پلیس؛ مقتدر، اما مظلوم

امنیت، زیرساخت و پایه تمام فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است. از این رو می‌توان امنیت را مهم‌ترین کار ویژه‌ای دانست که در هر ساختار حکومتی مورد توجه خاص قرار می‌گیرد. براساس اصل 176قانون اساسی، مسئول و متولی امنیت کشور شورای‌عالی امنیت ملی است که ریاست آن برعهده وزیر کشور است. اصلی‌ترین بازوی حفظ امنیت کشور نیز نیروی انتظامی است که هم در شهرها و هم در روستاها ماموریت برقراری امنیت و آرامش را بر عهده دارد. در دکترین امنیتی کشور، متولیان و مسئولان امنیت کشور باید با عوامل ایجاد ناامنی برخورد جدی داشته باشند و در مقابل با شهروندان ارتباط و رفتاری پدرانه برقرار کنند. به بهانه هفته فراجا با جبار کوچکی‌نژا‌د، نماینده مجلس به بررسی عملکرد این نیرو در اغتشاشات اخیر پرداخته‌ایم.

می‌گویند «احساس امنیت» از وجود خود آن برای جامعه ضرورت بیشتری دارد؛ هرچه این احساس در جامعه تقویت شود، امنیت نیز پایدارتر و فضا برای جولان افراد مغرض، آشوبگر و ناامن‌کننده جامعه تنگ‌تر می‌شود‌ و مردم با آرامش بیشتری زیست‌ می‌کنند. گرچه نیروی انتظامی که پیش‌تر با نام اختصاری «ناجا» شناخته می‌شد و اخیرا به «فراجا» تغییر نام یافته است، همواره ازسوی برخی گروه‌های سیاسی و مغرضان خارجی با هجمه روبه‌رو بوده و عملکردش با بزرگنمایی برخی خطاها زیرآتش سنگین نقدهای غیرمنصفانه قرار گرفته است، اما این نیرو همواره خط مقدم مقابله با ناامنی را شکل داده و پناهگاهی برای مظلومان بوده است. کوچکی‌نژاد نیز به این موضوع باور دارد و می‌گوید: «در 2دهه اخیر چند آشوب در کشور رخ داده که همواره با تدابیر نیروهای انتظامی و امنیتی مدیریت شده‌اند. با این حال، آشوب‌هایی که اکنون شاهد آن هستیم با ناآرامی‌های سال‌های 78، 88، 96و 98تفاوت‌های عمده‌ای دارد. در همه این آشوب‌ها پلیس با مماشات و رأفتی که در برخورد با افراد دارد تلاش کرد تا احساسات افراد فریب‌خورده را کنترل و از دامنه‌دار شدن آشوب‌ها جلوگیری کند تا به اموال عمومی آسیب کمتری وارد شود.» او حرفش را اینطور ادامه می‌دهد: «آمارهای منتشر شده از سوی فراجا نشان می‌دهد در آشوب‌های 2دهه اخیر تعداد شهدای فراجا بسیار کمتر از تعداد شهدای این نیرو در هفته‌های اخیر بوده است.» این نماینده مجلس با بیان اینکه ارزیابی‌ها نشان می‌دهد گروه‌های تبهکار سازمان‌‌یافته در پوشش مردم در حال هدایت اعتراض بخش‌هایی از مردم هستند تا فضای کشور را ناامن کنند، می‌افزاید: «مستندات امنیتی گویای حضور تعدادی از عوامل نشان‌دار آشوبگر است که به شکل سازمان‌یافته هدایت بخشی از جریان اعتراض قانونی و مسالمت‌آمیز مردم را به‌دست گرفته و با استفاده از سلاح گرم و سرد به آن جهت خشونت‌آمیز داده‌اند؛ جهتی که سبب شده  تعداد شهدا و نیروهای مجروح امنیتی و انتظامی با افزایش چشمگیری در مقایسه با آشوب‌های گذشته روبه‌رو شود.»

