مزرعه کوچک من

مرضیه موسوی-  روزنامه‌نگار

باورش سخت است اما تهران، همین شهر پرتراکم که در هر وجب آن آپارتمان بلندمرتبه‌ای روییده است، یکی از 5استان مهم کشور در زمینه تولید محصولات زراعی و کشاورزی است. مهدی آریانی، از کشاورزان باسابقه لواسان و مسئول گلخانه بزرگ لواسان است. او درباره کاشت محصولات کشاورزی و سبزیجات در تهران می‌گوید:«تهران خاک مناسبی برای کشاورزی دارد. کوهپایه‌ای بودن شهر تهران و در دسترس بودن آبی که از دماوند سرازیر می‌شود فرصت خوبی برای کشت محصولات صیفی و سبزیجات فراهم کرده است. این شهر در گذشته، تا قبل از ورود برخی محصولات فرنگی و همچنین درخت‌های مثمر، با دشت‌های هویج و حبوبات و صیفی‌جات شهرت داشت.» توصیه‌های این متخصص کشاورزی درباره راه انداختن گلخانه یا مزرعه‌ای شخصی در آپارتمان پیش روست.

چه محصولی بکاریم؟
آنچه به‌عنوان صیفی‌جات و محصولات زراعی در تهران می‌توان کاشت متنوع است؛ از قارچ گرفته تا گوجه و کدو تا گیاه آفتابگردان و محصولات دیگر. آنچه شما می‌کارید با فضایی که شما در اختیار دارید ارتباط نزدیکی دارد؛ اگر امکان ایجاد گلخانه کوچکی در حیاط یا بالکن و پشت‌بام دارید، دست و بالتان برای کاشت متنوع محصولات بازتر است. اگر باغچه‌ای در اختیار ندارید و نمی‌توانید به کمک گلدان‌های بزرگ چنین فضایی برای خود مهیا کنید، می‌توانید سراغ گیاهانی مثل قارچ بروید.
پرورش قارچ در زندگی آپارتمان‌نشینی امروز تهران یکی از بهترین ایده‌هایی است که می‌توانید سراغش بروید.
 بسترهای پرورش قارچ را از گلخانه‌ها تهیه کنید. بسته‌های پرورش قارچ را می‌توانید در کابینت، انباری، اتاق تاریک و هرجای دیگری دور از نور مستقیم نگه‌داری کنید و با اسپری آن را آبیاری کنید. مزیت مهم پرورش قارچ در خانه این است که نیاز به فضای بزرگی ندارد و همچنین زمین و خاک را اشغال نمی‌کند. هرچند برای تولید انبوه این محصول نیاز به سوله یا فضایی بزرگ دارید.
بوته‌های گوجه فرنگی، فلفل، هویج، گل آفتابگردان، ذرت دامی و ذرت دانه‌ای از محصولاتی است که می‌توانید در باغچه و مزرعه خانگی خود آن را بکارید و به ثمره آن برسید. بد نیست بدانید که ذرت یکی از محصولات پرطرفدار در کشاورزی تهران است.

کشاورزی مدرن
روش‌های نوین و بهینه‌ای، امروزه کشاورزی را متحول کرده است. کشاورزی تجربی جای خود را به علم کشاورزی داده است. اگر قصد تداوم در این راه را دارید، بد نیست با این روش‌ها آشنا شوید تا در بهینه‌ترین حالت به محصول برسید؛ زمان، خاک، آبیاری، بذر مناسب، شیوه تکثیر، استفاده حداکثری از فضای کم و... معیارهایی برای سنجش این بهینگی است. علاوه بر جست‌و‌جو در سایت‌های معتبر حوزه کشاورزی، می‌توانید به سراغ کتاب‌ها و مجلات تخصصی این حوزه هم بروید. سازمان «تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» برای تهیه کتاب‌های مختلف در حوزه کشاورزی فعالیت می‌کند. همچنین انتشارات دیگری که کتاب‌های تخصصی و عمومی کارشناسانه‌ای در این حوزه منتشر می‌کنند. «مبانی کشت و زرع» و «پرورش سبزی و صیفی» از انتشارات سبز می‌تواند راهنمای اولیه خوبی برای آشنایی با انواع سبزیجات و گیاهان قابل کاشت در مزرعه‌های خانگی به شما بدهد.

