گام آخر توافق در دستان غرب

درحالی‌که برخی دیپلمات‌های غربی حاضر در گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و 1+4در روزهای اخیر با انتشار عکس‌های یادگاری به‌همراه تیم‌مذاکره‌کننده خود، از پایان مذاکرات در هتل کوبورگ خبر دادند، اما شواهد موجود نشان می‌دهد اگرچه کار روی پیش‌نویش توافق تقریبا به پایان رسیده، اما مذاکرات هنوز تمام نشده ‌است و همه طرف‌ها همچنان به یک اصل بدیهی اشاره می‌کنند؛ «تا زمانی که همه‌چیز مورد توافق قرار نگیرد، توافقی در کار نیست».
برهمین اساس هم بود که رایزنی‌های دیپلماتیک در قالب دیدارهای دوجانبه و چندجانبه در روزهای اخیر نیز ادامه یافت و طرف‌های حاضر در هتل کوبورگ همچنان درحال گفت‌وگو و رایزنی با هدف یافتن راه‌حل برای رفع موارد اختلافی با آمریکا و نهایی کردن متن پیش‌نویس هستند. دیدار علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در وین با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده مذاکرات و میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در گفت‌وگوهای هسته‌ای نیز درهمین چارچوب انجام شد. پس‌از این دیدارها بود که انریکه مورا در توییتی نوشت که «ما در مراحل پایانی مذاکرات وین هستیم. برخی از موضوع‌های مرتبط هنوز باز هستند و موفقیت در چنین مذاکره پیچیده‌ای هرگز تضمین شده نیست».

اخبار خوب، اما زودرس
در چنین شرایطی با وجود اینکه برخی از مذاکره‌کنندگان از پایان گفت‌وگوها خبر می‌دهند و معتقدند نفس مذاکرات به شماره افتاده ‌است، اما مقام‌های جمهوری‌اسلامی ایران و آمریکا چنین نظری ندارند و معتقدند که «هیچ ‌چیز تمام نشده‌ است». پس‌از آنکه اولیانوف در توییتی نوشت «یک ماراتن طولانی طاقت‌فرسا تقریبا به پایان رسیده‌است» و مذاکره‌کنندگان فرانسه و انگلیس هم با انتشار تصاویری، از تلاش همکاران خود درطول ١١ماه مذاکرات تشکر کردند، بازار شایعات درباره به‌دست آمدن توافق داغ شد، اما ظاهرا همه‌چیز همچنان در انتظار تصمیم‌گیری سیاسی در واشنگتن است. براین اساس هم بود که سخنگوی وزارت امورخارجه تأکید کرد گفت‌وگوها در وین ادامه دارد و نباید فریب اخبار خوب زودرس را خورد. سعید خطیب‌زاده دراین باره در توییتی نوشت: «گفت‌وگوهای وین همچنان ادامه دارد. اخبار خوب زودرس جایگزین توافق خوب نمی‌شود. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید توافق انجام شده‌است، تا زمانی که همه مسائل مهم باقی‌مانده حل و فصل شود. تلاش مضاعفی لازم است. اکنون همه بر گام‌های کلیدی نهایی متمرکز شده‌اند.» ازسوی دیگر معاون سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیز در یک نشست‌خبری با اشاره به پیشرفت‌های چشمگیر محقق شده در مذاکرات، تأکید کرد هنوز برخی مسائل سخت، حل‌نشده باقی مانده‌است. جالینا پورتر همچنین با تکرار ادعاهای واهی آمریکا درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان عنوان کرد:«با وجود سرعت پیشرفت هسته‌ای ایران، زمان کمی برای رسیدن به یک توافق باقی مانده‌است و امروز بازهم تأکید می‌کنم تا زمانی که راجع به همه‌چیز توافق نشود، درباره چیزی توافق نخواهد شد.»

