گزارش
راست و دروغ اینترنت ماهوارهای
اخبار گسترش پوشش اینترنت ماهوارهای استارلینک در ایران ضد و نقیض است
زهرا خلجی- روزنامه‌نگار
اخبار غیررسمی حاکی از این است که اینترنت ماهوارهای استارلینک به ایران رسیده است و هرکسی با خرید تجهیزات و پرداخت حق اشتراک ماهانه به‌راحتی می‌تواند فیلترینگ را دور بزند و با بالاترین سرعت در فضای مجازی آنلاین باشد. برخی وب‌سایت‌های فارسی‌زبان نیز علاوه بر انتشار نقشه جعلی پوشش استارلینک، اقدام به فروش این تجهیزات می‌کنند. با اینکه در وب‌سایت رسمی این شرکت، نقشه پوشش استارلینک نشان می‌دهد که هنوز ایران، تحت پوشش نیست، اما شواهد حکایت از آن دارد که برخی درحال استفاده از آن هستند و خرید و فروش غیرقانونی تجهیزات نیز در فضای مجازی رونق گرفته است.
دسترسی گزینشی
پس از سال‌ها تبلیغات، استارلینک در سال ۲۰۱۹ توسط شرکت فضایی تجاری اسپیس‌ایکس متعلق به ایلان ماسک راه‌اندازی شد و با استفاده از ماهواره‌های مدار پایین زمین (LEO) اینترنت پرسرعت به زمین مخابره می‌کند. ارتباط مستقیم با گوشی‌های همراه نیز از امسال در دستور کار این شرکت قرار گرفت. سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک اکنون به بیش از 3میلیون مشتری در سراسر جهان رسیده است. سال گذشته با ۵۴۶۹ ماهواره در مدار، درآمدی بالغ بر ۹میلیارد دلار به‌دست آورد. اگرچه صورت فلکی ماهوارهای آن به اندازه‌ای رشد کرده است که کل کره زمین را پوشش بدهد اما همچنان در بسیاری از کشورها قابل استفاده نیست، حتی شاید تعجب کنید اگر بدانید که راه‌اندازی تجهیزات و استفاده از این مدل ماهواره فعلا تا حد زیادی به محل سکونت شما بستگی دارد.
پوشش گسترده
شرکت استارلینک در تلاش است با پرتاب مداوم ماهواره‌های جدید پوشش جهانی را تکمیل کند تا حتی در مناطق بسیار دورافتاده یا بی‌سرویس مانند قطب شمال و جنوب گسترش پیدا کند. به‌طور خلاصه، استارلینک با استفاده از ماهواره‌های کم‌مدار و دیش‌های کاربر، اینترنت پرسرعت و کم‌تأخیر را به کاربران در هر نقطه از جهان ارائه می‌کند.
خرید و فروش غیرقانونی
تهیه تجهیزات این ماهواره که شامل دیش و گیرنده می‌شود در کشورهایی که استارلینک از نظر حقوقی اجازه ارائه اینترنت را دارد کار آسانی است و با یک سفارش در سایت این شرکت کار تمام است. اما در ایران که هیچ توافقنامه‌ای برای ارائه خدمات با این شرکت وجود ندارد، تهیه تجهیزات غیرقانونی است و هرگونه خرید و فروش آن به‌منزله جرم محسوب می‌شود. از طرفی دریافت اشتراک اینترنت نیاز به پرداخت از درگاه‌های بین‌المللی به شکل دلاری یا رمزارزی دارد.
محاسبه قیمت تجهیزات نیز که بین 40 تا 200میلیون تومان هزینه دارد و اشتراک 100دلاری ماهانه، هزینه گزافی است که طبیعتا هرکسی امکان پرداخت آن را ندارد.
گزارش مرکز پژوهش‌ها
مرکز پژوهش‌های مجلس سال گذشته در گزارشی با عنوان «تحلیل وضعیت خدمات اینترنت ماهوارهای مدار پایین در ایران» که به‌صورت مشخص روی استارلینک تأکید داشت، اعلام کرده بود روش‌هایی که بر برخورد و مقابله با اینترنت ماهوارهای تأکید دارند، کاربرد موقتی دارند و با فراگیرشدن آن، بخش اعظمی از کاربران امکان دسترسی بیشتر به این فناوری را در اختیار خواهند داشت و بدین ترتیب کنترل آن بسیار نامحتمل و دشوار
خواهد بود.
اما درصورت ایجاد تفاهمنامه همکاری و اعطای مجوز به شرکت‌های اینترنت ماهوارهای، ایجاد ائتلاف برای توسعه و مشارکت اینترنت ماهوارهای، راهکار‌های سلبی داخلی ازجمله جرم‌انگاری خریدوفروش و بهره‌برداری از تجهیزات و اشتراک بدون مجوز می‌تواند راهکار مناسبی برای راه‌اندازی اینترنت ماهوارهای در ایران باشد.
