یادداشت
برسد به‌دست رئیس‌جمهور
نیما فاتح- پزشک و دانش‌آموخته مدیریت سلامت
جناب آقای رئیسی در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا خواهان «طرح جامع» تحول در مبارزه با کرونا شدند و سرفصل‌های چنان طرحی را چنین اعلام کردند: پروتکل‌های بهداشتی، سازوکارهای درمانی، فرایند تأمین و تولید واکسن، سازوکار واکسیناسیون عمومی، برآورد وضعیت آینده کرونا و راهکارهای پیشگیری و مواجهه با انواع جهش‌یافته ویروس، سازوکار حمایت از کسب‌وکارهای متضرر از کرونا، نحوه حمایت شایسته از کادر درمان و افزایش مشارکت مردم و نهادهای مردمی در بخش‌های مختلف.
جناب آقای رئیسی، امیدوارم در میانه بحرانی که روزانه بیش از صدها ایرانی را به کام مرگ می‌کشد، اسیر صنعت تولید سند و بوروکراسی ناکارآمد «طرح جامع تحول» نشوید. ساختار و سازمان مدیریت بحران امتحان خود را پس داده است و در چشم‌انداز تجارب موفق و ناموفق جهانی نیاز به جراحی عمیق و سریع دارد. ابتدا می‌خواهم خود شما ۷ نکته اساسی را به ذهن بسپارید:
1-ما با بحرانی کوتاه‌مدت روبه‌رو نیستیم، ویروس قابلیت جهش مداوم و ایجاد بحران مداوم دارد؛ دست‌کم در دوره اول ریاست‌جمهوری شما این بحران برقرار است.
2-اعتماد عمومی و مشارکت مردم بیش از هر چیزی لازمه مدیریت این بحران است. این اعتماد به‌طور کلی و به‌طور اخص در این مورد بسیار پایین
آمده است.
3-آستانه تاب‌آوری جامعه و کادر درمان نامحدود نیست.
4-این بحران محل استفاده‌ها و سوء‌استفاده‌های سیاسی، هویت‌سازی، تبلیغات و... نیست.
5-شعار «ما می‌توانیم» باید در ساحت مدیریت کلان بحران رخ نماید، نه آنکه محملی شود برای کاسبان بی‌کفایتی که امکانات محدود کشور را به جیب ناکارآمدی و فساد خود بریزند.
6-مدیریت این بحران جز با مشارکت «همه» امکان‌پذیر نیست، هر آن کس که دغدغه ایران و ایرانی دارد در سراسر جهان.
7- با نگاهی کارشناسانه و فارغ از توهم توطئه، دست‌کم در این یک قلم، خود را از تجارب گرانقدر بشر در این‌باره محروم نکنیم.
پیش از آنکه چنان طرح جامعی را برایتان رونمایی کنند، توجه فوریتان را به این نکته جلب می‌کنم که هم‌اکنون در نقطه بسیار مهمی از بحران قرار گرفته‌ایم؛ گونه بسیار مسری دلتا در کشور گسترده شده است و هیچ راهکاری جز تعطیلی کامل 2هفته‌ای و منع کامل تردد، یارای کنترل آن را ندارد. ما امروز در آستانه ایام سوگواری سالار شهیدان بیش از هر چیز باید نگران خون‌های بی‌گناه مردمانی باشیم که در فضاهای بسته و حتی باز و پر‌تراکم به راحتی به این بیماری مبتلا می‌شوند. این را اضافه کنید به تعطیلی هفته آینده و امکان سفرهای تابستانی و... آنچه به فوریت به آن نیاز داریم کنترل تهاجم از طریق پناهگیری است، این عاجل‌ترین اقدامی است که تجربه مدیریتی ماه‌های اخیر انجام فوری آن را بیش از هر چیزی لازم می‌نماید. این تعطیلی فرصت خواهد داد تا:
1-مدیریت کلان کرونا را بازمهندسی کنید. این مدیریت را چندرشته‌ای کرده و بار سنگین وزارت بهداشت را سبک و محدود به درمان کنید.
2-هم‌اکنون که این سطور را می‌نویسم یقین دارم گونه جدیدی در چین پیدا شده است که هنوز اطلاعات چندانی از آن نداریم اما سطح برخورد مقامات چینی حکایت از بحرانی بزرگ می‌کند؛ این همان معنی «بحران درازمدت» در صحنه است. ما سریعاً نیازمند ساماندهی سامانه تشخیص دقیق و به‌روز برای تشخیص گونه‌های جدید در سراسر کشوریم؛ این سامانه فوق‌تخصصی، نوعی سامانه هشدار است.
3- سامانه تست و رصد را با کمک نهادهای مردمی تشکیل دهید.
4-بحران واکسن را قاطعانه مدیریت کنید؛ ما نیازمند تکنولوژی روز جهان برای واکسیناسیون دائم مردم هستیم. آقای رئیسی، مردم باید تا اطلاع ثانوی مرتب و نه 2دوز برای همیشه، واکسینه شوند و واکسن‌ها با تکنولوژی روز و متناسب با تحولات و جهش‌های ویروس به‌روز شوند. ما گریزی از واردات واکسن نداریم. لطفاً اتاق شیشه‌ای واکسن را، شبیه آنچه شرکت بازرگانی دولتی برای خرید اقلام عمومی دارد، با حضور ارکان حکومت، نمایندگان صنف پزشکی، اصحاب رسانه و نهادهای مردمی در اسرع وقت تشکیل دهید. این اتاق شیشه‌ای می‌تواند اعتماد از دست‌رفته را کمی احیا کند.
5-کادر درمان نیازمند حمایت مادی و معنوی و بازسازی خود و امکانات درمانی نیازمند تجهیز و تقویت است.
6-دست‌کم چهار شرکت دارویی معتبر در پاییز داروهای کرونا را رونمایی می‌کنند که تا حد مؤثری بر گونه‌های موجود تأثیرگذارند. کمیته‌ای مرکب از وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه و بخش خصوصی را از هم‌اکنون برای تامین دارو مأمور کنید.
7-برنامه حمایتی جامعی برای بحران، توسط معاونت رفاه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی مهیا شده است؛ آن برنامه را عملیاتی کنید و نگذارید در فرایند جابه‌جایی دولت به محاق رود.
جناب آقای رئیسی هر خانواده‌ای که هم‌اکنون عزیزی را از دست می‌دهد، به حق یا ناحق، دقیق یا غیردقیق به عزاداران شاکی از وضع موجود مدیریت بحران بدل می‌شوند. این می‌تواند زمینه‌ساز تلاقی بحران کرونا و بحران سیاسی جدیدی باشد که در بستر وضعیت اقتصاد تحریمی بسیار نگران‌کننده است و آنچه در تلاقی بحران‌های متنوع پیش‌روی ماست، تلفات بیشتر و تخریب و زوال سرمایه‌های ملی و انسانی است. بنابراین مؤکداً عرض می‌کنم هیچ راهی، هیچ راهی به جز تعطیلی کامل دو هفته‌ای کشور جهت کنترل گونه دلتا و بازسازی سازمان مدیریت بحران پیش‌رویمان نیست.
