قلم سبز
گام مثبت سازمان ملل برای حفاظت از محیط‌زیست
محمد درویش/ کارشناس محیط‌زیست
1- مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌رغم مخالفت شدید آمریکا روز پنجشنبه گذشته با ۱۴۳ رأی مثبت، یک قطعنامه تاریخی را تصویب کرد تا نخستین گام در برقراری یک پیمان جهانی برای حفظ محیط‌زیست برداشته شود؛ تصمیمی که علاوه بر آمریکا، 4کشور روسیه، ترکیه، سوریه و فیلیپین هم به آن رأی منفی و 7کشور هم به آن رأی ممتنع دادند.
2- این قطعنامه از دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش خواسته تا گزارش کاملی از شکاف‌های احتمالی در قوانین بین‌المللی محیط‌زیستی و دیگر ابزارهای مرتبط با آن تهیه کند و به نشست آینده مجمع عمومی در سپتامبر آینده، ارائه دهد. علاوه بر این، به‌منظور ارائه پیشنهادها به مجمع عمومی در سال ٢٠١٩ ازجمله با هدف برپایی یک کنفرانس برای «اتخاذ ابزاری بین‌المللی»، یک کارگروه برای گفت‌وگو درمورد گزینه‌های احتمالی در زمینه رسیدگی به هرگونه شکاف (در قوانین) تشکیل شده است.
3- سفیر فرانسه، فرانسوا دلاتر، پیش از رأی‌گیری در این‌باره خطاب به مجمع عمومی گفت: «تخریب بی‌سابقه محیط‌زیست هم‌اکنون موجب نابودی صدها هزار نفر در اثر گرمایش زمین، آلودگی آب، هوا و از بین رفتن تنوع زیستی و خاک شده است.» او ادامه داد: «این تهاجم بی‌سابقه به محیط‌زیست در درجه نخست به جوامع بیش از حد آسیب‌پذیر زیان می‌رساند. اگر ما قاطعانه عمل نکنیم، خود را در سهمگین‌ترین خطرها قرار داده‌ایم؛ تهی‌شدن منابع طبیعی، مهاجرت و کشیده شدن به درگیری‌ها.»
4- به تصویب رسیدن زود‌هنگام موافقتنامه اقلیمی پاریس و به کارگیری هدف‌های سازمان ملل برای سال ٢٠٣٠ در راه مبارزه با فقر و حفاظت از محیط‌زیست نشان می‌دهد این برای جامعه جهانی امکان‌پذیر است تا به گفته دلاتر «در زمینه رعایت اصول و موازین محیط‌زیستی قاطعانه عمل کند.»
5- البته مخالفت ایالات متحده کسی را متعجب نکرد، زیرا همین ماه ژوئن گذشته بود که دونالد ترامپ خروج ایالات متحده را از قرارداد اقلیمی پاریس اعلام کرد. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، در مورد قطعنامه جدید مجمع عمومی گفت: «اگر سازمان‌های بین‌المللی تلاش در مجبور‌کردن آمریکا به یک تعهدنامه گنگ و مبهم دارند، نشان از این دارد که می‌خواهند شهروندان آمریکایی و تجارت این کشور را به دام پرداخت صورتحسابی بزرگ اندازند، بدون آنکه آمریکا از آن بهره چندانی ببرد؛ اتفاقی که به نفع ما نیست و ما با آن مخالفت خواهیم کرد.»
6- همانطور که مشاهده می‌شود چند کشور دوست ایران و ظاهرا دشمن آمریکا در اردوگاه مخالفان امضای این پیمان ایستاده و عملا با آمریکا همراهی کردند، چرا؟ ترکیه البته به‌دلیل جنایت‌هایی که با طرح‌های انتقال آب و سدسازی در پروژه گاپ انجام داده و عملا بحرانی بزرگ در میانرودان آفریده، معلوم است که با هرنوع الزام محیط‌زیستی بین‌المللی مخالفت کند. اما سوریه چرا؟ مگر این کشور خود قربانی سدسازی بی‌رویه ترکیه روی فرات نیست؟ چرا چنین رفتاری انجام داد؟ آیا دولت روسیه چنین درخواستی را از بشار اسد مطرح کرده تا آن کشور هم بتواند به راحتی به اکتشافات نفتی خویش در کاسپین و آسیای میانه ادامه داده و هرگاه که خواست، پیچ ولگا و ورودی آب به دریای خزر را کم و زیاد کند؟ به‌نظر می‌رسد دولت ایران باید در این حوزه شفاف‌سازی کرده و از دوستانش بخواهد با جامعه جهانی علیه تمامیت‌خواهی آمریکا متحدتر عمل کنند.
