راه رفتن کبک

محمدرضا نصیری- روزنامه‌نگار

 1- یحیی گل‌محمدی وقتی ترکیب پرسپولیس را 4 دفاعه می‌چیند، از وحید امیری و سیامک نعمتی در پست دفاع چپ و راست بازی می‌گیرد و زمانی که تیم را با دفاع 3نفره به زمین می‌فرستد، وینگ‌بک‌های چپ و راست او سعید آقایی و مهدی شیری هستند که اصالتا مدافع کناری محسوب می‌شوند. ترکیب پرسپولیس در این فصل یا 2 مدافع تخصصی به خود دیده، یا 5 مدافع. در بازی خانگی با گل‌گهر در ورزشگاه آزادی و بازی خارج خانه مقابل تیم کم‌بضاعت و بی‌ادعای مس رفسنجان ترکیب یحیی 5 مدافع داشت. معمولا در تیم‌هایی که 3دفاعه بازی می‌کنند، 2 وینگ‌بک چپ و راست بازیکنانی هستند با خصوصیات تهاجمی زیاد. به‌طور مثال اینتر فصل پیش را در نظر بگیرید که اشرف حکیمی همیشه در حال حمله را در پست وینگ‌بک راست در اختیار داشت. با نفوذ 2 وینگ‌بک، جای خالی آنها با 2 یا هر 3 مدافع مرکزی و همچنین توسط هافبک‌ها پر می‌شود. با مهدی شیری و آقایی ایستا نمی‌شود3 دفاعه بازی کرد. با این دو نیمه جلویی زمین خالی است. نمی‌شود وقتی تیم نتیجه نگرفته ناگهان به این تصمیم برسیم که سیستم را تغییر دهیم. تغییر سیستم نیازمند تمرینات زیاد و توجیه کردن بازیکنان از لحاظ تئوری و تاکتیک است. با تماشای بازی یک‌تیم روی صفحه تلویزیون، نمی‌شود سیستم آن تیم را کپی و استفاده کرد. پلی‌استیشن که نیست.
  2-  زیدان با همه زیدانی‌اش و آن کارنامه درخشان در مربیگری، فصل گذشته به تعداد معدودی در مسابقات کم‌اهمیت‌تر سعی کرد رئال مادرید را که سال‌هاست به سیستم 3-3-4 عادت کرده، با دفاع 3نفره به میدان بفرستد. یک‌بار بین 2 نیمه و بار دوم در طول نیمه دوم سیستم را به همان سیستم قبلی برگرداند، چون روی دفاع 3نفره در تمرینات پیش‌فصل کار نشده بود. او حتی ابزارش را هم داشت؛ مارسلو و کارواخال (لوکاس واسکس) میل هجومی زیادی داشتند و 3‌مدافع استاندارد شامل راموس، ناچو و واران در دسترس بودند و میلیتائو هم ذخیره خوبی برای آنها به حساب می‌آمد. با همه اینها‌ این تغییر سیستم موقتی جواب نداد و زیدان مجبور شد به همان کاری که تیمش و بازیکنانش بلد بودند برگردد.
 3-  دفاع 3‌نفره را بیشتر ایتالیایی‌ها به نمایش می‌گذارند. وقتی به دفاع و اتوبوس چیدن نیاز داشته باشند، از مهدی شیری‌ها و سعید آقایی‌ها در پست وینگ‌بک استفاده می‌کنند و وقتی قدرت تیم‌ها برابر است، 2 بازیکن با میل هجومی بیشتر به جای آنها در ترکیب می‌گذارند. بازیکنان کناری مثل سیستم 2-5-3 قدیمی که هم‌اکنون منسوخ شده، حالت پیستون را برای تیم دارند. شما با 2 پیستون مثل شیری و آقایی در ترکیب ممکن است یاتاقان بزنید یا واشر سرسیلندر بسوزانید. وقتی استراماچونی دفاع 3‌نفره را در استقلال امتحان کرد، سابقه کافی برای مطالعه و اجرای این سبک را داشت، چون در ایتالیا که مهد این سیستم است حضور داشت. همین استقلال هم با دفاع 3‌نفره گل می‌خورد و موقعیت زیاد می‌داد؛ همین حالا هم استقلال خوب موقعیت گل به حریف می‌دهد؛ همان اندازه که تیم یحیی مقابل مس رفسنجان موقعیت گل به حریف داد.
  4- در روند گل‌هایی که پرسپولیس در این فصل می‌خورد با افزایش مدافعان تیم و تغییر دروازه‌بان خللی وارد نشده. پرسپولیس با میلاد سرلک و رضا اسدی هافبک درگیر شونده و مخرب ندارد. اسدی نه نوراللهی است که به قدرت هجومی ترکیب اضافه کند و نه کمال کامیابی‌نیا که کمربند خط میانی را محکم کند. سرلک بیش از آنکه کانته باشد، جورجینیو است. او به بازی نبض می‌دهد و حرکت تیم را تنظیم می‌کند اما تخریب‌چی نیست. برای همین توپ‌های زیادی به یک‌سوم دفاعی پرسپولیس می‌رسد. در ترکیب چلسی جدا از کانته و جورجینیو، یک هافبک دیگر با خصوصیات دفاعی و هجومی همزمان وجود دارد به نام کوواچیچ. این 3‌نفر همدیگر را تکمیل می‌کنند. 3‌مدافع مرکزی پست آنها و 2‌وینگ‌بک در کنارشان و 2‌مهاجم دیگر هم در ترکیب وجود دارند. پرسپولیس با دفاع 3‌نفره و درواقع 5نفره، 2 هافبک مرکزی دارد به نام‌های سرلک و اسدی و 2 وینگر به نام‌های ترابی و عالیشاه و یک مهاجم یعنی عیسی آل‌کثیر. این وسط یک چیزی کم است؛ یک هافبک تخریب‌چی کارگر (کمال) و یک چیزی اضافی است؛ یکی از 3 مدافع مرکزی.