عقربه‌های کند در جهان کرونازده
درگیری با کرونا زمان انجام امور روزمره را برای بیشتر افراد طولانی‌تر کرده است
شبنم درستی ـ روزنامه‌نگار
کرونا قواعد بسیاری را به‌هم زده، قوانین نوشته و نانوشته بسیاری را پاک کرده؛ از نو نوشته و تغییرات گسترده‌ای در زندگی همه ما ایجاد کرده است؛ تغییراتی که به‌نظر می‌رسد بخشی از آنها دائمی بوده و قرار نیست قواعد در آنها دوباره به سیاق سابق برگردد. «زمان» یکی از حقایقی بود که کرونا اگرچه نتوانست به ماهیت آن خدشه‌ای وارد کند اما توانست شیوه سپری کردن آن را برای افراد به‌طور کلی تغییر دهد. بر اساس نتایج یک پایش میدانی که روزنامه همشهری برگزار کرده است، 76درصد افراد گفته‌اند که شیوع ویروس کرونا، روند انجام کارهای روزانه آنها را طولانی‌تر کرده است. حتی با وجود اینکه تعداد زیادی از این جامعه آماری 150نفره به واسطه دورکاری کمتر از سابق در مسیر رفت‌وآمد به محل کار خود هستند اما کار کردن در منزل - به‌خصوص برای زنان - حواشی بسیاری برای آنها ساخته که روند تمام شدن امور ساده را طولانی‌تر کرده است. البته 24درصدی که شیوع کووید-19زمان انجام کارها را برای آنها کوتاه‌تر کرده است عموما بر این عقیده‌اند که به واسطه آنلاین شدن خریدها، کارهای اداری، پذیرش فرهنگ دورکاری و... آنها زمان کمتری نسبت به سابق برای انجام کارهای روزمره خود صرف می‌کنند.
در روند پذیرش...
در بین آدم‌هایی که پای صحبت‌شان نشسته‌ایم، مبینا، سرامیست 29ساله نگاه متفاوت‌تری به ماجرای تأثیر کرونا بر زمان‌بندی زندگی‌اش داشت. او درباره تأثیرات شیوع ویروس چینی بر زندگی کاری و شخصی‌اش توضیح داد: اوایل مدیریت کردن کرونا زمان بسیار زیادی از من می‌برد. مدام در حال شستوشو و ضدعفونی کردن بودیم. وعده‌هایی که از بیرون از خانه غذا می‌خوردیم و سفارش می‌دادیم حذف شده بود و طبعا دوبرابر سابق در آشپزخانه بودیم. حالا اما انگار که زیستن با کرونا را یاد گرفته باشیم، دیگر می‌دانم که چطور به سرعت همه‌‌چیز را ضدعفونی کنم و راحت‌تر از بیرون غذا سفارش می‌دهیم. عادت کردن به این سبک جدید از زندگی کم‌کم فضا را به سمتی برده که حالا دیگر زمان کمتری صرف امور روزمره می‌کنم. نه فقط کمتر نسبت به سال گذشته بلکه کمتر از روزهای کرونایی.
در کشاکش شستوشو و ضدعفونی کردن وسایل
تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی، با اشاره به موضوع شست‌وشوها و ضدعفونی کردن‌ها در این روزها، تأکید داشتند که زمان زیادی از روزشان به این امور اختصاص پیدا می‌کند. عطیه می‌گوید: پیش‌تر می‌شد که به خانه بیایم و دوش نگیرم. امروز چنین چیزی امکان ندارد. حتما هر روز باید استحمام کنم چرا که می‌ترسم لباس‌هایم یا موهایم آلوده باشد. از سوی دیگر هر بار خرید کردن یعنی حداقل 15دقیقه زمان باید صرف ضدعفونی و شستوشو شود. آدم گاهی روزی دوبار مجبور می‌شود به خرید میوه، سبزی، شوینده، مواد خوراکی و... برود. سامان هم که دانشجوی معماری است و در تهران خانه گرفته است می‌گوید: فارغ از هزینه‌های بسیاری که کرونا به واسطه خرید ماسک، الکل و... روی دست‌مان گذاشته طی روز هم زمان بسیاری باید به نظافت‌هایی که پیش‌تر غیرضروری برایم به‌نظر می‌رسد، بپردازم.