یک تیر و دو نشان
حالا که قرار است مزرعه‌ای خانگی داشته باشیم، می‌توانیم برخی از محصولات صیفی و سبزیجات مصرفی خود را از دور ریز سبزیجاتی که قبلا خریداری کرده‌ایم تهیه کنیم؛ برای این کار کافی‌است شاخه‌های سبزی خوردنی که خریداری کرده‌اید و ریشه نازکی روی آن باقی‌مانده را دوباره در خاک بکارید. هویج، کاهو، سیب‌زمینی، پیاز و سبزیجات دیگری هم هستند که فرصت کاشت و چیدن محصول دوباره را به شما می‌دهند؛ کافی‌است بخش متصل به ریشه را مدت کوتاهی در آب بگذارید تا ریشه‌ها جوانه بزند و بعد آن را در گلدانی عمیق بکارید. بازیابی سبزی و صیفی‌جات موجود در خانه و استفاده از محصول آن لذت دوچندانی نسبت به کاشت این محصول با بوته‌های خریداری شده دارد. استفاده از این روش می‌تواند به کم شدن حجم زباله‌های‌تر در خانه هم کمک کند.


نکته
 یک وجب از مزرعه محلی را از آن خود کنیم
کلینیک‌های گل و گیاه سال‌هاست که در مناطق 22گانه شهر تهران فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. این کلینیک‌ها انواع پوشش گیاهی هر منطقه را جمع‌آوری و برای تکثیر و نگهداری از آن فعالیت می‌کنند. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های این مراکز، برگزاری کلاس‌های آموزشی مختلف برای شهروندان است؛ از آموزش کاشت انواع محصولات کشاورزی و باغی گرفته تا نحوه تکثیر گیاهان، آفت‌ها، هرس کردن، شناخت خاک مناسب، روش‌های آبیاری و... . یکی از مهم‌ترین امکاناتی که کلینیک‌های گل و گیاه در اختیار شهروندان هر محله می‌گذارد، «مزرعه خانواده» است؛ باغچه کوچکی که شهروندان می‌توانند در آن سبزی و صیفی‌جات مورد علاقه خود را بکارند و از آن نگهداری کنند تا به محصول برسد. محصول این مزرعه هم متعلق به همین شهروندانی است که آن را کاشته و به آن رسیدگی کرده‌اند. سبزی خوردن، کدو، گل آفتابگردان، فلفل و... محصولاتی است که معمولا توسط اهالی محله در این باغچه‌های عمومی کوچک برای خود می‌کارند. این زمین‌های کوچکی که در بوستان‌ها و در محوطه کلینیک‌های گل و گیاه به چشم می‌خورد، جای خالی باغچه‌های حذف شده از زندگی آپارتمان‌نشینی را برای اهالی تهران پر می‌کند. استفاده از این باغچه‌ها و کاشت محصول در آن با هماهنگی کلینیک گل و گیاه منطقه میسر می‌شود و رایگان است. همچنین برای کاشت انواع بذرها و دانه‌ها، قلمه زدن گیاهان مختلف و حتی راه‌اندازی گلخانه‌های کوچک و... می‌توانید روی کمک کارشناسان این کلینیک‌ها حساب کنید. اگر برای مدت چند روز امکان رسیدگی و آبیاری گلدان‌های خود را ندارید یا گیاه‌تان دچار آفت شده و به درمان نیاز دارد، می‌توانید گیاه‌تان را به این کلینیک‌ها بسپارید و تا زمان برگشتن از سفر  یا بهبود گیاه، خیال‌تان بابت رسیدگی کارشناسان کلینیک‌ها آسوده باشد.