گره‌های کور ‌در صنعت نساجی گیلان

وحیده اسماعیلی | رشت – خبرنگار: 

نساجی از قدیمی‌ترین صنایع استان است که بیش از 50 سال قدمت دارد. صنعت نساجی استان با ده‌ها شرکت کوچک و بزرگ بیش از نیم قرن پیش فعالیت خود را به واسطه ابریشم‌خیز بودن این استان شروع کرد و تولیدات خوب این صنایع سال‌ها به کشورهای مختلف آسیایی و اروپایی صادر می‌شد. اما اکنون چرخ‌های رونق در این بخش از صنعت گیلان به گل نشسته و سال‌هاست صنایع نساجی با رکود اقتصادی ناشی از نبود نقدینگی و کاهش تولید دست به گریبان هستند. 
ایران پوپلین، فومنات، ایران برک و ده‌ها شرکت نساجی از جمله شناخته شده‌ترین صنایع نساجی گیلان هستند که در سال‌های گذشته بیش از هزاران کارگر در آنها اشتغال داشتند، اما اکنون همه این نام‌های بزرگ با کم‌ترین ظرفیت تولید و با 200 تا 300 کارگر به فعالیت خود ادامه می‌دهند. 


اخذ چندباره مالیات بر ارزش افزوده 

مدیر عامل شرکت نساجی مهتاب بافت شفت با اشاره به اینکه کل صنعت کشور با مشکلات عدیده دست و پنجه نرم می‌کند، گفت: صنعت نساجی در گیلان نیز به دلیل قیمت تمام شده تولیدات، سود بانکی و پرداخت بیمه‌های کارگری تا سقف 300 هزار تومان و از همه مهم‌تر پرداخت مالیات بر ارزش افزوده با مشکلات زیادی مواجه است. 
«محمدعلی خداپرست» افزود: یکی از مشکلات مهم ما اخذ چندباره مالیات بر ارزش افزوده است؛ مساله‌ای که در کشورهای همسایه اصلا وجود ندارد و از تولیدکنندگانی که صادرات انجام می‌دهند، اصلا مالیات دریافت نمی‌شود. 
وی ادامه داد: نیمی از مواد اولیه تولیدات این شرکت از خارج وارد می‌شود. با گران شدن مواد اولیه نتوانستیم ظرفیت تولید را افزایش دهیم و در نظر داشتیم که تعدیل نیرو کنیم که از سوی فرماندار و شورای تامین شهرستان مورد موافقت قرار نگرفت. در حال حاضر با 10 درصد ظرفیت در حال ادامه فعالیت و تولید هستیم. 
همچنین 3 سال است که به دلیل پرداخت نشدن مالیات یک میلیارد تومانی، حساب‌های این شرکت بسته شده است. این درحالی است که شرکت در منطقه محروم واقع شده و باید از مالیات معاف باشد. خداپرست افزود: این شرکت از معدود صنایع نساجی کشور است که در آسیای میانه بازار خوبی داشت، اما الان فقط به دلیل تعهداتی که از قبل با کشورهای آذربایجان و عراق داریم با ظرفیت اسمی 10 تا 15 درصد در حال تولید هستیم. 


 اعتبار خرید دستگاه‌های جدید تزریق نمی‌شود

مدیریت کارخانه نساجی فومنات نیز قدیمی بودن ماشین‌آلات و تکنولوژی به کار رفته در این صنایع و نیز قیمت تمام شده کالا در بازار مصرف را از بزرگ‌ترین مشکلات نساجی استان بیان کرد. منشی‌زاده افزود: فرسودگی ماشین‌آلات مصرف انرژی و سوخت را در کنار نیروی انسانی افزایش می‌دهد و از سوی دیگر کیفیت محصولات کاهش پیدا کرده است. برای تجهیز شرکت به ماشین‌آلات به‌روز نساجی دنیا مسئولان استان باید منابع اعتباری و مالی به ما تزریق کنند که متاسفانه این کار صورت نمی‌گیرد. وی تاکید کرد: ما زیر ساخت‌ها و سوله‌های کافی دراختیار داریم، اما به علت ناکافی بودن دستگاه‌ها و بهای تمام شده کالا قادر به افزایش تولید نیستیم و در حال حاضر به طور میانگین با 70 درصد ظرفیت اسمی سالانه 2 میلیون متر پارچه تولید می‌کنیم. 

