حل مشکل بیکاری با کشت گیاهان دارویی

ماندانا مجنونی|‌اراک- خبرنگار:

مرکزی یکی از استان‌های مستعد در زمینه تولید گیاهان دارویی است. بنا به آمار سازمان جهاد کشاورزی استان، در سال گذشته سطح زیر کشت گیاهان دارویی در مرکزی حدود 80 هکتار بود که این کشت در شهرستان‌های ساوه، زرندیه، اراک، آشتیان، فراهان، دلیجان، خنداب، خمین، تفرش، محلات، شازند و کمیجان انجام گرفت و بیش از 800 تن انواع گیاهان دارویی تولید شد. 

این در حالی است که 8500 گونه گیاه در کشور وجود دارد که 1828 گونه از آن دارای ارزش دارویی است و تنها در اقلیم ایران رشد می‌کند. اکثر این گیاهان در مرکزی نیز، بنا به شرایط آب و هوایی و خاک، قابلیت تولید و کشت دارند اما به دلیل نبود زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی در سطح کلان، استفاده از این ظرفیت عظیم برای رونق اقتصاد و ایجاد اشتغال مغفول مانده است.
بسیاری از گیاهان می‌توانند جایگزین داروهای شیمیایی و مکملی برای آنها باشند و در داروخانه‌ها با نسخه پزشک مربوطه به بیماران عرضه شوند. بنا به آمار موجود، میزان استفاده از این ظرفیت در استان و کشور حدود 30 درصد است.


اهمیت اقلیم در کاشت گیاهان دارویی

مدیر مجموعه کشت و صنعت کاسیا (سالویا) که در زمینه کشت گیاهان دارویی در استان فعالیت دارد به همشهری می‌گوید: منطقه شازند به دلیل دارا بودن اقلیم و میکرواقلیم‌های مناسب یکی از مناطق مستعد برای کشت گیاهان دارویی است که در دنیا نظیر ندارد‏، اما متاسفانه با کمبود نیروی متخصص و کار برای تولید و کشت مواجه هستیم. 
«سید مرتضی میرمهدی» بیان می‌کند: باید بتوانیم چرخه روستایی را راه‌اندازی کنیم تا در این زمینه به پایداری برسیم. متأسفانه هم‌اکنون تنها 26 درصد از مردم ساکن روستاهای این شهرستان هستند و مابقی در شهرها سکونت دارند. این 26 درصد جمعیت ساکن روستا نیز جمعیت پیر و غیرمولدند.

وی ادامه می‌دهد: ابتدا باید زیرساخت‌های لازم را در روستاها ایجاد کنیم تا بتوانیم در سطح کلان برنامه‌ریزی کنیم. در مجموعه کشت کاسیا به دنبال تحقق این هدف هستیم. به همین دلیل مذاکراتی را با آموزش و پرورش به منظور تربیت نیروی کارآمد در این بخش انجام داده‌ایم.
مدیر مجموعه کشت و صنعت کاسیا اظهار می‌کند: با این اقدام به دنبال ایجاد رشته گیاهان دارویی در هنرستان کشاورزی علی ‌ابن ابیطالب(ع) هستیم. در این زمینه دانش‌آموزان پایه نهم به ویژه در روستاها را جذب خواهیم کرد تا بعد از دیپلم و آموزش در این رشته، در زمینی که در هنرستان برای کشت گیاهان دارویی برای آنها در نظر گرفته شده است، کشت را انجام دهند. ما نیز محصولات تولیدی آنها را خریداری می‌کنیم که قطعاً همین مساله باعث تربیت نیروی متخصص 
خواهد شد.


نقش آموزش و پرورش در کشت گیاهان دارویی 

میرمهدی می‌افزاید: آموزش و پرورش هر استان دارای یک پژوهش‌سراست. پژوهش‌سرای استان نیز با عنوان قطب گیاهان دارویی در نظر گرفته شده تا دانش‌‌آموزان با متولیان بخش کشاورزی در ارتباط باشند. در این زمینه موافقت شده تا این پژوهش‌سرا قطب کشوری شود و برای تمام کشور در بخش توسعه و کشت گیاهان دارویی برنامه‌ریزی کند.
وی می‌گوید: ما نیز روی گونه‌های گیاهی بومی کار کرده‌ایم و به دنبال توسعه کشت آن هستیم تا با این اقدام نیروی شاغل مستقیم و غیرمستقیم را افزایش دهیم.
میرمهدی می‌افزاید: هم‌اکنون 10 هکتار کشت گیاهان دارویی را به صورت دیم انجام می‌دهیم و کشاورزان نیز 14 هکتار کشت گیاهان دارویی را به صورت خرد و کلان انجام می‌دهند. 


اهمیت کشت گیاهان دارویی در استان 

معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان نیز در این باره می‌گوید: با توجه به تعیین شعار امسال از سوی مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر «حمایت از کالای ایرانی» و تولید داخلی، تمامی دستگاه‌ها باید در این زمینه برنامه‌ریزی عملیاتی داشته باشند. «احمد اسدی» بیان می‌کند: به همین دلیل و با توجه به دارا بودن ظرفیت‌های بسیار متنوع در حوزه کشاورزی در استان به دنبال کشت و توسعه گیاهان دارویی هستیم. در چند سال گذشته نیز با توجه به کم‌‌آب‌بر بودن کشت این گیاهان توجه و توسعه کاشت گیاهان دارویی در دستور کار قرار گرفته و اقدامات بسیار خوبی در این بخش انجام شده است. معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اظهار می‌کند: به عنوان مثال کشت گل محمدی در استان به عنوان یک گیاه معطر و دارویی، با توجه به اینکه این گیاه اندمیک و زادبوم ایران است، گسترش پیدا کرده است.


ضرورت تجهیز صنایع فراوری و بسته‌بندی
 
اسدی تصریح می‌کند: هنوز شرایط فراوری و بسته‌بندی در استان به حد مطلوب نرسیده است و باید تلاش کنیم صنایع فراوری و بسته‌بندی را در کنار کشت گل محمدی توسعه دهیم. البته هم‌اکنون شرکت باریج اسانس در این زمینه فعالیت دارد، اما با توجه به ظرفیت استان و در صورتی که قصد توسعه کشت گیاهان دارویی و گل محمدی را داریم، باید صنایع فراوری و بسته‌بندی را نیز توسعه دهیم.

معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان می‌گوید: اسانس یکی از مهم‌ترین محصولات این گیاه است که در کنار فراورده‌های دیگر این گیاه به دست می‌آید و فقط مخصوص استان و کشور است. بنابراین می‌تواند بازار خوبی را در کشورهای دیگر برای استان ایجاد کند.اسدی اظهار می‌کند: 600 هکتار سطح زیر کشت گل محمدی بوده که 200 هکتار به آن اضافه شده است. این در حالی است که با ظرفیت 600هکتاری، رتبه استانی ما در کشور در سال گذشته پنجم بوده است که امیدواریم امسال با افزایش 200 هکتار این رتبه به اول یا دوم ارتقا پیدا کند.