افزایش 2/4 برابری بودجه منابع طبیعی کشور

سید محمد فخار - خبر‌نگار

لایحه بودجه سال آینده کشور که کم‌حجم‌ترین لایحه سال‌های اخیر است، این روزها نقل محافل تحلیلی خبری شده تا مشخص شود نقشه راه سال1401 قرار است در کدام بخش‌ها تمرکز کند. منابع طبیعی ایران با سهم 83درصدی از وسعت کل کشور، البته جزو ارزشمند‌ترین بخش‌های حفاظتی هستند که باید برای آن به دقت ‌ برنامه و بودجه‌ریزی شود.‌ به‌ گزارش همشهری، بودجه بخش منابع طبیعی کشور که در سال‌جاری 1502میلیارد تومان است، سال آینده با افزایش 2.4برابری به 3689میلیارد تومان افزایش یافته است. البته رقم بودجه امسال در مرحله بررسی در مجلس است اما به رسم معمول دهه اخیر همواره رقم تأیید می‌شود. معضل  اصلی آن گونه که منابع آگاه به همشهری اطلاع داده‌اند، موضوع  تخصیص اعتبار از محل منابع قید شده در قانون بودجه است که امسال هنوز بخش‌های قابل توجهی از آن تامین نشده است.

جزئیات بودجه1401
آنگونه که در لایحه بودجه1401 دولت به مجلس آمده، محورهای اصلی بودجه سازمان جنگل‌ها برای حفاظت از منابع طبیعی کشور در 3بخش خلاصه می‌شود که شامل حفاظت خاک و آبخیزداری، حفاظت، احیا و بهره‌برداری جنگل‌ها و بیابان‌زدایی و احیای عرصه‌های تخریب شده است که در این 3برنامه جمعا قرار است 3689میلیارد تومان از منابع بودجه‌ای کشور اختصاص یابد. اما نکته قابل توجه اینکه در برنامه سال1401 سرفصل‌های حفاظتی و آبخیزداری تجمیع شده‌اند. هر ساله برنامه‌هایی نظیر طرح تنفس جنگل‌های شمال، اعزام بالگرد برای اطفای حریق و اجرای طرح کاداستر اراضی ملی، ردیف بودجه مشخصی در قانون داشتند، اما امسال این رقم‌ها در قالب 2سرفصل کلی جمع شده اند.

قطع اعتبار آبخیزداری در سال‌جاری
در سال‌جاری اعتبارات آبخیزداری از صندوق توسعه ملی قطع شده و این نگرانی وجود دارد که در سال1401 نیز این اعتبار قطع شود. هوشنگ جزی، مدیرکل آبخیزداری سازمان جنگل‌ها در این‌باره به همشهری می‌گوید: انجام کارهای پایش و ارزیابی منابع طبیعی در تصمیم‌سازی‌ها بسیار مهم است و متأسفانه برای این امر بودجه مستقل و مناسبی نداریم. این در حالی است که برای ایجاد هر ایستگاه ارزیابی، بین یک تا یک و نیم میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. از سویی نباید فراموش کنیم که اجرای عملیات آبخیزداری در هر هکتار، یک‌میلیون‌ و700 تا 2میلیون ‌تومان هزینه می‌برد. البته اجرای عملیات آبخیزداری بسیار کم‌هزینه است. در آبخیزداری50 اقدام صورت می‌گیرد که به 4دسته مکانیکی، بیولوژیکی، بیومکانیکی و مدیریتی تقسیم می‌شود. مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها می‌افزاید: صندوق توسعه ملی 3سال به سازمان جنگل‌ها هزینه ای داد، اما برای سال1400 از محل صندوق توسعه هزینه‌ای اختصاص نداد. البته مردم و نمایندگان مجلس بسیار بر موضوع آبخیزداری تأکید جدی دارند و یک ردیفی تحت عنوان متفرقه برای آبخیزداری درنظر گرفته شده که 1700میلیارد تومان بوده اما این ردیف هم در بخش اسناد خزانه است و از تخصیص آن مطمئن نیستیم.
با اجرای عملیات آبخیزداری در هر هکتار سالانه 530میلیون مترمکعب در آبخوان‌ها استحصال می‌شود. با اجرای پروژه‌های آبخیزداری، یک‌هزار مترمکعب از طریق نفوذ آب می‌توان استحصال کرد. همچنین با اجرای عملیات آبخیزداری نزدیک به 6تن رسوب را می‌توان کاهش داد. متأسفانه در کشور ما سالانه 250میلیون مترمکعب خاک وارد سدهای کشور می‌شود و باید برای کاهش این رقم خسارت بار، اقدامات آبخیزداری را توسعه داد.

ویژگی‌های بودجه1401 منابع طبیعی کشور
  عدم ‌اختصاص بودجه مجزا به برنامه بهره‌برداری از جنگل‌های شمال
  عدم ‌اختصاص بودجه مجزا به اطفای حریق جنگل‌ها
  عدم‌ اختصاص بودجه مجزا برای اعزام بالگرد
  تجمیع برنامه‌های حفاظتی 
  تجمیع برنامه‌های آبخیزداری
  تمرکز بودجه مالچ پاشی در وزارت نفت، برای تقسیم آن در نهادهای مختلف