مرضیه موسوی
غذاهای ساده و سبکی که به راحتی آماده می‌شوند، محبوبیت زیادی در‌ماه رمضان پیدا می‌کنند. با گشت‌و‌گذار کوتاهی در فرهنگ غذایی ایران در استان‌های مختلف، می‌توان نمونه‌های زیادی از این غذاها را شناخت و از آنها استفاده کرد. نان‌های سنتی، آش‌های محلی، شیرینی و دسرهای ساده این روزها می‌توانند رنگ و لعاب بیشتری به سفره‌ها بدهند. نکته مهم طبخ این غذاها، در دسترس بودن مواداولیه و راحتی تهیه آنها در خانه است. تعدادی از این دستور‌پخت‌ها پیش روی شماست.
لرستان
آش ترخینه
ترخینه از خیساندن بلغور گندم یا جو در دوغ و سپس خشک کردن آن در آفتاب تهیه می‌شود. این ماده که ارزش غذایی بالایی هم دارد سوغات استان‌های غربی کشور ازجمله لرستان و ایلام است. آش ترخینه، محبوب‌ترین آشی است که در این خطه می‌توان در ایام رمضان پیدا کرد. برای تهیه آش ترخینه می‌توان از سبزی آش، حبوبات و حتی گوشت هم استفاده کرد. می‌توان به راحتی همه این مواد را هم حذف کرد و به پختن ترخینه در آب‌جوش و اضافه کردن نمک و ادویه به آن بسنده کرد؛ چرا که خود یک غذای کامل به شمار می‌رود.
مواد لازم
ترخینه: ۱ عدد
نخود: یک‌چهارم لیوان
لوبیا قرمز: ۱ عدد
سبزی آش: ۲۰۰گرم
عدس: نیم‌پیمانه
نمک، فلفل و زرد چوبه به مقدار لازم
نعناع داغ
پیاز داغ
طرز تهیه
حبوبات را از قبل خیس کرده و جداگانه می‌پزیم. ترخینه را در ظرفی ریخته و آن را غرق آب می‌کنیم. بعد آن را به کمک گوشت‌کوب دستی، یکدست می‌کنیم. حبوبات و ترخینه یکدست شده را درون قابلمه‌ای ریخته و دو برابر حجم مواد داخل قابلمه، به آن آب اضافه می‌کنیم. زردچوبه و نمک و فلفل را هم به قابلمه اضافه می‌کنیم. وقت آن است که آش یک‌ساعتی در قابلمه بجوشد و مواد با هم ترکیب شده و لعاب بیندازد. نیم‌ساعت قبل از سرو آش، وقت خوبی برای اضافه کردن سبزی است. آش آماده شده را داخل ظرفی ریخته و با نعناع و پیازداغ تزئین می‌کنیم.
سیستان و بلوچستان
شیرچایی
«شیرچایی» نوشیدنی محبوب اهالی جنوب‌شرق و شرق کشور سر سفره‌های افطار است. شیرچایی را هم به‌صورت سرد و هم به‌صورت گرم سرو می‌کنند اما گرم آن به‌خصوص در بین روزه‌داران هواخواهان زیادی دارد. شیرچایی از نوشیدنی‌هایی است که از افغانستان و پاکستان وارد فرهنگ غذایی ایران شده است. شیرچایی را به 2صورت تهیه می‌کنند؛ یکی دم‌کردن چایی ساده و در آخر ترکیب آن با شیر جوشیده شده. و دیگری ترکیب همه مواد با یکدیگر و جوشاندن و صاف کردن آن.
مواد لازم
شیر: ۲ لیوان
چای خشک: ۱ قاشق غذاخوری
شکر: ۳ قاشق چای‌خوری
دانه هل: ۲ عدد
چوب دارچین و ستاره انیس: ۱ عدد
طرز تهیه 1
شیر را داخل قابلمه‌ای مناسب می‌ریزیم. چای خشک، شکر، هل، چوب دارچین و ستاره انیس را به آن اضافه می‌کنیم. صبر می‌کنیم تا شیر و مواد داخل آن به جوش بیاید. بعد از جوش آمدن شیر، اجازه می‌دهیم تا حدود ۱۵دقیقه محتوای موجود در قابلمه با حرارت آرام دم بکشد. با تغییر رنگ شیرچایی از سفید به رنگ نسکافه‌ای، آن را از روی حرارت برداشته و از صافی رد می‌کنیم.
طرز تهیه 2
شیر را در ظرفی جداگانه می‌جوشانیم. چای را در قوری، به همراه چوب دارچین و هل و ستاره انیس دم می‌کنیم. بعد از دم کشیدن چای، شیر را به آن اضافه می‌کنیم. در آخر هم نوبت به اضافه کردن شکر می‌رسد. شیرچایی آماده است.
نکته: جوشاندن شیرچایی روی آتش هیزم و دودی شدن آن، طعم دلچسبی به آن می‌دهد.
