رونمایی از جغرافیای‌کسب‌وکار در ایران

شاخص کل محیط کسب‌وکار ایران پس از 6فصل دوباره به کانال بالای 6در بازه امسال برگشت و رنگ آن خاکستری شد. براساس اعلام اتاق ایران، نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار در بهار امسال عدد 6.07از 10را ثبت کرد. هرچه عدد به سمت 10حرکت کند، به این معناست که وضعیت کسب‌وکار بدتر و نامساعد شده است.
به گزارش همشهری، شاخص کل محیط کسب‌وکار را از پاییز سال 95اتاق ایران بررسی و منتشر می‌کند. این شاخص در پاییز سال 97به بالاترین حد یعنی 6.49از عدد 10رسید که بدترین وضع را نشان می‌داد و پس از آن این شاخص مهم در کانال بالای 6نوسان داشت و البته به‌تدریج این وضع نزولی و بهتر شد و در زمستان سال 99به عدد 5.8رسید. این روند نزولی پایدار نبود و در 3فصل نخست سال 1400 افزایشی شد و به 5.94 رسید و در زمستان پارسال 5.83را ثبت کرد. حالا اتاق ایران می‌گوید: عدد شاخص محیط کسب‌وکار در کشور در بهار امسال با 2.99درصد افزایش دوباره به کانال 6 برگشته و عدد 6.07 را ثبت کرده است. نکته مهم اینکه بدترین شاخص کسب‌وکار از نظر فعالان اقتصادی ایران در بهار سال گذشته در بخش خدمات ثبت شده و عدد آن از 5.77در زمستان پارسال به 6.12رسیده و پس از آن شاخص کسب‌وکار در بخش کشاورزی از 5.69به 5.94و در بخش صنعت هم از 5.62به 5.91 افزایش یافته است.

غیر قابل پیش‌بینی‌بودن قیمت‌ها
از نظر فعالان اقتصادی بخش خصوصی آزاردهنده‌ترین شاخص بر کسب‌وکارها در بهار امسال را شاخص غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواداولیه و محصولات اعلام کرده و پس از آن بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات را عامل دوم و سختی تامین مالی از بانک‌ها را عامل سوم وضعیت نامساعد در کسب‌وکارها دانسته‌اند. در رتبه چهارم شاخص اثرگذار بر وضعیت بد کسب‌وکارها رویه‌های ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات قرار دارد و ایجاد مانع در فرایندهای اداری و مجوزهای کسب‌وکار از دستگاه‌های اجرایی است که به‌عنوان عامل پنجم باعث رنجش فعالان اقتصادی شده است. این برای نخستین بار است که انتقادها از رویه‌های ناعادلانه ممیزی و دریافت مالیات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های بدترشدن شاخص کسب‌وکار در این سال‌ها اعلام شده که عمدتا فعالان بخش خدمات و اصناف هستند که از رفتار مالیاتی سازمان امور مالیاتی گلایه دارند.

جغرافیای کسب‌وکار استان‌ها
نتایج پایش جدید محیط کسب‌وکار نشان می‌دهد فقط استان‌های سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و آذربایجان غربی موفق به بهبود وضعیت کسب‌وکار و جلب رضایت فعالان اقتصادی در بهار امسال شده‌اند. اوضاع در استان‌هایی چون آذربایجان شرقی، اردبیل، البرز، ایلام، بوشهر، خراسان‌ جنوبی و رضوی، خوزستان، زنجان، سمنان، فارس، قم، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، هرمزگان و یزد به طور قابل‌ملاحظه‌ای بدتر گزارش شده است.
به گزارش همشهری، از 31استان کشور، 8استان شامل ایلام، بوشهر، زنجان، فارس، قم، گیلان، مازندران و هرمزگان رتبه بدتر از میانگین کشوری را در شاخص محیط کسب‌وکار به ثبت رسانده‌اند. در مقایسه با بهار سال گذشته هم در شاخص کسب‌وکار، استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، اصفهان، البرز، ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، قم، کردستان، کرمان، گلستان، گیلان، لرستان، مرکزی، هرمزگان، همدان و یزد کارنامه منفی را از خود به جای گذاشته‌اند.
اتاق ایران می‌گوید: از منظر وضعیت مولفه‌های محیط کسب‌وکار در بهار امسال قم، کرمان و بوشهر دارای محیط کسب‌وکار نامساعدتر و آذربایجان غربی، مرکزی و آذربایجان شرقی محیط مساعدتر از سایر استان‌ها را تجربه کرده‌ا‌ند.

فعالیت با 40درصد ظرفیت
بررسی وضعیت تولید حدود 3هزار بنگاه نشان می‌دهد که به‌طور میانگین آنها با 39.51درصد ظرفیت اسمی در بهار امسال فعالیت داشته‌اند و نکته مهم اینکه ظرفیت تولید بنگاه‌های اقتصادی در 2فصل زمستان پارسال و بهار امسال کاهش یافته است. البته از زمستان سال 98تا بهار امسال هیچ‌گاه میانگین ظرفیت تولید در بنگاه‌های اقتصادی بخش خصوصی ایران به بالای 43درصد نرسیده و بهترین وضعیت در زمستان سال 99بود که بالاترین ظرفیت تولید به میزان 42.72درصد ثبت شده است.

اثر کرونا بر کسب‌وکارها
اتاق ایران در ارزیابی تأثیر کرونا بر محیط کسب‌وکار به این نتیجه رسیده که وضعیت به‌مراتب بهتر شده و اثر این ویروس از 7.1در بهار سال 99به 5.11در بهار امسال کاهش و بهبود یافته است. بیشترین آسیب کرونا بر فعالیت‌های اقتصادی در بهار امسال را فعالان حوزه املاک و مستغلات، فعالیت‌های خدماتی خصوصی و خدمات اداری و پشتیبانی دیده‌ا‌ند درحالی‌که بانک‌ها و بیمه‌ها، فعالان معدنی و همچنین خدمات آبرسانی، مدیریت پسماند و فاضلاب کمترین آسیب را متحمل شده‌اند.