روایت و تکنیکهای بهکاررفته در آنها برای نزدیک شدن به بخشهای مختلف طبیعت است. روایت این مستندها حالتی قصهگویانه دارد و معمولا یک راوی آگاه با صدایی دلنشین که گاه حس طنزی هم دارد، مخاطب را با راز و رمز حیات وحش آشنا میکند. استفاده از لنزها و دوربینهای مخصوص برای تصویر کردن جزئیات طبیعت یا بهکارگیری تکنیکهایی مثل تایم لپس که ظرف چند ثانیه مدت زمانی طولانی را به تصویر میکشد، جذابیت بصری خاصی به این مستندها میبخشد. مستندهای حیات وحش فرنگی بهدلیل برخورداری از تجهیزات لازم و تسلط در استفاده از این امکانات، جلوه بصری و روایت نظرگیری دارند. در سالهای اخیر، مستندهای حیات وحش ایرانی هم کوشیدهاند کیفیت مشابه مستندهای حیات وحش فرنگی پیدا کنند تا بیشتر، مورد توجه مخاطبان قرار بگیرند. طبیعت ایران در استانهای مختلف از چنان زیبایی و شگفتیهایی محشون است که بهترین سوژه برای ساخت مستندهای حیات وحش به شمار میرود.
مستند «حیات وحش لیسار» به تهیهکنندگی و کارگردانی امیر شکرگزار که به نمایش زیباییهای منطقه حفاظت شده «لیسار» گیلان اختصاص دارد، از تولیدات جدید شبکه مستند سیماست که جمعه ۲۲ مهر ساعت ۲۲ پخش میشود. شکرگزار درباره سوژه این مستند گفت: منطقه حفاظت شده «لیسار»، بخشی دیدنی در دل جنگلهای هیرکانی در غرب استان گیلان، منطقه تالش است که حدود ۳۶ هزار هکتار وسعت دارد. این منطقه از لب دریای خزر آغاز شده و تا دریاچه نئور ادامه دارد و مناطق ساحلی، جلگهای، کوهستانی و جنگلی را شامل میشود. تنوع زیستی در این منطقه بسیار بالاست و اکوسیستم آن بهگونهای است که اجازه میدهد همه نوع حیوانی در آن زندگی کنند؛ برای مثال، عقاب طلایی که در رأس چرخه جانوری قرار دارد، در این منطقه زاد و ولد میکند و همین موضوع باعث منحصر به فرد شدن این منطقه شده است. مستند «حیات وحش لیسار»، این منطقه را بهصورت کلی معرفی کرده و بخشهای مختلف آن اعم از جلگه، جنگل، تالاب و... را به تصویر کشیدهایم. از سویی دیگر، سراغ گونههای جانوری که در این منطقه زندگی میکنند رفتهایم و بسیاری از حیوانات ساکن در این منطقه را به تصویر کشیدهایم.
شکرگزار درباره علاقه خود درباره ساخت چنین مستندی گفت: من محیطبان بازنشستهام و سالها در این منطقه فعالیت میکردم. به همین دلیل آشنایی بسیار خوبی با این منطقه دارم. در این مستند، حیات وحش و اکوسیستم این منطقه را به تصویر کشیدهام. عقاب طلایی، موش، مار، گوزن، سمور، روباه و شغال و ... ازجمله حیواناتیاند که در این مستند به نمایش درآمده است. این تهیهکننده و کارگردان درباره روند تولید مستند حیات وحش لیسار هم گفت: ساخت این مستند چندین سال زمان برد، چرا که باید تک تک حیوانات را رصد میکردم و زندگی آنان را در فصول مختلف سال به تصویر میکشیدم. تجربه محیطبانی من میگوید که برای نزدیک شدن به حیوانات باید تک نفره بود، در غیر این صورت حیوان میترسد و فرار میکند. بسیاری از تصاویر این مستند با دوربینهای تلهگذاری شده، ضبط شده است. تدوین این مستند را حامد رحیمی برعهده داشته است. دخترم و برادرم نیز مرا در ساخت این اثر یاری کردهاند.
مستندی از یک محیطبان بازنشسته
«لیسار» شگفتانگیز
در همینه زمینه :