هرمزگان
نان مشته یا توموشی
«نان توموشی» تنها یک نان ساده نیست؛ این خوراکی گرچه بسیار ساده و سریع آماده می‌شود اما می‌تواند یک وعده غذایی کامل باشد. مشته، نانی است که از گذشته‌های دور پخت آن در ایام رمضان رونق زیادی داشت و همچنان می‌توان آن را در رستوران‌های سنتی هرمزگان و قشم دید. نان مشته یا توموشی را می‌توانید در خانه و روی تابه تهیه کنید.
مواد لازم
آرد: ۳پیمانه
آب ولرم: ۲پیمانه
تخم‌مرغ: 2عدد
نمک: یک‌دوم قاشق چای‌خوری
طرز تهیه
ابتدا آرد را با نمک مخلوط کرده و الک کنید. آب ولرم را کم‌کم به آرد اضافه کنید و آن را چنگ بزنید تا خمیر نسبتاً شلی به‌دست بیاید. برای یکدست شدن خمیر، باید آن را مرتب هم بزنید. حالا وقت استراحت 2ساعته این خمیر ساده است. تخم‌مرغ‌ها را در کاسه‌ای ریخته و آن را با چنگال هم بزنید. این تخم‌مرغ‌ها قرار است روی نان قرار بگیرد. پس نیازی نیست تا حتماً زرده و سفیده یکدست شود. در هرمزگان اغلب تخم‌مرغ را روی نان نیم‌پز شده می‌شکنند. تابه مخصوص این نان را از قبل گرم کنید. از خمیر چانه بردارید و آن را روی تابه بکشید. اگر نان نازکی می‌خواهید باید چانه را سریع در تابه بکشید و اگر می‌خواهید نان‌تان کمی ضخیم شود، عجله‌ای برای کشیدن چانه در کف تابه نداشته باشید. قبل از اینکه نان به‌طور کامل بپزد، وقت اضافه کردن تخم‌مرغ است. همچنین می‌توانید روی خمیر نیم‌پز این نان سس یا ادویه و روغن مورد علاقه خود را اضافه کنید.
گیلان
گل‌پالوده
به جز رشته‌خشکار که پای ثابت مراسم مختلف گیلان است، اگر در ماه‌رمضان مهمان یک گیلانی باشید، احتمالاً عطر دسر «گل‌پالوده» اسیرتان کرده؛ دسری سبک و مقوی که به فرنی گل‌محمدی هم معروف است و برای تهیه آن دردسر زیادی متحمل نخواهید شد.
مواد لازم
شیر: 3لیتر
شکر: 3.5پیمانه
برنج نیم‌دانه گیلانی: 2پیمانه
کره: 50گرم
گل‌محمدی: 80گرم خشک شده یا 160گرم گل‌محمدی تازه
آب: 2پیمانه
طرز تهیه
برنج را بدون نمک خیس کنید و اجازه دهید چند ساعتی در آب بماند. بعد از خالی کردن آب برنج آن را آسیاب کنید تا حالتی خمیری به‌خود بگیرد. باید برنج آسیاب‌شده را با 2لیوان آب مخلوط کنید و حسابی هم بزنید. مخلوط آب و برنج را از صافی رد کنید تا آب از آن جدا شود. سپس برنج پوره شده را در قابلمه بریزید. برای اینکه اصطلاحاً شیره برنج به خوبی خارج شود، لازم است 2بار دیگر آن را با آب مخلوط کنید، هم بزنید و از صافی رد کنید. بعد از این مرحله، نوبت اضافه کردن شیر و شکر به برنج است. اگر از گل‌محمدی خشک شده استفاده می‌کنید، بعد از شستن، نیم‌ساعتی آن را در آب قرار دهید تا خیس بخورد. سپس آن را با غذاساز یا آسیاب یا با استفاده از چاقو کاملاً خرد و ریز کنید. اگر از گل‌محمدی تازه استفاده می‌کنید فقط آن را بشویید و خرد کنید. گل را کناری بگذارید و قابلمه حاوی شیره برنج، شکر و شیر را روی حرارت قرار دهید. مدام مواد را هم بزنید تا ته نگیرد. بعد از اینکه قابلمه به جوش آمد دیگر نیازی به هم زدن نیست. گل‌محمدی را با کره تفت دهید و به مخلوط داخل قابلمه اضافه کنید تا مایه غلیظ شود. پالوده داغ را که از نظر غلظت به فرنی شباهت دارد، از روی شعله بردارید و در ظرف‌های کوچک بریزید. دسر گل‌پالوده هم به‌صورت سرد و هم به‌صورت گرم سرو می‌شود.
چند پیشنهاد ساده برای غذا و دسرهایی که می‌توانند افطاری مفیدی باشند
مهمان سفره ایرانی
در همینه زمینه :
