زیان موانع خودساخته

  خبر: روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران می‌گوید: صادرات دو ماهه ایران به روسیه نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته با کاهش ۱۲ درصدی در وزن و ۲۹ درصدی در ارزش، به ۱۹۸ هزار و ۶۶۳ تن کالا به ارزش ۶۸ میلیون و ۵۸۴ هزار دلار رسیده است.
  نقد: به‌دنبال حمله نظامی روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های ملی و حمل و نقلی علیه روسیه، پیش‌بینی می‌شد که نقش ایران به‌عنوان یکی از کشورهای همسایه و دوست روسیه در شکست بن‌بست روسیه پررنگ شود و برگزاری مذاکراتی برای افزایش سطح مناسبات تجاری میان 2 کشور نیز این گمانه را تقویت می‌کرد؛ چراکه با وارد شدن فشارهای شدید از کشورهای غیردوست به روسیه، نیاز این کشور به افزایش همکاری با کشورهای دوست از جمله ایران بیشتر شده بود. آمارها نشان می‌دهد در سال1400، مبادلات تجاری ایران و روسیه با ۸۱درصد افزایش به رقم 4میلیارد دلار رسیده و پیرو این اتفاق هدف‌گذاری‌هایی برای افزایش مبادلات دوجانبه به 10میلیارد دلار در گام نخست و 20میلیارد دلار در فاز دوم انجام شد. در عمل اما، ایران برای توسعه تجارت با روسیه با موانعی داخلی و خودساخته مانند فقدان زیرساخت‌های یکپارچه حمل‌ونقل، بوروکراسی‌های گمرکی و... مواجه بود و در این وضعیت نه‌تنها تقویت حضور ایران در بازار روسیه محقق نشد، بلکه مسیر ترانزیت تجارت سایر کشورها ازجمله هند به روسیه نیز به‌جای فضای ایران، به مسیرهای جایگزین هدایت شد. شاید بدترین اتفاق در این حوزه، مربوط به هند باشد که باوجود تعهد و سرمایه‌گذاری در بندر اقیانوسی چابهار، سیاست خود را به‌کلی تغییر داد و ضمن انتقال تجارت بشردوستانه با افغانستان به مسیر پاکستان، برای ترانزیت کالاهای صادراتی خود به روسیه به‌جای ایران از مسیر سنتی، طولانی و پرهزینه تجارت آسیا- اروپا بر پایه دریا منتقل کرد و ترجیح داد به‌جای ورود به ایران و رسیدن به روسیه، از مسیر اقیانوس هند- خلیج عدن - دریای سرخ - دریای مدیترانه - دریای سیاه - جمهوری آذربایجان -دریای خزر- روسیه استفاده کند.