چپهای آلمان در مسیر راست
اولاف شولتز، رهبر حزب سوسیال دمکرات آلمان، به لطف تبلیغات درخشان حزب، از 2 رقیب خود پیش افتاده و فعلا شانس اول جانشینی آنگلا مرکل است
از میان تمامی پوسترها و بیلبوردهایی تبلیغاتی که طی تابستان در آلمان علم شده، بیشتر از همه، آنهایی که قرمزرنگ هستند مردم را متقاعد کرده بایستند و کمی نگاه کنند.
این پوسترها که از رنگ قرمز سنتی چپهای مارکسیست-لنیسنیست بهره میبرند، البته چیزهای بیشتری هم برای عرضه دارند؛ در مرکز عکسهای آنها، مردی طاس و کت شلواری قرار دارد که به جای اینکه مثل چپهای کلاسیک به شما وعده تغییرات و اصلاحات افراطی بدهد، به یک مدیر میانرده میماند. ارائه این تصویر و مفهوم بوروکراتیک جواب داده است؛ 3 هفته مانده به برگزاری انتخابات 26سپتامبر در آلمان، مرد خاکستریپوش پوسترها، یعنی اولاف شولتز از حزب سوسیال دمکرات، به طرز غیرقابل باوری درنظرسنجیها در موقعیتی بالاتر از 2 رقیب دیگرش یعنی آرمین لاشت از حزب محافظهکار دمکرات مسیحی و آنالنا بائربوک از حزب سبزها، قرار گرفته است تا بخت اول جانشینی آنگلا مرکل باشد. به گزارش گاردین، نظرسنجیها هفته پیش نشان دادند که حزب چپ میانه شولتز، از حزب لاشت 3تا 5درصد جلوتر افتاده است. قدیمیترین حزب سیاسی فعال آلمان، تنها زمانی که گرهارد شرودر در سال 2002به قدرت رسید درنظرسنجیها و البته در انتخابات از رقیب محافظهکار خود جلو بوده است. در بیشتر یک دهه گذشته اینطور بهنظر میرسد که حزب سوسیال دمکرات نیرویی مصرف شده است و تمام انرژی و توانش را در ائتلاف و مصالحه با حزب مرکل و میل از چپ میانه به چپ افراطی و برعکس از دست داده است. اما بهنظر میرسید تمام آن روزهای سخت سپری شده و حالا سوسیال دمکراتها، به لطف عملکرد ضعیف 2 نامزد دیگر، این شانس را دارند که خودشان را تا جایی که آرزو دارند بالا بکشند و البته به خوبی میدانند که با کارزار انتخاباتی درست و هدفمندی به آنجا خواهند رسید. فرانک اشتاوس، کارشناس ارتباطات سیاسی که آژانسش پیش تر به سوسیال دمکراتها و حزب حاکم اتریش مشاوره میداده درباره وضعیت سوسیال دمکراتها گفته است: «حزب سوسیال دمکرات کارزار درستی را انتخاب کرده و پیش میبرد. این کارزار صددرصد با پیامی که شولتز ارائه میکند هماهنگ است.»
حزب محافظهکار دمکرات مسیحی تازه در ماه می امسال بر سر نامزد جانشینی مرکل توافق کرد؛ به همینخاطر زمان زیادی برای طراحی کارزار انتخابی نداشته است و گاهی پوسترها و شعارهای انتخاباتی، بهصورت خندهداری در تقابل با لاشت قرار دارند. حزب سبزها که بائربوک را بهعنوان نخستین نامزدش برای صدراعظمی آلمان معرفی کرده و برای مدتی درنظرسنجیها پیش افتاد، بعد از آنکه نامزد 40سالهاش به اتهام سرقت ادبی در موضع ضعف قرار گرفت و دچار دردسر شد اعتماد به نفسش را از دست داده است. پوسترهای این حزب هم بیشتر بر زندگی جوانان و خانوادهها تمرکز دارد تا خود او.
