بازار مسکن ایران چقدر می­‌ارزد؟

صنعت ساختمان در اقتصاد ایران با 134بخش اقتصادی دیگر ارتباط پسین و پیشین دارد و نقش آن در اقتصاد به‌قدری پررنگ است که هر یک واحد افزایش در ارزش افزوده این صنعت، تولید ناخالص داخلی را 2.72واحد افزایش می‌دهد.
به گزارش همشهری، صنعت ساختمان که سهم قابل‌توجهی از آن مربوط به بخش مسکن است، وزنه اثرگذاری در اقتصاد ایران محسوب می‌شود و به‌تنهایی تا 5.5درصد از تولید ناخالص داخلی را به‌خود اختصاص می‌دهد. بررسی­‌های شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن نشان می‌دهد: این بخش با جذب 40درصد از کل سرمایه‌گذاری انجام شده در اقتصاد، خصوصی‌ترین بخش اقتصاد ایران است و یکی از عوامل تعیین‌کننده رونق و رکود به شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای که به‌طور میانگین 30درصد از گردش مالی اقتصاد کلان و 11درصد از اشتغال کشور به آن تعلق دارد.

کلونی مسکن در تهران
آخرین آمارهای رسمی از تعداد مسکن در ایران، مربوط به سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395است که تعداد واحدهای مسکونی دارای سکنه را 22میلیون و 825هزار و 46واحد برآورد کرده بود. حالا اما، با احتساب همه متغیرهای بازار مسکن اعم از خانه‌های خالی، اقامتگاه‌های دوم، واحدهای مسکونی تازه‌ساز، خانه‌های غیرقابل سکونت و... برآورد می‌شود که تعداد کل واحدهای مسکونی موجود در کشور 29میلیون واحد باشد که از این تعداد 24.5میلیون واحد دارای سکنه است. طبق برآوردهای شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن، از مجموع این تعداد واحد مسکونی، 78درصد در مناطق شهری و 22درصد در مناطق روستایی واقع شده که در این میان استان تهران با حدود 4میلیون و 570واحد مسکونی، بیش از 18.5درصد از کل مسکن کشور را در خود جای داده است. 
بعد از تهران، استان‌های خراسان رضوی و اصفهان رکورددار بیشترین تعداد مسکن هستند و در قعر جدول، به‌ترتیب استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و سمنان کمترین تعداد واحد مسکونی را دارند. درروی دوم سکه بازار مسکن، بررسی تعداد معاملات ثبت شده در سامانه معاملات املاک و مستغلات از سال 1389تا 1399حاکی از این است که در این بازه 10ساله، 3میلیون و 386هزار و 471معامله مسکن صورت گرفته که 45درصد از این رقم مربوط به استان تهران بوده و بعد از آن بیشترین تعداد معاملات به استان‌های البرز و فارس اختصاص داشته است.
در مقابل استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، یزد و خراسان جنوبی به‌ترتیب کمترین تعداد معاملات مسکن را داشته‌اند.

بخش مسکن ایران چقدر می‌ارزد؟
داده‌های سرشماری متوسط عمر بنای واحد مسکونی سال 1395و تعدیل آنها در سال 1399نشان می‌دهد: متوسط عمر بنای واحدهای معامله شده در سال 99برابر 12سال بوده که بوشهر با متوسط 8سال و خراسان رضوی با متوسط 14سال دارای کمترین و بیشترین عمر واحدهای معامله شده در این سال هستند. 
در این گزارش برآورد شده است ارزش مجموع واحدهای مسکونی دارای سکنه کشور 22هزار هزار میلیارد تومان است که 51درصد از این رقم به استان تهران اختصاص دارد. پس از تهران استان‌های خراسان رضوی و اصفهان بیشترین ارزش مسکن کشور را دارند و در مقابل استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و سمنان به‌ترتیب دارای کمترین ارزش املاک مسکونی هستند. 
یکی از نکات قابل‌توجه این است که ارزش موجودی املاک مسکونی در حال استفاده کشور 6برابر تولید ناخالص داخلی در سال 1399و معادل 5برابر کل نقدینگی کشور در آبان ماه 1400است. جدا از این آمارها، برآورد می‌شود نسبت خانه‌های خالی، شبه خالی و غیرقابل سکونت کشور به خانه‌های در حال استفاده یک به 6 باشد که بر این اساس، ارزش موجودی املاک مسکونی در حال استفاده تقریباً 6برابر ارزش املاک خالی و شبه خالی کشور است و با افزودن این خانه‌ها به املاک در حال استفاده و با فرض توزیع یکسان آنها در استان‌ها و همچنین توزیع یکسان قیمتی آنها، ارزش کل املاک اعم از در حال استفاده یا خالی و شبه خالی بیش از 25هزار و 600هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.