مقاومت کاربران در برابر فیلترینگ

پس از ۱۵ روز حرف و حدیث و افزایش شدید دانلود و استفاده از فیلترشکن‌ها در کشور وزیر ارتباطات روز گذشته به صراحت تأیید کرد کاربران در برابر فیلترینگ تلگرام مقاومت می‌کنند. محمدجواد آذری‌جهرمی روز گذشته در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفت: متأسفانه براساس شواهد، کاربران شبکه‌های اجتماعی در حال مقاومت در برابر دستور قضایی هستند و این موضوع امنیت فضای مجازی را با چالش مواجه کرده است.

این اظهارنظر وزیر ارتباطات به خوبی مسئله افزایش گسترده و فراگیر دانلود و نصب فیلترشکن‌ها روی تلفن‌های همراه و کامپیوترهای کاربران ایرانی را تأیید می‌کند. به گزارش ایسنا، وزیر ارتباطات اعلام کرده که هم‌اکنون 10میلیون کاربر فعال در پیام‌رسان‌های داخلی فعالیت می‌کنند. درحالی‌که تلگرام تا قبل از فیلترینگ ۴۵ میلیون کاربر فعال ایرانی داشت. این رقم نشان می‌دهد در نهایت تا 23 درصد کاربران تلگرام حاضر شده‌اند یکی از پیام‌رسان‌های داخلی را پس از 2هفته فیلترینگ همه‌جانبه نصب کنند.

وزیر ارتباطات روز گذشته بار دیگر با هشدار درباره فراگیر شدن فیلترشکن‌ها و توصیف آن به‌عنوان یک چالش گفت: مقابله با فیلترشکن‌ها کار ساده‌ای نیست؛ زیرا هم تنوع زیادی در این فیلترشکن‌ها وجود دارد و هم تعداد آنها بسیار است و مکانیسم‌هایی که به‌کار می‌برند نیز به‌شدت پیچیده است. با وجود این ما چالش‌های ایجاد شده در زمینه امنیت فضای مجازی را یک‌ماه پیش به‌صورت مکتوب به مسئولان مربوطه ازجمله قوه قضاییه ارائه کردیم.

آذری جهرمی همچنین اعلام کرد اقدام جدیدی در مقابله با فیلترشکن‌ها آغاز نشده و روال همان است که از دی‌ماه وجود داشته است.



موج جست‌وجوی فیلترشکن

گزارش آماری گوگل نشان می‌دهد جست‌وجو برای «فیلترشکن» در این موتور جست‌وجو از شب ۱۰ اردیبهشت که فیلترینگ تلگرام آغاز شده ناگهان جهش پیدا کرده است.  مقایسه آمار گوگل ترندز در ۳۰روز گذشته به خوبی جهش جست وجو برای عبارت فیلترشکن در میان کاربران ایرانی را نشان می‌دهد. گوگل در گزارش خودحجم جست وجو برای «فیلترشکن مخصوص تلگرام» را به‌عنوان یک جهش ناگهانی و عجیب مطرح می‌کند. آمارهای گوگل‌پلی هم نشان می‌دهد بیشترین اپلیکیشن‌های دانلود شده کاربران ایرانی در این روزها فیلترشکن‌های رایگان بوده است که افزایش استفاده از فیلترشکن‌ها را تأیید می‌کند.

در مقابل آمار کل بازدیدهای تلگرام در بعد از آغاز فیلترینگ نشان می‌دهد به‌تدریج و با شیبی آرام این میزان در حال افزایش است. هر چند رقم بازدیدها به میزان گذشته نرسیده اما روند گسترش فیلترشکن‌ها و بازگشت دوباره به تلگرام را نشان می‌دهد.



می‌توان همه فیلترشکن‌ها را بست؟

همانطور که وزیر ارتباطات تأکید کرده بستن فیلترشکن‌ها کار ساده‌ای نیست. فیلترشکن‌ها از پروتکل‌ها و مکانیسم‌های متنوعی استفاده می‌کنند و به همین‌خاطر تلاش برای بستن همه آنها عملا پروژه‌ای بسیار هزینه‌بر و طاقت‌فرساست. برخی از موارد بسته شدن فیلترشکن‌ها می‌تواند اختلالاتی در شبکه اینترنت کشور و سازمان‌های مختلف به‌وجود بیاورد و تداوم داشتن آن نیز دردسرساز است. از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌های فناوری ایرانی و استارتاپ‌ها برای دسترسی به سرویس‌هایی که در طرح تحریم آمریکا برای ایران قرار دارند از فیلترشکن‌ها استفاده می‌کردند که اکنون کارشان با اختلال روبه‌رو شده است. پوریا استرکی،  فعال استارتاپی دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهایم از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما،  آنها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری را می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است. بخش‌هایی از صنایع مادر ما آسیب دیده‌ و متضرر شده‌اند.»