خویشتنداری؛ دستورکار مأموران در مقابل آشوبگران
ناقضان قانون با هر وسیله و تجهیزاتی تلاش دارند تا با ایجاد ناامنی منافع نامشروع خود را تامین کنند. براساس گزارش رسمی مراکز امنیتی، در آشوب‌های اخیر در برخی شهرها و استان‌های کشور ده‌ها قبضه سلاح جنگی و مهمات از برخی آشوبگران کشف شده است. با این حال، حامیان جریان آشوبگر، نیروهای انتظامی را متهم به استفاده از سلاح برای مقابله با برهم‌زنندگان نظم و امنیت می‌کنند. کوچکی‌نژاد این اتهام را مستند به تصاویر ضبط شده از عملکرد مأموران امنیتی رد می‌کند و می‌گوید: «براساس گزارش فرمانده کل انتظامی کشور، هیچ‌یک از مأموران امنیتی و انتظامی از سلاح جنگی برای مهار آشوب‌ها استفاده نکردند. تنها تفنگ‌های ساچمه‌ای و نیز تفنگ‌های مورد استفاده در پینت‌بال برای نشان‌دار کردن آشوبگران مورد استفاده قرار گرفته است؛ موضوعی که سبب شده است برخی آشوبگران با اطلاع از موضوع به مأموران با چاقو و بعضا سلاح گرم حمله کنند.» به‌گفته این نماینده مجلس، تعداد بالای مجروحان و آسیب‌دیدگان امنیتی و انتظامی نشانه روشنی بر خویشتنداری مأموران امنیتی مقابل اغتشاشگران و سندی بر سازمان‌یافته بودن اغتشاشات اخیر است که نباید از کنار آن بی‌تفاوت عبور کرد.

اقتدار در عین مظلومیت
رویه در پیش گرفته شده از سوی مأموران امنیتی و انتظامی در برخورد با ناامن‌کنندگان فضای جامعه در 3هفته اخیر نشان می‌دهد مأموران حفظ امنیت اشراف کاملی بر فضای جامعه دارند و برای برقراری آرامش به تجهیزاتی که در قانون استفاده از آن برای مهار ناامنی مجاز است، نیاز نداشته‌اند. سخنگوی فراکسیون فرهنگیان مجلس استفاده از تجهیزات حداقلی برای مهار آشوب‌ها را نقطه قوت فراجا برای حفظ امنیت در شرایط کنونی می‌داند و معتقد است: «در هیچ کشوری مانند ایران، با افرادی که رسما اعلام کرده‌اند قصدشان اعتراض به حجاب یا اعتراض به ماجرای درگذشت یک شهروند نیست، بلکه اصل و اساس هدفشان براندازی نظام سیاسی حاکم است اینگونه برخورد نمی‌شود.» او توضیح می‌دهد: «ماموران امنیتی در کشورهای مدعی دمکراسی و حقوق بشر با معترضان سیاسی خود با شدیدترین شکل ممکن برخورد می‌کنند؛ حتی مأموران پلیس به یک متهم معمولی و بدون سلاح که دست‌های خود را به نشانه تسلیم بالا برده است در مقابل دوربین شلیک و افراد را گلوله‌باران می‌کنند و در نهایت حق را هم به مأموران متخلف می‌دهند، اما در ایران مامورانی که سلاح جنگی ندارند را به نقض حقوق بشر متهم و جرم مرتکب نشده را به آنان نسبت می‌دهند.» به‌گفته کوچکی‌نژاد، مظلومیت مأموران انتظامی در آشوب‌های اخیر در روایت رسانه‌ای منادیان آشوب بیش از هر زمان دیگری عیان شده است: «متأسفانه به‌دلیل روایت‌های نادرست رسانه‌ای جریان ضد‌انقلاب، برخی خواص و چهره‌‌هایی که در بزنگاه‌های سیاسی مانند امروز باید از نظام و مدافعان آن حمایت کنند مرعوب بازی روانی دشمن شده و حافظان امنیت کشور را در جبهه‌ای مشترک با ضد‌انقلاب مورد شماتت قرار داده‌اند؛ اقدامی که هم نشانه اقتدار حافظان امنیت کشور و هم نشانه‌ای مبرهن بر مظلومیت و تنهایی آنان در پیچ‌های سخت تاریخی کشور است.»

