بازگشت ،به ریتم زندگی

نیلوفر  ذوالفقاری

هرچه به آخرین روزهای سال نزدیک می‌شویم، ذوق و شوق‌ها برای شروع تعطیلات و استراحت و تفریح بیشتر می‌شود. دیگر همه آماده می‌شوند که برای چند روزی دست از کار و فعالیت بکشند و اگر شغل‌شان طوری نیست که ناچار باشند در تعطیلات هم کار کنند، زمانی را به دور شدن از فضای کار و حرفه خود اختصاص دهند. تعطیلات از راه می‌رسد و خبری از صبح زود بیدار شدن، رفت‌وآمد روزانه به محل کار، انرژی گذاشتن برای پرداختن به شغل، برقراری ارتباط با همکاران، ماندن در ترافیک و برگشتن به خانه با خستگی یک روز کاری نیست. هرچه هست تفریح و دید و بازدید است یا سفر و استراحت. 2هفته تعطیلات نوروزی با یک چشم به هم‌زدن تمام می‌شود و حالا ما که پشت‌مان حسابی باد خورده، باید سر کار برگردیم و زندگی عادی را از سر بگیریم. برای اینکه زودتر و راحت‌تر به روتین روزمره و عادی برگردیم، نکاتی وجود دارد که ویدا ساعی، روانشناس و روان‌درمانگر تحلیلی آنها را برایمان مرور می‌کند.

استرس نگیرید
طبیعی است که نخستین روز کاری در سال جدید، با شرایط عادی کمی متفاوت باشد. معمولاً در چنین روزی کارکنان متوجه می‌شوند که کندتر از حالت عادی کار می‌کنند، حفظ کردن تمرکز برایشان ساده نیست و زودتر خسته می‌شوند. گاهی هم استرس شروع دوباره کار یا ترس از خوب انجام ندادن کارها باعث می‌شود نتوانند خوب کار کنند و مدام کارها را عقب بیندازند. بعد هم از تلنبار شدن کارهای عقب‌افتاده دچار استرس مضاعف شوند و یک چرخه معیوب شکل بگیرد. قدم اول این است که بپذیریم اوضاع محل کار در نخستین روزهای بازگشت به زندگی عادی بعد از یک تعطیلات طولانی، نسبت به قبل تغییراتی خواهد داشت و این اتفاق غیرطبیعی نیست. وقتی دلیل از کنترل خارج شدن اوضاع را بدانیم، راحت‌تر می‌توانیم به‌دنبال راه‌حلی برای مدیریت شرایط بگردیم. پس اگر این هفته احساس کرده‌اید مثل قبل تمرکز ندارید یا سرعت‌تان در انجام کارها در محل کار پایین آمده، بدانید که پشت‌تان حسابی باد خورده و خودتان را سرزنش نکنید اما به‌دنبال راه‌حل باشید تا هرچه زودتر اوضاع را دوباره سر و سامان دهید.

بدن‌تان را به تنظیمات قبل برگردانید
به جز آمادگی ذهنی، بدن ما هم برای تغییر شرایط و بازگشت به روزهای کاری به آمادگی نیاز دارد. بعد از آن همه استراحت و تفریح، طبیعی است که حس کنیم توانایی بدن ما برای ساعات طولانی کار کمتر شده است. در نخستین روزهای کاری بعد از تعطیلات، بدن شما هنوز به‌کار طولانی‌مدت عادت نکرده است و خیلی زود خسته می‌شوید. خیلی به ‌خود سخت نگیرید و در نخستین روزهای کاری بعد از تعطیلات، چندبار در روز استراحت کنید. می‌توانید با همکاران خود از خاطرات نوروز صحبت کنید یا کمی در محل کار قدم بزنید. تصور نکنید که باید با سرعت و قدرت زیاد کار را شروع کنید تا عقب نمانید، اتفاقاً شما باید بخشی از انرژی خود را برای روزهای بعدی نگه دارید تا کاملاً به محیط کار عادت کنید. یادتان باشد که همکاران و مدیران هم در تعطیلات بوده‌اند و آنها هم شرایطی مشابه شما دارند. با خودتان مهربان باشید و بدانید که شما شایسته تعطیلات بوده‌اید و برای برگشت قدرتمندانه به محیط کار، فقط کمی زمان نیاز دارید. با اقدامات ساده بدنتان را برای بازگشت به روتین عادی زندگی آماده کنید؛ مثلاً ساعت خواب و بیداری را کم‌کم به حالت قبل از تعطیلات برگردانید، ورزش و پیاده‌روی را به برنامه‌های روزمره برگردانید و اوضاع تغذیه خودتان را سر و سامان دهید.

