نرخ‌سازی روی هوا

در شرایطی که گفته می‌شد بعداز حذف محدودیت استفاده 60درصدی از ظرفیت هواپیما در دوره کرونا، متولیان صنعت هوایی برای کاهش قیمت بلیت هواپیما با ایرلاین‌ها به توافق رسیده‌اند، این توافق به کاهش ۲ تا ۳۳درصدی سقف قیمت بلیت در نرخنامه قبلی منجر شد و عملا هیچ الزامی برای کاهش قیمت‌های فعلی متوجه شرکت‌های هواپیمایی نکرد. به گزارش همشهری، فشار اقتصادی به ایرلاین‌ها در دوره کرونا در کنار ملزم‌شدن آنها به مسافرپذیری به میزان 60درصد ظرفیت هواپیما باعث شد شرکت‌های هواپیمایی درخواست‌های مکرری برای افزایش قیمت بلیت ارائه دهند و بعد از بی‌توجهی دولت و وزارت راه و شهرسازی به این درخواست‌ها، ایرلاین‌ها به‌صورت آتش به اختیار نسبت به افزایش 20تا 30درصدی قیمت بلیت در اغلب مسیرهای داخلی اقدام کردند و گاه در مسیرهای پرتقاضا از طریق فروش بلیت خارج از سیستم از سقف نرخنامه مصوب نیز عدول کردند. حالا در شرایطی گفته می‌شود بلیت هواپیما ارزان شده که در توافق با ایرلاین‌ها، سقف نرخنامه آنها به‌طور میانگین 12درصد پایین آمده است.

جنگ زرگری با آزادسازی
 از سال94 و پس از اجرای فرایند آزادسازی قیمت بلیت هواپیما، ایرلاین‌ها مجاز شدند بلیت پروازهای داخلی خود را به‌صورت شناور و برحسب وضعیت تقاضا، در چارچوب نرخنامه مصوبی که کف و سقف قیمت بلیت را تعیین کرده بود، به فروش برسانند. در سال‌های ابتدایی آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، برای جلوگیری از رقابت مخرب ایرلاین‌ها و بازارشکنی ایرلاین‌های بزرگ، رعایت کف قیمتی برای فروش بلیت نیز الزامی بود اما از سال گذشته و در نرخنامه جدید، عملا الزام رعایت کف قیمت منتفی و نرخنامه جدید بدون تعیین کف قیمت ابلاغ شد. در این میان با شیوع کرونا و کسادشدن بازار مسافرت‌های هوایی و ملزم شدن شرکت‌های هواپیمایی به خالی گذاشتن 40درصد ظرفیت هواپیماها، ایرلاین‌ها جبران هزینه‌های خود از طریق پرداخت تسهیلات دولتی یا تخصیص ارز ارزان‌قیمت را خواستار شدند اما نه‌تنها این درخواست آنها مورد قبول واقع نشد؛ اما درنهایت، پس‌ازاینکه ایرلاین‌ها صورت‌های مالی 6ماهه دوم99 را برای بررسی هزینه هر ساعت پرواز به وزارت راه و شهرسازی فرستادند و جوابی نگرفتند، راسا نسبت به افزایش قیمت بلیت هواپیما تا حوالی سقف نرخنامه اقدام کردند و حتی در مسیرهای پرتقاضا نظیر مشهد مقدس و نجف اشرف، از سقف نرخنامه نیز عدول کردند ضمن اینکه در موارد متعدد، توصیه‌نامه ستاد مقابله با کرونا مبنی بر استفاده 60درصدی از ظرفیت هواپیما را نیز نقض کرده و پروازها را با ظرفیت کامل انجام دادند. در این میان، به بهانه مقابله با شیوع کرونا، برخی از هزینه‌های پرواز نظیر توزیع غذا و نوشیدنی حین پرواز نیز باوجود محاسبه وجه روی بلیت، از برنامه ایرلاین‌ها حذف شد تا از این مسیر، بخشی از هزینه‌های پرواز که متقاضی در بسیاری از آنها بی‌تقصیر بود، جبران شود.

توافق هوایی برای قیمت بلیت
آنگونه که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی می‌گوید: در جلسه اخیر این انجمن با مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری، بر کاهش ۲ تا ۳۳درصدی سقف نرخنامه مصوب توافق شده و به‌طور میانگین سقف قیمت بلیت در مسیرهای مختلف 12تا 13درصد کاهش پیدا کرده است. مقصود اسعدی سامانی به مهر می‌گوید: اعمال نرخ‌های جدید در سیستم‌های شرکت‌های هواپیمایی یکی دو روز زمان می‌برد اما انتظار می‌رود از فردا این اتفاق به‌طور کامل رخ دهد. طبق اظهارات اسعدی سامانی بیشترین کاهش قیمت به پرواز تهران- بم با کاهش ۳۳درصدی اختصاص دارد و در مابقی مسیرهای داخلی، میزان کاهش قیمت 2تا 28درصد بوده است. او می‌گوید: سقف قیمت مسیر پروازی تهران- مشهد قبلا یک‌میلیون و ۷۸هزار تومان بود که با کاهش ۹درصدی در نرخنامه جدید به ۹۸۲هزار و ۴۸۲تومان کاهش یافته است. همچنین در نرخنامه جدید ارزان‌ترین سقف قیمتی مسیرهای پروازی به پرواز تهران- اراک با قیمت ۵۶۶هزار و ۸۰۰تومان اختصاص دارد. نکته مهمی که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرده، این است که همچنان قیمت بلیت هواپیما براساس قواعد آزادسازی نرخ‌ها به فروش می‌رود، یعنی قیمت‌ها شناور است و قرار نیست به نرخ مصوب برگردد. به‌عبارت‌دیگر، آنچه به‌عنوان کاهش قیمت بلیت مطرح شده، لزوما به معنی ارزان‌تر شدن بهای فروش بلیت نیست، بلکه به‌منزله کاهش ارتفاع سقف قیمت بلیت در نرخنامه است که ایرلاین‌ها یا دفاتر فروش بلیت آنها در دوره‌های پیک سفر ابایی برای عبور از آن ندارند.