عبور بازارها از دوران بلاتکلیفی

بازارهای طلا و ارز پس از چند‌ ماه التهاب، هفته گذشته شرایط به نسبت آرامی را پشت سر گذاشتند. در این دوره قیمت انواع سکه و ارز در بازار غیررسمی تا حدودی تعدیل شد اما مهم‌تر از روند کاهش قیمت در این بازارها، فروکش کردن هیجان در بازار معاملات کالاهای سرمایه‌ای بود. این نوع کالاها در ایام التهاب به واسطه قدرت نقدشوندگی بالا، مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته بودند. به گزارش همشهری، آرامش بازارهای طلا و ارز از اواخر پاییز برهم خورد؛ زمانی که به‌طور معمول با افزایش معاملات دلار در اواخر سال میلادی و کاهش عرضه به‌دلیل تأخیر در دریافت ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی، بازار با افزایش قیمت ارز مواجه می‌شود. اما این بار دوره التهاب کوتاه نبود. اگر در سال‌های گذشته با عبور از نیمه زمستان، بازار شرایط عادی خود را پیدا می‌کرد، این‌بار بهانه‌های سیاسی مختلفی به میان آمد تا پس از 5سال آرامش را از بازارهای مالی بگیرد. ناآرامی‌های دی‌ماه گذشته بلافاصله پس از ایام پایانی سال میلادی2017 از راه رسید و بازار را تحت‌تأثیر قرار داد. پس از این رویداد نیز شمارش معکوس برای اعلام تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا درباره ماندن یا نماندن در برجام، آغاز شد. بازارهای مالی طبق رویه همیشگی، بنابر بدترین سناریوی ممکن پیش می‌روند و پیش از وقوع حوادث سیاسی به آن واکنش نشان می‌دهند. روزهای انتظار شاید ملتهب‌ترین ایام برای بازارها باشد. بلاتکلیفی درباره پایداری برجام موجب شده بود که تقاضا برای خرید انواع ارز در بازار آزاد به اوج خود برسد. در آغاز سال1397 این التهابات به اوج خود رسید و قیمت‌ها به‌طور لحظه‌ای افزایش ‌یافت. زمانی که قیمت دلار در بازار آزاد تا مرز 7هزار تومان پیش رفت، دولت وارد عمل شد و تصمیم گرفت نظام ارز تک نرخی را به‌طور ضربتی اجرا کند. قیمت دلار رسمی 4200تومان اعلام شد و بازار آزاد ارز به‌عنوان بازار سیاه و قاچاق معرفی شد. با وجود این، افزایش قیمت مسکوکات و نوسان قیمت سایر ارزهای رایج نشان می‌داد آرامشی در کار نیست. هیجان و التهاب تا زمان اعلام تصمیم ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام ادامه یافت. دوران اما و اگرها به‌سر آمد و ادامه برجام بدون آمریکا مورد توافق ایران و اروپا قرار گرفت.


پیام خروج از بلاتکلیفی خیلی زود به بازارها رسید تا نخستین هفته در عصر برجام بدون آمریکا، روزهای بهتری را برای بازارها رقم بزند. با وجود برخی التهاب‌آفرینی‌ها در مورد واکنش احتمالی بازارها به خروج آمریکا از برجام، اوضاع بازارها دست‌کم از روزهای پیش از اعلام این تصمیم، آرام‌تر شد. نمودارهایی که فقط راه صعود را می‌شناختند، تغییر مسیر دادند و کمی به پایین متمایل شدند. قیمت سکه امامی البته با کمک عرضه زودهنگام سکه‌های پیش‌فروش شده، رو به کاهش گذاشت. قیمت یورو نیز با کاهش مواجه شد و در بازار غیررسمی نیز بهای اسکناس دلار تنزل را تجربه کرد. شرایطی که در این بازارها رقم خورد شاید مصداق روشنی از گفته‌های پروفسور محمدهاشم پسران بود که هفته گذشته در گفت‌وگو با همشهری مطرح کرد. به گفته این اقتصاددان مطرح جهانی، برای اقتصاد، خروج آمریکا از برجام به‌مراتب بهتر از شرایط بلاتکلیف یک سال و نیم گذشته است.


خروج بازارها از بلاتکلیفی برجام می‌تواند شرایط را برای بازگشت به شرایط عادی معاملات فراهم کند. کاهش تقاضای هیجانی و توقف ورود نقدینگی سرگردان به بازار ارز و مسکوکات، می‌تواند به واقعی شدن عرضه و تقاضا در بازار منجر شود. نوسان قیمت‌ها در هفته گذشته نشان می‌دهد رفع بلاتکلیفی از فضای سیاسی به حاکمیت آرامش در بازارها می‌انجامد.


آمارها نشان می‌دهد قیمت سکه امامی که بیستم اردیبهشت تا 2میلیون و 103هزار تومان پیش رفته بود، در میانه هفته گذشته به یک میلیون و 904هزار تومان کاهش یافت و روز پنجشنبه گذشته به یک میلیون و 975هزار تومان رسید. قیمت هر گرم طلای 18عیار نیز که در 21 اردیبهشت درقله 201هزار تومانی قرار گرفته بود، در هفته گذشته تا 183هزار تومان هم پایین آمد و هفته را با نرخ 186هزار تومان به پایان رساند.


در بازار ارز نیز بهای هر یورو در روز 21 اردیبهشت به 7هزار و 981تومان رسیده بود اما در روز چهارشنبه گذشته بهای آن به 7هزار و 272تومان رسید. ارز اروپایی در ایران روز پنجشنبه با قیمت 7هزار و 410تومان معامله شده است.