الزام‌های شهری هوشمند برای ناشنوایان

معصومه علی‌نقی‌پور- کارشناس حوزه شهری
ناشنوایان هنگام حضور در  فضاهای عمومی عموما با 3چالش اصلی روبه‌رو می‌شوند؛ نخست دسترسی به اطلاعات مناسب برای خدماتی که ارائه می‌شود، حرکت در داخل محیط و سوم  ارتباط با کارکنان. به همین منظور در شهرهای توسعه‌یافته دنیا، قوانینی در حمایت از ناشنوایان به تصویب رسیده و اجرا شده تا این قشر از جامعه هنگام حضور در فضاهای عمومی شهر نه‌تنها با مشکل خاصی روبه‌رو نشوند بلکه بتوانند از آن حضور لذت ببرند. این قوانین به‌طور معمول زیرمجموعه قوانین مربوط به جلوگیری از تبعیض در بهره‌مندی از خدمات به‌‌خاطر داشتن معلولیت، تعریف شده است. به‌طور نمونه از سال 1990میلادی به بعد در چندین کشور، قوانینی تحت عنوان «ADA» به اجرا گذاشته شد که در آن یکسری از مکان‌های عمومی برای رعایت قانون‌های ابلاغی فهرست شده‌اند.
حال برای آنکه اهمیت موضوع مناسب‌سازی و رعایت قوانین شهری برای ناشنوایان بهتر درک شود می‌توان یک ‌مثال زد. فرض کنید در حال رانندگی در بزرگراهی هستید که ترافیک روان دارد و مانع و دست‌اندازی در کار نیست. همه خروجی‌ها کاملا علامت‌گذاری شده‌اند و به بهترین شکل ممکن می‌توانید از نقطه A به نقطه B سفر کنید. در اصول شهرسازی، عمرانی و ترافیکی نوین فاکتور یا عاملی به‌عنوان C برای پیوند این 2 نقطه درنظر گرفته می‌شود که در واقع شامل همان مواردی است که باعث می‌شود  یک‌شهروند سفری راحت ، بدون دردسر و لذتبخش را تجربه کند.
در این میان، قوانین مربوط به حمایت از افراد دارای معلولیت ازجمله افراد ناشنوا و نابینا نیز حکم همین عامل C را دارند. یعنی باید در اجرای پروژه‌ها و ارائه خدمات، پیوست‌ها و عوامل لازم برای بهره‌مندی آسان معلولان درنظر گرفته شود. نکته مهم اما اینجاست که اگر شرایط موجود اجازه آنی برقراری چنین عواملی هنگام حضور یک ناشنوا در محیطی عمومی و ساختمان‌های اداری و خدماتی را نمی‌دهند، باید از بسترهای الکترونیکی و هوشمند استفاده شود. به این معنا که زمانی که صدا برای برقراری ارتباطات در دنیای واقعی برای یک‌طرف ماجرا حذف می‌شود، باید از فضای وب و مجازی بهترین بهره را برد. چنان‌که در محیط وب، درگاهی مختص ناشنوایان ایجاد شود تا از طریقش، هم آنها قبل از حضور خود در ‌فضای مقصد، نسبت به شرایط موجود آگاهی لازم را به‌دست آورند و هم درخواست‌های خود را بتوانند به کارکنان مرتبط ارائه کنند.
همین مسئله سبب شده تا در بسیاری از شهرهای اروپایی، اپراتورهای آنلاین برای پاسخگویی به ناشنوایان در مراکز مختلف حضور داشته باشند تا از طریق گفت‌وگوی اینترنتی بهترین پاسخ را به آنها بدهند. به‌عبارت دیگر، برقراری امکانات بصری، متنی، اینترنتی و بسترهای نوین در مورد همه امکانات، یک‌الزام برای شهرها به‌حساب می‌آید.