تقویم / زادروز/ خداحافظ رومن گاری

کسی نمی‌داند چرا وقتی «رومن کاسو»ی جوان از فرانسه اشغالی فرار کرد تا به همراه انگلیسی‌ها علیه آلمان بجنگد، اسم خودش را به «رومن گاری» تغییر داد. احتمالا عشق به گری کوپر از همان زمان در اعماق وجودش ریشه دوانده بود. گاری مثل خیلی دیگر از نویسنده‌ها، کودکی و جوانی درب و داغانی داشت. ۸مه۱۹۱۴ در لیتوانی به دنیا آمد. چند سال بعد رفتند لهستان و وقتی 11سالش بود پدرش خانواده را رها کرد. رومن هم که با مادرش تنها مانده بود، راهی فرانسه شد. گاری آنجا جز زبان فرانسه و هنر و ادبیات، خلبانی هم یاد گرفت. در جنگ جهانی دوم، در 25حمله هوایی موفق در آمریکا و روسیه شرکت داشت و آنقدر گل کاشت که ژنرال دوگل نشان معروف لژیون دونور را به او بخشید. بعد از جنگ هم چون حقوق خوانده بود، سر از وزارت خارجه درآورد. گاری تنها آدمی است که 2بار برنده جایزه گنگور شده، آن هم درحالی‌که هر نویسنده فقط یک‌بار می‌تواند این جایزه را ببرد. علتش این بود که گاری غیراز 21رمانی که با نام اصلی‌اش نوشت، 3 اسم مستعار دیگر داشت که جمعا 6کتابش را با آن اسامی چاپ کرد. از قضای روزگار یکی از این کتاب‌ها «زندگی در 
پیش رو» بود که آن را با نام امیل آژار منتشر کرد. کتاب جایزه گنگور را برد و رومن مجبور شد هویتش را فاش کند. به جز این، گاری 2فیلمنامه هم نوشت. 10فیلم هم از روی کتاب هایش ساختند که یکی‌اش اسکار بهترین فیلم خارجی را برد. اما همه اینها یک طرف، «خداحافظ گری کوپر»‌اش هم یک طرف. رمانی که کتاب مرجع یکی دو نسل قبل جوان‌ها بود؛ داستانی در مورد عصیان و رهایی از قید تعلق. شاید تنها کتاب عاشقانه‌ای است که خواننده‌اش دوست ندارد عاشق و معشوق به هم برسند، چرا که «وقتی از قید تعلق رهایی، یعنی تنهایی، نه طرفدار کسی هستی و نه ضد‌کسی. همین.» اما ظاهرا خود گاری هیچ وقت نتوانست از قید تعلق جین (همسرش) رها شود. رومن در ۲دسامبر۱۹۸۰ بعد از مرگ همسرش در سال۱۹۷۹ با شلیک گلوله‌ای کلک خودش را کند. در یادداشتی نوشته بود: «واقعاً به من خوش گذشت، متشکرم و خداحافظ!»