خطاها رصد و خسارت‌ها جبران شود
یکی از شگردهایی که در رسانه‌های ضد‌انقلاب بر آن تأکید و توجه ویژه‌ای شده است، موضوع رفتارهای غیرقابل‌قبول در برخورد با افراد در فرایند نظم‌‌دهی به جامعه و برخورد با آشوبگران است. تصاویری با این نیت منتشر می‌شود که نیروی انتظامی را متهم به استفاده از خشونت بیش از اندازه در برخورد با معترضان کند. تصاویری که این نماینده مجلس در خطا بودن رفتار مأموران صحه می‌گذارد، اما به موضوع مهمی اشاره می‌کند که نباید از کنار آن به‌سادگی عبور کرد: «شرایط چند هفته اخیر در کشور و تهران عادی نبوده است و تفکیک اینکه چه کسانی در فرایند اغتشاشات حضور داشته یا نداشته‌اند از سوی مأموران عمل‌کننده در صحنه میدانی عملیات انتظامی کار بسیار سخت و بعضا غیرممکنی است. در این مسیر ممکن است با مردم عادی که نقشی در اغتشاشات نداشته‌اند نیز برخوردهایی صورت گرفته باشد که سبب تکدر خاطر شهروندان شده است. بدون شک در شرایط کنونی نمی‌توان از افرادی که خطایی مرتکب نشده‌اند، اما از سوی مأموران با آنها برخورد شده است ،دلجویی کرد.» کوچکی‌نژاد تأکید می‌کند مسئولان فراجا پس از برقرار شدن آرامش در کشور باید با اتخاذ تدابیر لازم از افرادی که به هر شکل بدون گناه مواخذه شده‌اند، دلجویی کنند: «فراجا سامانه‌های نظارتی بر عملکرد مأموران خود دارد و مردم شکایت از پرسنل انتظامی را در این سامانه‌ها ثبت می‌‌کنند. انتظار بر این است که با ایجاد آرامش در جامعه، ضمن دلجویی از افراد بی‌گناه، خسارت‌های احتمالی وارد شده به شهروندان از سوی مسئولان مرتبط جبران شود. تحقق این موضوع زمینه‌ساز پیوند بیشتر میان مردم و نیروهای امنیتی و انتظامی شده و تحقق امنیت پایدار را با مشارکت مردم تضمین می‌کند.»

پایان مماشات؛ لازمه ایجاد امنیت
گرچه نیروهای امنیتی و انتظامی در تلاشند تا با حداقل برخورد با افراد و در کنار آن با دستگیری لیدرهای آشوب‌طلب فضای جامعه را مدیریت و افرادی را که به‌دلیل جوسازی رسانه‌های ضد‌انقلاب به شکل احساسی وارد خیابان شده‌اند آرام و مطالبات‌شان را در مسیرهای منطقی و قانونی هدایت کنند، اما این رویه سبب شده است خسارت‌هایی به کسب‌وکارهای مردم و اموال و تاسیسات عمومی و خصوصی وارد شود؛ خسارت‌هایی که شهروندان را از ادامه این وضعیت ناراضی کرده و سبب شده  آنان از مأموران امنیت کشور مطالبه‌ بحق آرامش را داشته باشند تا به زندگی خود بپردازند. سخنگوی فراکسیون فرهنگیان مجلس نیز بر این موضوع و مطالبه عمومی تأکید دارد و می‌گوید: «صف مردم معترض از اغتشاشگران در حال جدا شدن است. با تفکیک آشوبگر از مردم عادی، انتظار می‌رود مأموران امنیتی مماشات را کنار گذاشته و براساس وظیفه قانونی خود با آشوبگرانی که امنیت عمومی را دچار اخلال کرده‌اند برخورد کنند.» کوچکی‌نژاد تأکید می‌کند: «مردم پشتیبان نیروهای امنیتی در برخورد با آشوبگران هستند. ناامن‌کنندگان جامعه باید بدانند نیروهای حافظ امنیت تا همیشه با آنان با مماشات و نگاه پدرانه برخورد نمی‌کنند و درصورت لزوم آنطور که در قانون پیش‌بینی شده است با مخلان نظم و امنیت برخورد خواهند کرد.»