دختر زمین
آشنایی با شخصیت گرتا تونبرگ، چهره خبرساز حمایت از محیطزیست که مشهور شده است
گرتا تونبرگ، یک فعال محیطزیست سوئدی است که بهخاطر فعالیت برای آگاهسازی جهان در مورد خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی مورد توجه قرار گرفته است. او با سؤالکردن از سیاستمداران برای پاسخگویی به عدماقدام خود در مورد بحران آب و هوا، مشهور شده است. او جنبش عجیبی را در کشور سوئد به راه انداخت و زندگی جالبی دارد. جنبشی که توسط گرتا تونبرگ برنامهریزی شده، به جنبش جمعهها برای آینده معروف است.
پرشور و مصمم
کودک افسرده دیروز هماکنون جوان پرشور و مصممی است که به غم و خشم کاملاً موجه خود جهت داده است. حرکت کوچکی که در سکوت و تنهایی و با در دستداشتن یک مقوا در روبهروی پارلمان سوئد شروع شد، به سخنرانیهایش در همایش جهانی تد، پارلمان اروپا و سازمان ملل کشیده شد. او از تریبونهای مختلف برای رساندن پیامش استفاده میکند، او در سخنرانیهایش شواهد پژوهشی درباره گرمایش زمین را بیان میکند و از رهبران دنیا میخواهد به واقعیتهای علمی گوش دهند. او به صراحت حرفش را میزند و برای خوشحال کردن دیگران خودش را سانسور نمیکند. گرتا تونبرگ بهخاطر تلاشهای بیوقفهاش برای آگاهکردن سیاستمداران از تغییرات اقلیمی تاکنون دو بار نامزد جایزه صلح نوبل شده است. همچنین او شخصیت سال «مجله تایم» (2019) و برنده «جایزه زیست صحیح» است.
کودکی و شروع دغدغهمندی
گرتا تین تین النورا ارنمان تونبرگ معروف به گرتا تونبرگ، متولد ژانویه 2003است و در استکهلم سوئد به دنیا آمده است. پدرش اسناوته تونبرگ، بازیگر و پدربزرگش نیز بازیگر و کارگردان است. مادر گرتا، مالنا ارنمان یک خواننده اپرا است. گرتا برای نخستین بار در سال 2011زمانی که 8ساله بود، مطالبی را در مورد تغییرات آب و هوا شنید و نتوانست درک کند که چرا درباره آن هیچ تلاش خاصی از سوی مسئولان انجام نمیشود. وقتی 11ساله بود دچار افسردگی شد، دست از حرفزدن و غذاخوردن برداشت. بعدها او تشخیص سندروم آسپرگر (که هماکنون اختلال طیف اوتیسم، بدون نقایص زبانی و شناختی، نامگذاری میشود) را دریافت کرد. بهتدریج گرتا تصمیم گرفت به جای افسوس خوردن کاری انجام دهد. او از خود و خانوادهاش شروع کرد، گیاهخوار شد و پدر و مادرش را متقاعد کرد تا شیوه زندگی خود را تغییر دهند، مثلاً از مصرفگرایی، مسافرتهای هوایی یا خوردن گوشت پرهیز کنند. اما او میدانست که تا وقتی که سیاستمداران مشکل گرمایش زمین را نادیده میگیرند تغییر چشمگیری در سطح کلان اتفاق نخواهد افتاد.
نگرش سازنده به تفاوتها
نکته مهم دیگر درباره گرتا، نگرش سازنده او نسبت به تفاوتهایش است. گرتا که در کودکی مورد قلدری قرار گرفته بود، همچنان مورد تمسخرها و آزارهای زیادی از سوی سیاستمداران کودکمآب قرار میگیرد؛ سیاستمدارانی که قلدری را تا حدی پیش میبرند که حتی توییتر هم دیگر آنها را تحمل نمیکند. او نگرش سازندهای را در مقابل این قلدریها اتخاذ کرده است؛ «وقتی آدمهای متنفر و قلدر به ظاهر و تفاوتهایتان ایراد میگیرند، معنایش این است که آنها چیز دیگری پیدا نکردهاند و آن وقت است که شما میدانید دارید برنده میشوید.» هرچند برخی تلاش میکنند با اشاره به اختلال روانشناختی او حرفهایش را از اعتبار بیندازند، اما او نگرش متفاوتی نسبت بهخودش دارد: «من سندروم آسپرگر دارم و این یعنی من از افراد عادی جامعه کمی متفاوتم. در شرایط مناسب، متفاوتبودن یک قدرت فوقالعاده است.»
پایبندی به ارزشها
گرتا تونبرگ نمونه بارز این واقعیت است که بسیاری از رفتارها و فعالیتهای ما بیش از آنکه از ویژگیهای ما نشأت بگیرد، از ارزشهایمان نشأت میگیرد. ما میتوانیم حساس، درونگرا یا حتی تا حدودی اوتیستیک باشیم اما ارزشهایمان ما را از این طرف دنیا به آن طرف دنیا میکشاند، ما را وسط جمعیت میبرد، بلندگو دستمان میدهد و مجبورمان میکند که حرف بزنیم. زندگی گرتا یادآور این نکته است که کودکان و نوجوانان بسیار حساس به سرعت از مرحله نوجوانی میگذرند و مایلند خیلی زود بزرگ شوند. آنها کودکان بالغ اطراف ما هستند. نوجوانان حساس، بسیاری از مشکلات نوجوانان دیگر را ندارند. آنها به محض اینکه میفهمند چه چیزی را در پیش دارند، معمولاً هر چه زودتر نقش بزرگسال را بر عهده میگیرند و تقریباً انگار از روی مرحله نوجوانی میپرند. آنها سعی میکنند در خانه و با آدمهای دیگر باملاحظه و مهربان رفتار کنند. نکته مهم دیگر، پشتکار، تعهد و روحیه جنگنده گرتا تونبرگ در راه اطلاعرسانی درباره وضعیت زیستمحیطی دنیاست. صرفنظر از اینکه اعتقادات گرتا تونبرگ چقدر افراطی هست یا نیست، چیزی که مسلم است این است که والدینش به او در خانه صدا دادهاند؛ صدایی که انعکاسش در چند قاره آن طرفتر هم شنیده میشود.
15ساله شجاع
او در صبح 20آگوست 2018یک ساعت زودتر از روزهای قبل بیدار شد، کیفش را جمع کرد و با 100برگه که در هر کدام واقعیتی از تغییر اقلیم نوشته شده بود با دوچرخهاش به سمت پارلمان سوئد رفت و با برگهای که روی آن نوشته بود «تحریم مدرسه برای اقلیم» گوشهای نشست و از چند نفر خواست از او عکس بگیرند؛ عکسهایی که به سرعت در فضای مجازی پخش شد. در واقع گرتا به همراه گروهی از همکلاسیهایش جنبشی را برای اعتراض به سیاستمدارها ایجاد کرده بود؛ جنبشی که نامش را «جمعهها برای آینده» گذاشت. فلسفه این جنبش بسیار ساده بود؛ «تا سیاستمدارها به فکر آینده ما کودکان نباشند، جمعهها به مدرسه نمیرویم.»