الگوی رئیسی برای توزیع یارانه‌ها

دولت سید ابراهیم رئیسی سرانجام ویرایش نخست برنامه تحولی خود را در 250صفحه منتشر کرد. یکی از وعده‌های این برنامه ریشه کن کردن فقر مطلق و کاهش نسبی فقر در 4سال آینده اعلام شده است. الگوی انتخابی دولت سیزدهم برای بازتوزیع یارانه‌ها و اصلاح تدریجی قیمت‌ها نشان می‌دهد تغییری جدی در شیوه پرداخت و توزیع یارانه‌ها در راه است.
به‌گزارش همشهری، در برنامه تحولی دولت از بیکاری به‌عنوان یک چالش در حوزه فقرزدایی یادشده، به‌گونه‌ای که نتیجه‌گیری شده دولت در تضمین حداقل‌های معیشتی محرومان به‌رغم صرف هزینه‌های قابل توجه در کنار ریسک فزاینده کمبود برخی کالاهای اساسی و حامل‌های انرژی ناتوان است. راهبرد دولت رئیسی این است که انواع یارانه‌ها تجمیع و به‌صورت مستقیم در قالب نظام حمایتی یکپارچه و فراگیر برای تضمین حداقل معیشت جامعه به مردم اختصاص داده شود.
نقشه اجرایی دولت این است که یارانه حامل‌های انرژی را به‌صورت مرحله‌ای و تدریجی با استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود و در موارد مورد نیاز، با پیشنهاد قوانین لازم، عادلانه کند و سبدی از حامل‌های انرژی منتخب را در قالب بسته‌های یارانه‌ای مصون در برابر تورم، براساس شماره ملی و متناسب با بعد خانوار و ایجاد امکان مبادله آن به خانوارها تخصیص دهد.
از سوی دیگر، طبق این برنامه، قیمت برق و گاز برای خانوارها مبتنی بر الگوی پلکانی براساس ضرایبی از قیمت‌های کشف شده در بورس انرژی تغییر می‌کند. البته این تغییر قیمت‌ها یکسان نخواهد بود بلکه متناسب با اقلیم، میزان مصرف و بعد خانوار در عین توجه به بروز نیافتن شوک قیمتی برای خانوارهای دارای الگوی مناسب مصرف انجام خواهد شد.
از سوی دیگر دولت می‌گوید تلاش می‌کند تا به خانوارها مشوق جدیدی بدهد تا بسته یارانه‌ای‌شان را به سهام بانک توسعه به‌صورت قابل مبادله در بورس برای ایجاد مشارکت مردمی در فرایند توسعه کشور تبدیل کنند. به این ترتیب قرار است نقش دولت در مدیریت بازار انرژی تغییر کند و دولت به‌جای قیمت‌گذاری نقش تنظیم‌گری و تسهیل‌گری به‌منظور انحصارزدایی، رفع ناکارایی‌های بازار و توسعه بخش انرژی را بپذیرید. این گزارش می‌افزاید: هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی هم براساس برنامه جدید دولت از طریق تخصیص مستقیم به مصرف‌کنندگان نهایی در قالب بسته یارانه‌ای مصون در برابر تورم خواهد بود.

الگوی ضد‌فقر دولت
از نظر پاستورنشینان وضع مطلوب این است که کشور با فقر مطلق مواجه نباشد و همواره از میزان فقر نسبی کاسته شود و در مقابل عدالت یارانه‌ای براساس برخورداری اقشار هدف باشد و معیشت آحاد جامعه تضمین شده باشد و فشار نابرابری‌ها هم کمتر شود. از دیگر نشانه‌های مطلوب در نقشه ضد‌فقر دولت می‌توان به شاخص افزایش میزان انفاق و کمک‌های مالی مردم براساس اقدام‌های نیکوکارانه اشاره کرد و قرار است که در افق پایان دولت هم فراگیری تامین اجتماعی و بیمه‌های درمانی خانواده‌ها بیشتر شود.

بازگشت به سنت‌های اسلامی
یکی از شاکله‌های اصلی سیاست‌های رفاهی و ضد‌فقر دولت رئیسی بر بازگشت به سنت‌های اسلامی استوار شده و از آن به‌عنوان یک چرخش تحول آفرین یادشده و قرار است بر همین مبنا به جای تمرکز سیاست‌های حاکمیتی در مبارزه با فقر، به ترویج و توسعه فرهنگ انفاق، مواسات و تقویت سنت‌های اسلامی توجه ویژه شود.

جهاد سازندگی احیا می‌شود
یکی از برنامه‌های جدی دولت رئیسی برای محرومیت زدایی از مناطق محروم و جبران عقب ماندگی آنها، احیا و تقویت نهاد جهاد سازندگی است به‌گونه‌ای که قرار شده از ظرفیت‌های سازمان‌های بسیج مستضعفین، بسیج سازندگی، کمیته امداد، ستاد اجرای فرمان امام، بنیاد مستضعفان، آستان قدس رضوی و سایر نهادهای حمایتی استفاده شود.

4چرخش در مسیر فقرزدایی