گزارش
مدیریت جهادی؛ رمز موفقیت انقلاب اسلامی
مدیریت جهادی رویکردی عقلانی و با برنامه‌ریزی است که می‌تواند با کمترین هزینه هدف‌گذاری روشن‌تری را پیش‌روی ما قرار دهد
صفیه رضایی- روزنامه‌نگار
ضرورت‌های دهه‌پنجم انقلاب اسلامی، مدیریت کلان نظام را در موقعیت اتخاذ تصمیم‌های راهبردی به‌منظور شتاب‌بخشی به تحقق اهداف سند چشم‌انداز ملی قرارداده است. تأکید رهبر معظم انقلاب، بر نگاه واقع‌بینانه به شرایط و موقعیت انقلاب اسلامی و پیشرفت‌های شگرف و حیرت‌انگیز ملت بزرگ ایران با وجود فشارها، تحریم، تهدیدها و دشمنی‌های جبهه استکبار، ضرورت توسعه از درون را با توجه به ظرفیت‌ها، استعدادها و توانایی‌های داخلی در کانون توجه و عمل مسئولان قرار داده است. از این‌رو گفتمان‌سازی برای مدیریت جهادی و تبدیل آن به یک باور عمومی یک نیاز و اقدام اساسی است که نسبت به آن باید همت گماشته شود. در نگاه رهبر معظم انقلاب اگر مدیریت جهادی یا همان کار و تلاش با نیت الهی و مبتنی بر علم و درایت حاکم باشد مشکلات کشور قابل‌حل است. در این راستا، مدیریت جهادی، الگویی از مدیریت اسلامی است که بر اساس آن، مدیر عرصه کار و تلاش را همانند عرصه جهاد و دفاع تلقی کرده و با رویکرد تکلیف‌محوری و با نیت الهی، همه توان و ظرفیت خود را برای انجام هر چه شایسته‌تر وظیفه به میدان آورده و با صبر، توکل و امید به نصرت پروردگار در جهت انجام وظیفه گام‌بر‌می‌دارد. بدیهی است کارآمدی مدیریت جهادی، مستلزم کارکرد هماهنگ و متعامل 3عنصر کار و تلاش، نیت الهی و علم و درایت است و تحقق آن، تضمین‌کننده پیشرفت و حل مسائل کشور خواهد بود.
آفت‌هایی که مدیریت جهادی را تهدید می‌کند
مولفه‌های فرهنگ و مدیریت جهادی از منظر رهبر معظم انقلاب در احساس مسئولیت و کارآمدی، رعایت تقوا، فرهنگ تولید و کارآفرینی، عزم ملی، وجدان کاری، جهاد کاری، نگاه نقادانه، دوری از اختلاف، خدمت به مردم، نیت خدایی، تکیه بر دانش و فناوری، اعتقاد به یاری خداوند، پرهیز از تجمل‌گرایی، آینده‌نگری، دشمن‌شناسی و مسئله‌شناسی قابل‌بررسی و تامل است.
بدیهی است که تفاوت اصلی مدیریت جهادی با سایر نظام‌های مدیریتی در پیش‌فرض‌ها و مبانی فکری و عقیدتی آن است. در این نظام مدیریتی، احکام دین مبین اسلام به‌عنوان راهبردی برای زندگی و شاخصی برای سنجش حیات مطلوب درنظر گرفته شده است. همچنین هدف این نظام مدیریتی، پیاده‌سازی ارزش‌ها در جامعه به‌منظور تبدیل آنها به کیفیت زندگی است. مدیریت جهادی با مصرف‌گرایی، اشرافی‌گری، سستی، تنبلی، بی‌حالی و انحراف از مسیر آرمان‌گرایی ایمانی، تفاوت دارد و با آن مبارزه می‌کند؛ درحالی‌که در شیوه‌های مدیریتی دیگر که عمدتاً محصول فرهنگ سرمایه‌داری است، جامعه به سمت مصرف‌گرایی، اشرافیت، بی عدالتی، اصالت لذت و انحراف از آرمان‌های انسانی، سوق داده می‌شود.
از این‌رو در جامعه اسلامی که رویکرد تمدن نوین اسلامی را سرلوحه حرکت و اقدام خود قرار داده است، حفظ روحیه، فرهنگ و مدیریت جهادی می‌تواند ثمرات بسیاری در راستای پیشرفت و توسعه همه‌جانبه به همراه داشته باشد.
حمیدرضا ترقی، فعال سیاسی و عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی با تأکید بر اهمیت مفهوم مدیریت جهادی در پیشرفت و توسعه کشور به همشهری گفت: ما برای رسیدن به آرمان‌ها و اهداف انقلاب اسلامی نیازمند حرکت جهادی هستیم. مدیریت جهادی رویکردی عقلانی و با برنامه‌ریزی است که می‌تواند با کمترین هزینه هدف‌گذاری روشن‌تری را پیش‌روی ما قرار دهد.
وی با تأکید بر اینکه جبران عقب‌ماندگی‌های اجرایی بدون مدیریت جهادی امکان‌پذیر نیست افزود: روحیه جهادی و ایمان و اعتقاد به اهداف و آرمان‌ها می‌تواند زمینه توسعه و پیشرفت را تا جایی فراهم کند که با کمترین هزینه عقب‌ماندگی‌ها و کاستی‌های گذشته جبران شود.
ترقی معتقد است که عمده‌ترین آسیب‌ها و آفت‌هایی که می‌تواند روحیه و مدیریت جهادی را در دهه‌پنجم انقلاب اسلامی تهدید کند، سستی، ناامیدی و خستگی از کار و بی‌توجهی به ظرفیت‌ها و امکانات است.
وی بر این نکته نیز تأکید کرد که ایمان و اعتقاد به خدا و باور به توانستن و اتکا به داشته‌ها و ظرفیت‌ها می‌تواند نقش به‌سزایی در انگیزه توسعه و پیشرفت انقلاب اسلامی داشته باشد.
با توجه به‌گفته‌های ترقی چند نکته نیز قابل‌تامل است؛ نخست اینکه چارچوب و مولفه‌های روحیه و مدیریت جهادی در بیانات رهبر معظم انقلاب به خوبی گویای ایجاد مدل و الگوی عملی مدیریت جهادی است. از این‌رو رمز موفقیت دهه عدالت و پیشرفت انقلاب اسلامی عمل به مولفه‌های این مفهوم است، دوم اینکه آسیب‌سنجی و آفت‌سنجی می‌تواند زمینه ارزیابی دقیق‌تر مدیریت جهادی در عمل را فراهم کند، سوم اینکه مدیریت جهادی نیاز به گفتمان‌سازی بر مبنای بیانات رهبر معظم انقلاب در سطح کلان دارد. این امر می‌تواند جامعیت این مفهوم را از سطوح اجرایی و مسئولان تا عرصه عمومی و مردمی قابل‌باور کند. بدیهی است که مدیریت جهادی اصلی سرمایه‌ساز است و می‌تواند نقش به‌سزایی در ایجاد و ارتقای سرمایه اجتماعی ایفا کند که خود از اصول پیشرفت و موفقیت در دهه‌پنجم انقلاب اسلامی است.