تنها نیستید
آن طور که بررسی‌ها نشان می‌دهند، دلیل اصلی مشکل در شروع دوباره کار بعد از یک تعطیلات طولانی، نیاز به تغییر از ریتم شبانه‌روزی و شیوه زندگی در روزهای تعطیل، به ریتم شبانه‌روزی و شیوه زندگی شغلی است. وقتی تعطیلات از راه می‌رسد، ساعات خواب و بیداری، زمان و مکان غذا خوردن، فعالیت‌های بدنی و شیوه ارتباطات ما تغییر می‌کند اما با پایان تعطیلات باید به روتین مطابق برنامه عمل کردن بدون درنظر گرفتن نیازهای بدن برگردیم. این تغییر برای همه ما سخت است. بعضی کارشناسان معتقدند این تغییر، یک اصطکاک و فرسودگی ایجاد می‌کند و معمولاً به‌صورت یک افسردگی خودش را نشان می‌دهد. در واقع این افسردگی همان حس بد شنبه‌ها در یک مقیاس گسترده‌تر است. معدود افرادی پیدا می‌شوند که دور شدن از تفریح و زندگی آزادانه در تعطیلات برایشان خوشایند باشد پس یادتان باشد شما تنها نیستید.

سخت نگیرید
بازگشت به‌کار پس از تعطیلات، یک دوره‌گذار تلقی می‌شود. بیش‌ازحد خود را برای تمام کردن کارها تحت فشار نگذارید. ممکن است چند روزی زمان ببرد تا دوباره با شرایط سازگار شوید. این موضوع که به‌کار خود برگشته‌اید به این معنی نیست که نمی‌توانید هیچ‌گونه لذت و تفریحی برای خودتان داشته باشید. با یک کتاب یا پادکست می‌توانید مسیر رفت‌وآمد را برای خود کمی جالب‌تر کنید. هرچه مزاحم تمرکز شماست را از بین ببرید. به این ترتیب می‌توانید با حداکثر سرعت و کارایی و بدون احساس ناراحتی به وظایف خود برسید. تلفن خود را خاموش کنید، از حساب‌های کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی خارج شوید و برنامه‌های اضافی را در کامپیوتر خود ببندید. تنها یک هدف برای خود انتخاب و ذهن خود را روی آن متمرکز کنید. هر بار تنها روی یک وظیفه کار کنید.

برنامه بریزید
کلید حل بسیاری از مشکلات زندگی، به‌خصوص مشکلات شغلی، برنامه‌ریزی است. وقتی برنامه مشخصی برای انجام یک کار داشته باشیم، معمولاً کمتر دچار استرس می‌شویم، تمرکزمان بیشتر می‌شود و احتمال اینکه انرژی خودمان را با بلاتکلیفی هدر دهیم کاهش پیدا می‌کند. پس نخستین ساعات بازگشت به‌کار را به برنامه‌ریزی اختصاص دهید. با این روش کارهایی که باید انجام دهید ترتیب و نظم پیدا می‌کنند. می‌توانید کارها را به مراحل کوچک‌تر تقسیم کنید تا هم تمرکز بیشتری برای انجام مرحله به مرحله داشته باشید، هم با تمام شدن هر مرحله انگیزه بیشتری برای ادامه کار پیدا کنید. این روش خوبی است برای اینکه از حجم و بزرگی کارهای پیش‌رو نترسید و انرژی خود را درست و اصولی بین کارها تقسیم کنید.

انرژی ذخیره شده را استفاده کنید
تعطیلات معمولاً زمانی است که انرژی از دست رفته خود را دوباره کسب می‌کنیم. وقتی پس از گذراندن یک دوره کاری سنگین و طولانی، شارژ باتری ما خالی می‌شود، با یک تعطیلات خوب دوباره شارژ می‌شویم. این فرصت خوبی برای فکر کردن به بعضی موضوعات است. ما در تعطیلات می‌توانیم در رابطه با نحوه زندگی خود تفکر و تصمیم‌گیری کنیم؛ ممکن است به این فکر کنیم که می‌خواهیم از این به بعد زمان بیشتری به خواب اختصاص دهیم، زمان بیشتری برای ورزش کردن بگذاریم یا زمان بیشتری به افرادی که دوست‌شان داریم، اختصاص دهیم. حتی ممکن است به این نتیجه برسیم که شغل خود را عوض کنیم و به‌دنبال یک فرصت شغلی جدید باشیم. درهرحال تعطیلات باعث می‌شود انرژی تازه‌ای ذخیره کنیم و می‌توانیم از این انرژی برای شروع دوباره کار و فعالیت‌های روزمره به نحو خوبی بهره ببریم.