شهری که برای صدام به اندازه بصره مهم بود

مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس با تکیه‌ بر آثار و اسناد موجود در این مرکز، در آستانه سالروز پیروزی این عملیات غرورآفرین، جلوه‌های شکوه، مقاومت و پایداری این حماسه عظیم را به روایت فرماندهان حاضر در عملیات منتشر می‌کند. در کتاب «تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق» سردار حسین علایی از فتح خرمشهر چنین روایت می‌کند: «ارتش بعثی در تهاجم قوای ایران به خرمشهر غافلگیر نشد و برای از دست‌ندادن خرمشهر، تمام تدابیر و توان خود را به‌کار گرفت. ارتش عراق مطمئن بود که هدف نهایی عملیات بیت‌المقدس، بازپس‌گیری خرمشهر است و فرصت کافی برای مستحکم‌سازی‌ جبهه خرمشهر در اختیار داشت. عراق علاوه بر اقدامات نظامی، دست به تلاش‌های زیادی برای بالا‌بردن روحیه نظامیان خود و افزایش انگیزه آنها برای ماندن در خرمشهر زد. ارتش عراق در روز دوم خرداد ۱۳۶۱ یعنی یک روز پس از آغاز حمله نهایی رزمندگان اسلام به خرمشهر، اطلاعیه‌ای بین همه نظامیان عراقی مستقر در این شهر و اطراف آن توزیع کرد. این اطلاعیه دفاع از خرمشهر و حومه آن را مانند دفاع از بغداد و حومه آن و دفاع از همه شهرهای عراق خوانده بود.» در این اطلاعیه نوشته‌شده بود: «خرمشهر حکم بالشی را دارد که بصره بر آن آرمیده است و اگر خرمشهر به‌دست نیرو‌های ایرانی بیفتد، دروازه‌های نکبت به روی عراق بازخواهد شد. صدام حسین هم طی نامه‌ای به فرمانده سپاه سوم نوشته بود: امنیت و ثبات بصره بدون خرمشهر در تهدید است.»