مدیر نساجی فومنات افزود: به دلیل اینکه مشمول ماده 141 ( شرکت‌های ضررده) هستیم بانک‌ها به ما وام نمی‌دهند و دولت هم حمایت نمی‌کند. بارها این مشکلات را در کارگروه رفع موانع تولید بیان کردیم، ولی مشکلی رفع نشده است و تنها به دلیل قدیمی بودن روی پا مانده‌ایم.
 گاهی به دلیل مشکلات تامین سوخت و انرژی ناچار از حقوق کارگران، قبوض را پرداخت کردیم تا دستگاها خاموش نشوند. 
وی نیز دریافت مضاعف ارزش افزوده بر کالا از محل خرید مواد اولیه تا تولید نهایی و فروش در بازار را از موانع صنایع نساجی استان بیان کرد و گفت: مشکلات فراوان باعث شده در این شرکت فعلا 120 نیروی کارگر به کار اشتغال داشته باشند. در صورت تامین اعتبار لازم برای خرید ماشین‌آلات به‌روز و پیشرفته قادر به افزایش نیرو تا 500 نفر هستیم. 


کاهش تعرفه واردات و ضرر تولیدکنندگان 

مدیر شرکت و عضو هیات مدیره کارخانه‌های ایران نساجی ایران پوپلین هم در این باره به همشهری گفت: این شرکت با 300 کارگر در بخش ریسندگی ماهانه 140 تن تولید و در بافندگی 500 هزار متر تولید پارچه دارد، اما حذف یارانه‌های هزینه آب و برق و گاز در صنایع، اخذ چندین باره ارزش افزوده و قانون‌های سخت و زیان‌آور کمر صنایع استان را خم کرده است. «عباسعلی حضرتی» افزود: نیمی از مواد اولیه مانند رنگ و مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع نساجی استان از طریق واردات تامین می‌شود و اکنون به دلیل تحریم‌ها اصلا واردات نداریم. 
از سوی دیگر مالیات بر ارزش افزوده چندین بار تا مرحله تولید نهایی، موجب شده تا قیمت تمام شده تولیدات برای صنایع نساجی اصلا به صرفه نباشد و نتوانند محصولات خود را با قیمت مناسب در بازار به فروش برسانند. 

وی گفت: برای واردات پارچه‌های چینی تعرفه گمرکی کاهش پیدا می‌کند و آنها به راحتی محصولات خود را در بازارهای ما عرضه می‌کنند، اما تولیدکنندگان داخلی پارچه نمی‌توانند به خاطر قیمت تمام شده اصلی محصول خود را عرضه کنند. بسیاری از صنایع نساجی به همین دلیل هر سال در حال ضرردهی هستند.
حضرتی نیز خودداری بانک‌ها از ارائه وام و تسهیلات به دلیل بدهی را از مشکلات این شرکت بیان کرد.


اشتغال‌زایی صنعت نساجی

مدیر عامل شرکت نساجی مهتاب بافت شفت گفت: این شرکت با 7 خط تولید و ایجاد 300 اشتغال مستقیم و 15 هزار اشتغال غیر مستقیم در سال 2 میلیون تن انواع محصولات نساجی تولید می‌کند.
«محمدعلی خداپرست» افزود: با وجود زیرساخت‌های مناسب در این بخش تا زمانی که حقوق و دستمزد کارگران واقعی نشود و مالیات و بیمه از حقوق آنها برداشت نشود، نمی‌توانیم بگوییم صنایع حال خوشی دارند.