تنها حزب سوسیال دمکرات است که کارزار خود را حول شخصیت نامزدش طراحی و پیاده کرده است. این کارزار را رافائل برینکرت، متخصص بازاریایی ورزشی و کسی که کارزارهای فوتبالیستهای سرشناس آلمان را انجام میدهد طراحی کرده و هدفش معرفی شولتز بهعنوان تکنوکراتی قابل و توانمند بوده است. در برخی پوسترها، شهردار سابق هامبورگ، به عقب تکیه داده و کارتهایی را رو به دوربین در دست گرفته که وعدههای انتخاباتیاش روی آنها نوشته شده است: افزایش حداقل دستمزد، تثبیت حقوق بازنشستگی، ساخت 400هزار خانه در سال و با این جمله ساده، پیام تحویل داده میشود: «شولتز ردیفش میکند.» برینکرت که کار روی این کارزار را از بهار سال پیش شروع کرده، صاحبکار خود را نه یک سیاستمدار مشتاق توجه که یک مدیر اجرایی کارآمد معرفی میکند.
با این حال پوسترهای جذاب و گیرا به تنهایی کسی را در انتخابات برنده نمیکنند؛ در خود حزب سوسیال دمکرات هم تقریبا همگی متفقالقول هستند که اگر نامزدهای سبزها و دمکرات مسیحیها اینقدر گاف نمیدادند و نچسب نبودند، سوسیال دمکراتها هم شانس کمی میداشتند.
اما اگر پوسترهای انتخاباتی تنها در یک کشور پیشرفته مهم باشند، این کشور آلمان است. قوانین تبلیغات تلویزیونی زمان پخش تبلیغهای تلویزیونی احزاب را محدود میکند و با توجه به کثرت و وسعت شبکههای مجازی، هیچ حزبی نمیتواند بر این فضا مسلط شود. اشتاوس گفته است: «هر سال، می گوییمکه میخواهیم کمتر برای پوستر هزینه کنیم و هر سال می بینیم که همین پوسترها هستند که در نهایت باعث ایجاد تفاوت میشوند و برنده را مشخص میکنند. رایدهندگان را باید از خانه بیرون کشید تا رأی بدهند و اگر چهره را در خیابانها نبینند، فکر میکنند مبارزه را ترک کرده و شکست را قبول کردهاید.» انتخابات امسال در آلمان، بیسابقه است چون تا حالا پیش نیامده که یک صدراعظم مستقر اینقدر محبوب باشد و تصمیم بگیرد که دیگر در انتخابات شرکت نکند. بهخاطر همین، هر نامزدی که بتواند ثابت کند بیشتر از دیگران در مسیر تداوم حکمرانی مرکل است، شانس بیشتری دارد. در نخستین مناظره، شولتز چنان این پیام را القا کرد که صدراعظم آلمان مجبور شد روز بعد درباره اینکه آینده آلمان زیرنظر حزب سوسیال دمکرات با دوره خودش تفاوتهای بنیادینی خواهد داشت، شفافسازی کند.
شولتز در هفتههای پیش رو بیشتر روی این موضوع مانور خواهد داد که بهعنوان وزیر دارایی آلمان، در کنار همتای فرانسوی خود طرح نرخ مالیات همگانی برای شرکتهای بینالمللی را مطرح کرده است. منتقدان بدبین معتقدند که وقتی که رایدهندگان با دقت و موشکافی بیشتری پیامهای روی پوسترها را نگاه کنند، پیشتازی سوسیال دمکراتها هم از بین خواهد رفت. از سوی دیگر، محافظهکاران بهصورت جدی در یک هفته گذشته روی این مسئله کار کردهاند که اگر شولتز به قدرت برسد و با سبزها و دیگر احزاب کوچک چپ ائتلاف کند، «چرخش به سمت تفکرات چپ» در آلمان روی خواهد داد؛ موضوعی که بسیاری از آلمانیها از آن وحشت دارند. حامیان شولتز اما معتقدند که حزب دمکرات مسیحی، دیر به فکر ترساندن مردم و برگرداندن ورق افتاده است چون بهخاطر همهگیری کرونا، امسال حدود نیمی از آرا بهصورت پستی دریافت میشود و بسیاری همین الان آرای خود را ارسال کردهاند.