راندن در پیچ و خم کرونا

نورا عباسی ـ روزنامه‌نگار

 از همان نخستین روزهایی که حضور کرونا در ایران مورد تأیید قرار گرفت، بحث لغو طرح ترافیک یا تغییر زمان آن با اما و اگرهای بسیاری همراه شد. برخی لغو طرح ترافیک را عامل حفظ جان شهروندان و برخی نیز با تکیه بر تغییر نکردن آمار استفاده‌کنندگان از وسایل نقلیه عمومی، چنین ایده‌هایی را بی‌فایده می‌دانستند. با وجود این اختلاف نظرها از اسفند 98 تا به امروز، طرح ترافیک و محدودیت‌های ترافیکی مخصوص کرونا با تغییرات بسیاری همراه شده است و همچنان شاهدیم که در دوران پیک کرونا لغو طرح ترافیک یا کاهش زمان آن به‌عنوان راهی برای نجات شهر مورد توجه قرار می‌گیرد. در مطلب پیش رو مروری بر تغییرات زمانی طرح ترافیک داریم:

3مرداد 1400
 معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران از اجرای دوباره طرح ترافیک خبر داد.

29تیر 1400
به‌مدت 6روز طرح ترافیک در تهران اجرا نشد.

19تیر 1400
به‌دلیل همزمان شدن افزایش مبتلایان کرونا و قطعی برق ساعت کاری ادارات و دستگاه‌های اجرایی با تصمیم وزارت کشور از ساعت7 صبح تا ۱۳ ظهر تغییر کرد. بر همین اساس اعلام شد که آغاز اجرای طرح ترافیک از 8:30  صبح است و از ساعت ۱۳ خروج خودروها و همچنین تردد خودروی ساکنان محدوده طرح ترافیک برای ورود به محدوده طرح از ساعت ۱۳ آزاد و رایگان شد.

24اردیبهشت 1400
براساس اعلام معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، از این تاریخ طرح ترافیک دوباره اجرا شد.

5 اردیبهشت 1400
اجرای طرح ترافیک در شهر تهران به‌مدت یک هفته لغو شد و در همین راستا جریمه‌ای بابت ورود به محدوده طرح ترافیک از سوی پلیس اعمال نشد. این طرح تا پایان ‌ماه رمضان ادامه یافت. طرح منع تردد از ساعت ۲۲ تا ۳بامداد نیز در شب‌های نوزدهم و بیست‌و‌یکم و بیست‌و‌سوم ‌ماه رمضان اجرا نشد.

7فروردین 1400
 ممنوعیت تردد شبانه در تمام شهرها با شرایط کرونایی آبی، زرد، نارنجی و قرمز از ساعت ۲۲ تا ۳‌صبح اعمال شد.

30آذر 1399
 به‌منظور جلوگیری از شیوع کرونا در دورهمی‌های شب یلدا ساعت اجرای منع تردد یک ساعت افزایش یافت و به ساعت ۲۰ رسید.

اول آذر 1399
محدودیت‌های ترافیکی آغاز و تردد خودروها از ساعت۲۱ تا ۴ صبح ممنوع اعلام شد.

13آبان 1399
رئیس پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کرد که «هم‌اکنون ساعت اجرای این طرح از ۸:۳۰ صبح آغاز شده و تا ساعت ۱۶ ادامه دارد که در این میان خروج از طرح از ساعت ۱۴:۳۰ به بعد به ازای یک‌بار در روز برای هر خودرو آزاد است. ساعت اصلی اجرای طرح‌های ترافیکی در تهران از ساعت ۶:۳۰ تا ۱۹ بود که از زمان شیوع کرونا مدت زمان اجرای آن کاهش داشته است.

11مرداد 1399
به‌دلیل تشدید بحران کرونا در تهران و وضعیت قرمز این شهر، طرح ترافیک از ۱۱مرداد تا پایان این‌ ماه توسط مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا لغو شد و پس از پایان مهلت، شهردار تهران اعلام کرد که طرح ترافیک از یکم شهریور اجرا می‌شود.