شرط حضور امیرعبداللهیان در وین
اینها درحالی بود که وزیر امورخارجه کشورمان در تماس تلفنی با مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا با وجود اعلام آمادگی ایران برای نهایی‌کردن یک «توافق خوب»، بار دیگر بر ضرورت رعایت خطوط قرمز ایران در توافق نهایی تأکید کرد؛ «ما برای نهایی‌کردن توافق خوب و فوری آمادگی داریم، اما شتاب و عجله طرف غربی نمی‌تواند مانع رعایت خطوط قرمز ایران شود».
حسین امیرعبداللهیان با استقبال از نهایی‌کردن هرچه زودتر توافق افزود: لازمه حضور وزرای امورخارجه در وین و اعلام توافق‌نهایی، منوط بر رعایت کامل خطوط قرمز اعلامی ایران و ازجمله موضوع تضمین مؤثر اقتصادی است. وی تأکید کرد: هر زمانی که طرف‌های غربی خطوط قرمز باقیمانده و اعلام شده ما را بپذیرند، آماده حضور در وین هستم. جوزپ بورل نیز در این تماس تلفنی با بیان اینکه ازنظر ما عمده درخواست‌های جمهوری اسلامی ایران در توافق پیش‌رو مورد توجه قرار گرفته ‌است، از حرکت گفت‌وگوها در وین در مسیر پیشرفت و رسیدن به نتیجه نهایی خبر داد.

بازی سیاسی با گزارش‌های فنی آژانس
در چنین شرایطی طرف‌های غربی حاضر در وین در روزهای اخیر تلاش کردند با استفاده سیاسی از برگ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مذاکره‌کنندگان کشورمان را تحت‌ فشار قرار دهند تا بتوانند با دادن امتیاز حداقلی به کشورمان، امتیازات حداکثری کسب کنند، اما مقام‌های کشورمان با اذعان به اینکه ایران به همکاری‌های فنی خود با آژانس ادامه خواهد داد، بر حفظ ماهیت فنی این نهاد بین‌المللی تأکید دارند.
برهمین اساس قرار است رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، امروز وارد تهران شود تا ضمن دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های کشورمان، درباره سازوکارهای تداوم همکاری‌های فنی میان ایران و آژانس رایزنی کند؛ موضوعی که به‌نظر می‌رسد نقشی محوری در گشایش آخرین گره‌های احیای توافق هسته‌ای سال2015دارد. پیش‌از این آژانس بین‌المللی انژی اتمی در جدیدترین گزارش خود از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان، اعلام کرده بود میزان اورانیوم ۶۰درصد غنی‌سازی شده ایران نزدیک به 2 برابر افزایش یافته‌ است.

مکث
ارائه اطلاعات دوربین‌ها به آژانس، فقط درصورت اجرای برجام
سرپرست نمایندگی ایران در وین درباره گزارش جدید مدیرکل آژانس انرژی اتمی در مورد راستی‌آزمایی توضیحاتی ارائه داد: این نخستین گزارش فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ۲۰۲۲ به نشست شورای حکام در زمینه نظارت بر اجرای برجام وفق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که مانند ادوار گذشته گزارش به‌روزرسانی معمول آژانس است که آخرین تحولات و همچنین اطلاعات فنی جدید در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به اطلاع اعضای این سازمان می‌رساند. به‌گزارش ایرنا، محمدرضا غائبی افزود: در این گزارش اعلام شده ‌است که متعاقب مشورت‌های سازنده مدیرکل با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۱، ترتیبات جدیدی در زمینه نظارت و بازرسی در چارچوب برجام در زمینه نصب مجدد دوربین‌ها در کارگاه تسای کرج توافق شد و متعاقبا ایران اطلاع داد قصد دارد به‌ جای کرج در مکان جدیدی در اصفهان به تولید لوله‌های روتور سانتریفیوژ بپردازد و آژانس نیز در ۲۲ ژانویه تمهیدات نظارتی خود را دراین مکان نصب کرد. البته تا زمانی‌که ایران مجددا به اجرای برجام برنگردد، اطلاعات مربوطه در اختیار آژانس قرار نخواهد گرفت و نزد ایران ذخیره می‌شود.