بلاتکلیفی بیمه کارگران ساختمانی در مجلس

اصلاحیه ماده 5بیمه کارگران ساختمانی از طرح‌های سرنوشت‌ساز برای کارگران است که اواخر سال 99در مجلس مطرح شد و اواخر خرداد 1400وارد صحن علنی مجلس شد. اما به بهانه حساس دانستن طرح، بررسی آن به زمان دیگری موکول شد. اگرچه آن زمان نمایندگان مجلس قول بررسی یکی دو ماهه طرح را داده بودند اما در سال۱۴۰۰ از این طرح در مجلس خبری نشد و در نهایت اوایل فروردین سال‌جاری به صحن علنی مجلس رسید. آن زمان قرار شد کمیسیون اجتماعی ظرف یک هفته طرح را اصلاح و برای بازگشت به صحن آماده کند. این در حالی است که هنوز اصلاحیه ماده۵ بیمه کارگران ساختمانی به صحن علنی مجلس نرسیده است.
براساس داده‌های آماری انجمن صنفی کارگران ساختمانی، وزارت راه و شهرسازی در ایران حدود یک میلیون و 700هزار نفر کارگر ساختمانی وجود دارد که حدود 500هزار نفر از آنان در قالب شرکت‌های پیمانکاری و حدود یک میلیون و 200هزار نفر از آنها به شکل خوداشتغالی در حال فعالیت هستند.

سالی 13هزار حادثه کار در کشور اتفاق می‌افتد
حامد خانجانی، کارشناس ارشد مدیریت ساخت می‌گوید: سالانه حدود ۱۳هزار حادثه ناشی از کار در ایران رخ می‌دهد که ۷۰۰ تا ۸۰۰مورد آن به فوت منجر می‌شود. در این میان صنعت ساختمان با حدود 40درصد بیشترین سهم آسیب‌دیدگان شغلی منجر به فوت را در بین فعالیت‌های اقتصادی دارد. درحالی‌که میانگین حوادث ساختمانی در دنیا 17درصد از کل حوادث را شامل می‌شود. سقوط از بلندی و برخورد جسم سخت حدود دوسوم از آمار حوادث منجر به فوت را در کشور تشکیل می‌دهند. همه این حوادث و اتفاقات در حالی جان کارگران ساختمانی را تهدید می‌کند که حدود 400هزار نفر از این کارگران تحت پوشش هیچ نوع بیمه‌ای نیستند. به‌گفته مهدی شکوری، مدیرکل بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی براساس آمارهای موجود حدود 400هزار کارگر ساختمانی پشت نوبت بیمه تامین اجتماعی هستند.

منتظر تصویب قانون جدید هستیم
او با بیان اینکه برای پوشش بیمه کارگران ساختمانی پشت نوبت منتظر تصویب قانون جدید در مجلس هستیم ادامه می‌دهد اگر قانون به تصویب برسد فارغ از تعداد می‌توانیم زمینه جذب کارگران ساختمانی را فراهم کنیم.
شکوری ادامه می‌دهد: چنانچه ماده 5قانون بیمه کارگران ساختمانی اصلاح شود زمینه برای بیمه‌شدگان جدید هم وجود خواهد داشت و تعداد افرادی که در صف انتظار خواهند بود بیمه می‌شوند.
 براساس این طرح کارفرما موظف است ۸ درصد از مزد هر کارگر به ازای ساخت هر متر از ساختمان با ضریب بین 0.5 تا ۱۴درصد را به‌عنوان سهم خود برای پرداخت حق بیمه کارگر ساختمانی پرداخت کند. ضریب تعیین شده برای پرداخت حق بیمه در مناطق مختلف با توجه به قیمت زمین و شرایط محیطی از ۰.۵ تا ۱۴درصد متغیر خواهد بود.

حق کارگران پایمال شده
اکبر شوکت، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی اما با انتقاد از پایمال شدن حقوق کارگران در بیمه ساختمانی حق‌ می‌گوید: «ایرادی که نمایندگان مخالف به اصلاحیه ماده5 قانون بیمه کارگران ساختمانی گرفتند منطقی نبود و به‌نظر می‌رسید که برای به تأخیر انداختن طرح مطرح شده باشد.»
او با بیان اینکه حل مشکلات کارگری در گرو اهمیت به تشکل‌های کارگری است چرا که بسیاری از راهکارها در دست این تشکل‌هاست، و‌ی نبود نظارت کافی بر کارفرمایان را از عوامل مؤثر بر پایمال شدن حقوق کارگران برمی‌شمارد و ادامه می‌دهد: «سازمان تامین اجتماعی باید با بازرسی از کارگاه‌های مختلف از پایمال شدن حقوق کارگران ساختمانی
جلوگیری کنند.» پرونده قطور اصلاحیه ماده5 قانون بیمه کارگران فصلی را که ورق می‌زنیم قصه پرغصه روزگار کارگران ساختمانی فاقد روایت می‌شود. قشری که سال‌های سال یکی از بهانه‌های سازمان تامین اجتماعی درخصوص بیمه کارگران ساختمانی، سیار بودن شغل این افراد و همکاری نکردنشان به‌صورت مستمر با یک پیمانکار بود. اما شوکت می‌گوید: در پروژه‌های پیمانی هم که کارفرما ثابت بود حق کارگرهای ساختمانی، تضییع شد. او می‌گوید: «در پروژه‌های پیمانی مبلغی را به‌عنوان حق پیمان از کارفرما دریافت می‌کنند تا در قبال آن لیست بیمه را ارائه دهد، کارفرما هم هرکسی را که مایل بود در لیست عنوان می‌کرد به‌نحوی که وقتی بیمه کارگران ساختمانی از اول مهر سال۸۹ آغاز شد، بیش از ۹۰درصد اعضا حتی یک روز سابقه بیمه نداشتند.» رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی در ادامه از هیأت رئیسه مجلس می‌خواهد با ورود به این موضوع جلوی ظلم کارفرمای بخش ساختمان که دهه‌هاست بر حق کارگران ساختمانی روا می‌دارند را بگیرند.
طرح اصلاحیه ماده۵ بیمه کارگران ساختمانی تا به حال دو بار به کمیسیون اجتماعی ارجاع داده شده است. رویه‌ای که به‌گفته بسیاری از فعالان کارگری صرفا برای به تأخیر انداختنِ طرح است و دلیل دیگری نمی‌تواند داشته باشد.‌