17خرداد  1399
معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «‌٢٣ فروردین امسال، شاهد افزایش قابل توجه تردد خودروهای شخصی و در نتیجه تراکم ترافیک در هسته مرکزی شهر بودیم که سرانجام پس از حدود دو‌ماه عدم‌اجرای طرح ترافیک، به‌منظور مدیریت و کنترل ترافیک در محدوده مرکزی شهر، طرح ترافیک با تصویب در ستاد کرونا و شورای حمل‌ونقل ترافیک تهران، پس از دوبار به تعویق افتادن شروع اجرای محدوده‌های مذکور، بالاخره از ١٧خرداد 99 مجدداً در تهران اجرا شد».

5 مرداد 1399
معاون حمل ونقل شهرداری تهران اعلام کرد که طرح ترافیک تهران به‌صورت کمتر از ۵۰درصد اجرا می‌شود به‌طوری که قبلا از ساعت ۶صبح تا ۱۸:۳۰ بعدازظهر اجرا می‌شد و ۱۲.۵ ساعت محدودیت وجود داشت. طرح ترافیک در این دوران به‌دلیل محدودیت‌های کرونایی کاهش یافت و از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۴:۳۰ اجرا شد.

16فروردین 1399
مدیر واحد ساماندهی طرح‌ها و محدوده‌های ترافیکی شهرداری تهران از توقف رزرو ورود به محدوده طرح ترافیک تا٢٠فروردین خبر داد و به این ترتیب ساعت اجرای طرح به‌دلیل شیوع کرونا از ساعت ۸ تا ۱۷ تغییر و 3ساعت‌و‌نیم کاهش پیدا کرد.

10اسفند 1398
همزمان با شیوع کرونا کاهش ساعت محدوده ترافیکی ۱۳۹۸ با تصمیم‌گیری شورای ترافیک تهران کاهش یافت و از ۸ صبح الی۱۷عصر اعلام شد.

کرونا باعث تغییر پیک ترافیک شد؟
اولین تأثیر تغییر زمان طرح ترافیک بر ساعات اوج ترافیک است، در دوران شیوع کرونا شاهد بودیم که این تغییرات چطور موجب جابه جایی زمان قفل شدن خیابان‌های تهران نسبت به گذشته شد. به‌عنوان مثال زمانی که دستور کاهش زمان طرح ترافیک صادر شد، شاهد بودیم که ترافیک شهری از ساعت 17 به حوالی ساعت 14 تغییر کرد؛ چراکه بسیاری از کارمندان با استفاده از این موقعیت ایجاد شده با خودروی شخصی در محل کار حاضر می‌شدند و با پایان طرح ترافیک محل کار خود را ترک می‌کردند. ساعت ۶:۳۰ تا ۸ صبح در روزهای قبل از کرونا بخش اعظم ترافیک تهران را دربرمی‌گرفت اما با حذف طرح ترافیک در برخی از بازه‌های زمانی، شاهد پیک صبحگاهی جدید بین ساعت ۹ تا ۱۰ بودیم؛ اتفاقی که برخی آن را نشانه انجام سفرهای غیرضروری در شهر می‌دانستند. در این میان نباید فراموش کرد که محدودیت‌های ترافیکی شبانه به‌دلیل شیوع کرونا نیز زمینه را برای ایجاد پیک ترافیکی جدید در تهران مهیا کرد. سردار هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا نیز درخصوص اعمال محدودیت‌های کرونایی از ساعت 21تا 4صبح و تأثیر آن بر تغییر زمان پیک ترافیک گفته بود: «‌ترافیک از ساعت ۱۸ به ۲۱ افزایش یافت و ۱۳درصد به میزان عبور و مرور در این ساعات اضافه شد». این اتفاق موجب شد تا پیشنهاد تغییر ساعت محدودیت‌ها از ساعت ۲۱ به ۲۲ مطرح شود تا از این طریق از بار ترافیکی شهر در فاصله زمانی مطرح شده کاسته شود. در واقع باید گفت که اعمال تغییر در زمان فعالیت افراد شاغل و طرح ترافیک موجب شده است تا شهر تهران با مدل جدیدی از پیک ترافیک مواجه شود.