سیب‌ آذربایجان‌غربی چوب حراج می‌خورد

سیدمرتضی احمدپور-خبرنگار

استان آذربایجان‌غربی رتبه نخست تولید سیب را در کشور دارد و براساس برآوردهای انجام شده، امسال تولید این محصول حدود 20درصد نسبت به سال‌گذشته افزایش دارد و پیش‌بینی می‌شود مجموع برداشت این‌محصول از سطح ۶۰هزارو ۷۱۳هکتار از باغ‌های استان، به یک‌میلیون‌و 300هزارتن برسد؛ موضوعی که اگرچه به‌عنوان مزیتی برای استان مطرح می‌شود، اما مشکلات متعدد در زمینه فروش محصول، باغداران را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده‌است.
نکته جالب این‌جاست‌ که از این میزان تولید، تنها 50هزارتن در استان و به‌صورت تازه‌خوری مصرف می‌شود و بقیه برای صادرات یا فراوری‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این‌درحالی‌است که مشکلات متعدد برای صادرات این محصول و کمبود واحدهای فراوری سیب در استان، در کنار بالا بودن میزان سیب‌های درجه3 سبب شده باغداران آذربایجان‌غربی برای فروش محصول خود با مشکلات زیادی مواجه شوند.
در چنین شرایطی دلالان، سیب‌های باغداران را تا کیلویی 500تومان هم خریداری می‌کنند، اما این درحالی‌است که شهروندان در بازارهای میوه در نقاط مختلف کشور، برای خرید این محصول مبلغی درحدود 10 تا 20هزارتومان را هم پرداخت می‌کنند؛ موضوعی که گواهی است بر دست خالی باغداران از سود محصولات‌شان.

دلایل افزایش تولید 
یک کارشناس حوزه باغبانی با بیان اینکه تولید سیب در استان آذربایجان‌غربی به‌ویژه در شهر ارومیه از گذشته رونق خوبی داشته‌است، می‌گوید: در سال‌های اخیر خشکسالی سبب شده‌است که تولید این محصول افزایش بیشتری هم داشته باشد، چراکه از محصولات کم‌آبخواه به‌حساب می‌آید.
«حامد طریقتی» می‌افزاید: سیب از گونه‌هایی است که نیاز کمی به آب دارد و پس از تثبیت ریشه، عملا نیازی به آبیاری این درختان نیست. برهمین اساس در شرایطی که با خشکسالی مواجه شدیم، بخش قابل‌توجهی از باغداران سیب را جایگزین محصولاتی کردند که نیاز آبی بیشتری دارند.
وی اظهار می‌کند: ازسوی دیگر کارشناسان ترویج کشت سازمان جهادکشاورزی، همزمان کشت سیب و انگور را به‌عنوان الگوی کشت، به باغداران استان پیشنهاد کرده‌اند که تولید سیب را دراستان افزایش داده‌است.
طریقتی ادامه می‌دهد: یکی از چالش‌های تولید سیب دراستان، افزایش تولید محصول درجه3 یا دراصطلاح «زیردرختی» است. درحالی‌که معمولا یک‌پنجم از سیب تولیدی دراستان درجه3 است، اما امسال با توجه به افزایش قیمت کود و سم‌های مبارزه با آفات، میزان سیب‌های درجه3 بیشتر بوده‌است، چراکه بخش زیادی از باغ‌ها درگیر آفت‌زدگی شد. زمانی که خرید کودهای گران‌قیمت برای باغداران مقرون به‌صرفه نباشد، باید هم شاهد بروز چنین مشکلاتی بود.

سودجویی دلالان 
یک باغدار ارومیه‌ای با بیان اینکه دلالان با بررسی شرایط موجود، از چند ماه قبل برای خرید محصول باغداران دست به‌کار شده‌اند، می‌گوید: دلالان میوه با حضور در باغ‌ها و بررسی شرایط موجود، از چند ماه قبل اقدام به پیش‌خرید سیب زیردرختی کرده بودند.
«رحمت عالی‌زاده» می‌افزاید: حتی برخی واسطه‌ها محصول یک هکتار باغ سیب را بسیار پایین‌تر از عرف بازار پیش‌خرید کرده بودند، چراکه مشخص بود سیب‌های برداشتی کیفیت خوبی نخواهد داشت. حتی در برخی موارد مشاهده می‌شود که باغداران سیب‌ها را رها کرده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: در سال‌جاری سیب ازسوی دلالان بین 500تا هزار تومان از باغداران خریداری می‌شود و با توجه به تفاوت قیمت علوفه و نهاده‌های دامی، بخشی از آن برای مصرف دام استفاده می‌شود. درچنین شرایطی سیب‌های چیده شده به کنار جاده منتقل می‌شود و سپس دلالان با لودر، سیب‌ها را از کنار جاده به پشت کامیون منتقل می‌کنند و به دامداری‌ها و کارخانه‌ها می‌فرستند.
این باغدار عنوان می‌کند: با چنین قیمت پایینی حتی چیدن میوه در سبدهای پلاستیکی توجیهی ندارد، چراکه هر سبد پلاستیکی 5 تا 7هزارتومان قیمت دارد که با این قیمت سیب صرفه اقتصادی ندارد.
عالی‌زاده با اشاره به آغاز خرید تضمینی سیب اضافه می‌کند: هرچند قیمتی که اعلام شده جوابگوی هزینه‌ها نیست، اما از قیمت دلالان بهتر است. با این وجود باید به این نکته هم توجه کرد که سیب ماندگاری کمی دارد و نمی‌توان این محصول را مدت‌زمان زیادی انبار کرد.

خرید تضمینی نامحدود است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با بیان اینکه 70درصد از صادرات سیب کشور مربوط به این استان است، می‌گوید: علاوه بر ارزآوری ده‌ها میلیون دلاری حاصل از صادرات این محصول برای کشور و استان، سیب می‌تواند زمینه‌ساز رونق تولید، به‌ویژه در حوزه صنایع تبدیلی شود. «اکبر کرامتی» ادامه می‌دهد: حدود نیمی از سیب تولیدی دراستان در ارومیه برداشت می‌شود. این‌درحالی‌است که امسال هم صنایع تبدیلی و کارخانه‌های فراوری سیب استان همراهی خوبی با باغداران داشته‌اند و بخشی از سیب‌های درجه3 نیز برای فراوری به استان‌های دیگر ارسال می‌شود.وی با اشاره به قیمت هزارو460تومانی خرید تضمینی سیب درجه3 در استان می‌افزاید: این خرید نامحدود است و از باغداران تقاضا داریم با تجمع درمقابل مراکز خرید و کارخانه‌های فراوری میوه، سبب بروز مشکل برای خود و افت محصول نشوند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی اضافه می‌کند: تلاش داریم تاحدممکن سیب‌های برداشت شده کیفیت خود را حفظ کنند تا به مصرف تازه‌خوری برسند و برای این منظور نحوه نگهداری پس از چیدن میوه و رعایت شرایط لازم برای جلوگیری از افت کیفیت میوه ضروری است تا باغداران دچار ضرر بیشتر نشوند.