حذف مهمانی‌های غیرضروری
کرونا البته لزوما زمان انجام کارها را برای افراد بیشتر نکرده است. مینا یکی از کسانی است که ساحت‌های مثبتی را در ویروس کرونا شناسایی کرده و درباره آنها توضیح می‌دهد: من خانه‌دار بودم و هستم. برای من خود کرونا چندان تفاوتی در گذران امور ایجاد نکرده اما همین‌که می‌توانیم به بهانه کرونا از رفتن به مهمانی‌های غیرضروری اجتناب بورزیم بدون آنکه کسی دلگیر و ناراحت شود به‌خودی خوب باعث شده که من زمان بیشتری را بتوانم به امور شخصی روزمره خودم اختصاص دهم. از سوی دیگر من در همین ایام ازدواج کردم و مراسمی که می‌توانست دوبرابر بیشتر از من وقت، هزینه و انرژی بگیرد را به شیوه ساده‌تری برگزار کردم که تا پیش از این شاید جسارت برگزار کردن آن به این شکل را نداشتم.
در باب مصایب کار در منزل
رعنا از ابتدای امسال، حجم بسیاری از امور شغلی‌ا‌ش را در منزل انجام می‌دهد. او بر این باور است که استفاده از سیستم خانگی، اینترنت کم‌سرعت منزل و... کار را برای او بسیار زمان‌بر کرده است؛ «از طرفی خودم ترجیح می‌دهم که در خانه کار کنم اما واقعیت این است که در خانه امکانات کافی وجود ندارد و همین موضوع سبب می‌شود که گزارشی که می‌تواند در محل کارم با یک ساعت کار تمام شود در خانه گاهی 3ساعت از من زمان می‌برد. حالا تصور کنید که در این میان چون همکارانم را نمی‌بینم مدام در حال تماس گرفتن با آنها هستم و این وسط برق هم می‌رود که نور‌علی‌نور می‌شود! »
دردسرهای آموزش آنلاین و خانه‌داری
زنان در اینجا هم درگیری بیشتری با یک مشکل همگانی دارند که چالش بزرگ‌تری برای آنها به واسطه جبر جامعه تعریف شده است؛«هم کار بیرون را در منزل انجام بده، هم به امور خانه‌داری برس، هم از فرزندی که مدرسه یا مهدکودک نمی‌رود نگه‌داری کن و هم به امور آموزشی آنلاینش بپرداز!» در واقع، به‌دلیل تقسیم کار جنسیتی، کار خانگی و مسئولیت‌های مراقبتی عمدتا زنانه قلمداد می‌شود و همین نقش‌های جنسیتی، یعنی وظایف و انتظاراتی که بر عهده هر یک از دو جنس گذاشته شده، می‌تواند زنان را از ورود به بازار کار یا پیشرفت در عرصه شغلی بازدارد. براساس نتایج آمارهای گذران وقت افراد جامعه، متوسط زمان سپری‌شده در فعالیت‌های خانه‌داری توسط مردان ۱۵ساله و بیشتر در کشور برابر با یک ساعت‌و۱۷دقیقه و برای زنان ۵ساعت‌و۲۵دقیقه است. همچنین زنان جوان ۱۵ تا ۲۴ساله به‌طور متوسط فقط ۳۴ دقیقه در روز به‌کار و فعالیت‌های شغلی و ۴ساعت‌و۵دقیقه به فعالیت‌های خانه‌داری می‌پردازند، درحالی‌که مردان جوان ۲ساعت‌و۳۹دقیقه را به امور شغلی و تنها یک ساعت‌و۱۷دقیقه را به خانه‌داری اختصاص می‌دهند. از طرف دیگر نتایج آمارگیری نیروی کار در سال۱۳۹۴ نشان می‌دهد که حــدود ۷۲درصـد از زنان غیرفعال مسئولیت‌های شخصی یا خانوادگی را به‌عنوان مهم‌ترین مانع برای فعالیت در بازار کار بیان کرده‌اند. کرونا البته این شرایط را بدتر کرده؛ چرا که لزوم افزایش سطح رعایت مسائل بهداشتی و ضدعفونی کردن و شست‌و‌شوی اقلام، وسایل و بخش‌های مختلف خانه و تفکیک و ضدعفونی لباس‌ها مسئولیت‌های جدیدی (با تعاریف و استانداردهای غلط) را در این زمینه بر عهده زنان گذاشته است. همچنین با دورکار شدن اعضای دیگر خانواده به‌طور کلی کار خانگی شامل پختن غذا، پذیرایی از افراد خانواده و شستوشو هم بیشتر می‌شود.
علاوه بر این شیوع ویروس کرونا وظایف مراقبتی بیشتری برعهده زنان گذاشته؛ چراکه از طرفی به‌دلیل خطرات ملاقات با پرستار در منزل و حضور در بیمارستان‌ها و از طرف دیگر به‌دلیل وخیم شدن شرایط اقتصادی، این وظایف هم بیش از پیش بر گرده زنان گذاشته می‌شود. در کنار همه این شرایط با آموزش از راه دور زنان ناچارند کار آموزش فرزندان را نیز برعهده بگیرند و زمان زیادی را صرف رسیدگی به تکالیف و مسائل آموزشی فرزندانشان به‌ویژه در دوره ابتدایی کنند.
در همینه زمینه :
