معمای کاهش ساعت کار نانوایی‌ها

 «ساعت کار نانوایی‌ها تغییر نکرده و این واحدهای صنفی باید مطابق ساعت کاری که برای آنها مشخص و در واحد صنفی نصب شده در طول روز فعالیت کنند.» این پاسخی است که یکی از مسئولان صنفی حوزه نان سنتی تهران در پاسخ به سؤال همشهری درباره بی‌نظمی‌های اخیر در فعالیت نانوایی‌ها می‌دهد. در هفته‌های اخیر گزارش‌های متعددی از کاهش فعالیت نانوایی‌های سنتی در مناطق مختلف تهران و شهرستان‌های حاشیه تهران به همشهری رسیده که نشان می‌دهد بعضی از این واحدهای صنفی که پیش از این از نخستین ساعات روز تا 8شب فعال بودند، حالا ساعات و حتی تعداد روز فعالیت خود در هفته را کاهش داده‌اند. در کنار تغییر ساعات فعالیت، گزارش‌های میدانی خبرنگاران همشهری حاکی از آن است که برخی نانوایی‌های سنتی اعم از سنگکی، بربری، لواش و تافتون در مناطق مختلفی از تهران طی هفته گذشته میزان پخت خود را کاهش داده‌اند و مردم در مراجعات بعدازظهر با نانوایی‌هایی مواجه می‌شوند که نانی برای عرضه ندارند. کاهش ساعت کاری نانوایی‌های سنتی و تعطیلی‌های طولانی این واحدهای صنفی در طول روز در حالی است که قیمت نان در یک‌سال اخیر تغییری نکرده و در نتیجه کاهش فعالیت را نمی‌توان تابعی از کاهش تقاضا دانست، برعکس، کاهش میزان پخت نانوایی‌‌ها باعث ایجاد ازدحام در ساعاتی از روز در بسیاری از واحدهای صنفی شده و شکایت‌های متعددی را به‌دنبال داشته که شهروندان برای تهیه نان باید ساعات بیشتری را در صف بگذرانند. برخی شهروندان در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اعلام کردند به‌ویژه در روزهای پایانی هفته و با رشد تقاضا به‌دلیل تعطیلی آخر هفته، با مراجعه به نانوایی‌های متعدد در یکی از مناطق تهران، موفق به تهیه نان نشده‌اند. بعد از تغییرات قیمت آرد صنف و صنعت و افزایش نگرانی‌ها درخصوص افزایش قیمت نان، دولت اعلام کرد نرخ نان‌های سنتی به هیچ عنوان تغییر نخواهد کرد و مابه‌التفاوت نرخ آرد به نانوایان پرداخت می‌شود تا نان گران نشود.

چرا بعضی نانوایی‌ها کار نمی‌کنند؟
یک ماه پیش همزمان با عملی شدن تغییرات قیمت گندم و آرد، گرچه نانوایی‌های سنتی از افزایش قیمت آرد صنف و صنعت مستثنی‌ شدند اما پیش‌بینی‌ کارشناسان این حوزه نشان می‌داد معاف نشدن نانوایی‌های سنتی از این مزیت، باعث سرازیر شدن بخشی از آرد یارانه‌ای از سمت سنتی‌ها به‌سوی صنعتی‌ها و فانتزی‌ها خواهد شد و بهتر این بود که برای حفظ سلامت کاری، تمام واحدهای صنفی مرتبط با نان یکسان دیده شوند. حالا که یک‌ماه از اجرای سیاست جدید دولت در ساماندهی نرخ آرد با هدف کاهش قاچاق این کالا به خارج از کشور گذشته، مشکلات دیگری دراین حوزه بروز کرده که به‌نظر می‌رسد بی‌ارتباط با نرخ آرد نیست. گرچه نانوایی‌ها کاهش میزان پخت را به نبود تقاضا و افزایش هزینه تولید نسبت می‌دهند، اما کارشناسان و البته مردم معتقدند فروش آردهای یارانه‌ای‌ سود بیشتر و زحمت کمتری برای نانوایی‌ها دارد. فعالان صنفی اما این موضوع را به‌شدت تکذیب می‌کنند. رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران در گفت‌وگو با همشهری، با رد این ادعا گفت: تمام نانوایی‌های سنگکی بدون وقفه و تمام ساعت در حال فعالیت هستند و حتی بعضی از واحدهای صنفی به‌دلیل بالا بودن تقاضا ناچارند علاوه بر سهمیه خود، آرد بیشتری تهیه کنند تا مردم بدون نان نمانند. علی‌اصغر پابرجا با اشاره به مشخص بودن ساعت کاری نانوایی‌ها از سوی اتحادیه افزود: ساعت کاری واحد صنفی متفاوت و از 6صبح تا 9، 10 یا 11شب متغیر است اما این ساعت کاری هرچه که هست در واحدهای صنفی نصب شده و نانوایی نمی‌تواند کمتر از این ساعت فعالیت کند. وی با تأکید بر برخورد با واحدهای صنفی متخلف درصورت گزارش از سوی مردم افزود: نان سنگک بازار آرامی دارد و در هفته‌های گذشته هم تغییری درآن مشاهده نشده، ممکن است شکایت‌ها مربوط به دیگر نانوایی‌ها و به‌دلیل افزایش تقاضا باشد. تماس‌های همشهری با رئیس اتحادیه نان‌های سنتی تهران برای پیگیری این موضوع درباره دیگر نانوایی‌های سنتی، روز گذشته حاصلی نداشت و مسئولان این اتحادیه پاسخگو نبودند.

تثبیت قیمت و تعطیلی نانوایی‌ها
به صرفه نبودن فعالیت، دلیلی دیگری است که برای کم شدن فعالیت نانوایی‌ها اعلام می‌شود. آخرین تغییرات نرخ نان به خرداد سال گذشته برمی‌گردد که در آن زمان قیمت هر عدد نان بربری حداکثر 2500تومان، هر عدد نان سنگک 3هزار تومان، تافتون حداکثر هزار تومان و لواش 600تومان تعیین شد. بعد از این تاریخ نانوایی‌ها تغییر نرخ نداشته‌اند و در طول یک‌سال گذشته بارها نسبت به تثبیت قیمت نان با وجود رشد هزینه‌های تولید گلایه داشته‌اند. رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران، تثبیت قیمت نان را یکی از دلایل کاهش تمایل واحدهای صنفی به فعالیت در این حوزه اعلام کرد و گفت: هزینه‌های نانوایی‌ها بالا رفته و تنها با تثبیت نرخ آرد نمی‌توان انتظار داشت قیمت نان ثابت بماند. پابرجا افزود: آنالیز نرخ نان فرمول دارد و باید همه‌چیز در آن دیده شود، وقتی دولت هر کیسه آرد را 600هزار تومان به نانوایی‌ها می‌فروشد و نرخ نان را برای بیش از یک‌سال تعیین می‌کند، چنین روندی فعالیت نانوایی‌ها را از صرفه خارج می‌کند و منجر به تعطیلی واحدهای صنفی می‌شود، اتفاقی که در یک‌سال اخیر رو به افزایش بوده است.