آرشیو ملی ایران (سازمان اسناد و کتابخانه ملی) به مناسبت روز خبرنگار، قوانین مطبوعات، دستورات ابلاغی به جراید کشور و اسنادی از توقیف روزنامهها را منتشر کرد.
گرچه میرزاصالح شیرازی در دوره محمدشاه قاجار، نخستین نشریه به مفهوم امروزی را در ایران به نام «کاغذ اخبار» منتشر کرد، اما انتشار روزنامه «وقایع اتفاقیه» در دوره ناصرالدینشاه، اساس رسمی روزنامهنگاری ایران را رقم زد و انتشار روزنامههای دولتی آغاز شد. در دوره مشروطه، همزمان با بیداری افکار عمومی در کشور، انتشار روزنامهها و مجلات از سیطره دولت خارج و مشروطهخواهان نیز دست به چاپ روزنامه زدند.
با افتتاح نخستین دوره مجلس شورای ملی، نخستین قانون مطبوعات در ۱۸بهمن۱۲۸۶ از تصویب گذشت. این قانون ۵۲مادهای در ۶فصل: چاپخانه و کتابفروشی، طبع کتاب، روزنامجات مقرره، اعلانات، حدود تقصیر نسبت به جماعت و محاکمه تدوین شده بود. دومین قانون مطبوعات در ۱۵بهمن ۱۳۳۱ طبق قانون اعطای اختیارات به نخستوزیر در ۴۶ماده و ۱۱تبصره به تصویب رسید. قانون دوم در ۵فصل به بیان تعریف و تأسیس روزنامه و مجله، حق جوابگویی آییننامههای مطبوعاتی، جرایم مطبوعاتی، تخلفات و دادرسی مطبوعاتی هیأت منصفه میپرداخت.
پس از کودتای ۲۸مرداد۱۳۳۲ و عزل مصدق از نخستوزیری، به موجب قانون الغای کلیه لوایح مصوب دکتر مصدق، قانون دوم نسخ شد. در ۱۰مرداد۱۳۳۴، مجلس هجدهم قانون جدید مطبوعات را با همان سرفصلهای قبلی و با اندکی تغییر در ۴۲ماده تصویب کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی 2اصل از قانون اساسی به مطبوعات اختصاص داده شد. اصل بیست و چهارم قانون اساسی به آزادی مطبوعات اشاره میکند و میگوید: «نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا حقوق مردمی باشند و تفضیل آن را قانون تعیین میکند.»
همچنین در اصل یکصد و بیست و هشتم آمده است: «رسیدگی به جرائم سیاسی و مطبوعاتی علنی است و با حضور هیأت منصفه در محاکم دادگستری صورت میگیرد. نحوه انتخاب، شرایط، اختیارات هیأت منصفه و تعریف جرم سیاسی را قانون براساس موازین اسلامی معین میکند.» پس از آن شورای انقلاب، قانون مصوب ۱۳۳۴ را لغو و لایحه ۴۱مادهای قانون مطبوعات را در ۲۰مرداد۱۳۵۸ تصویب و برای اجرا به دولت موقت ابلاغ کرد. با تصویب آخرین قانون مطبوعات ایران، قانون مصوب شورای انقلاب جای خود را به قانون مطبوعات مصوب مجلس داد. مجلس شورای اسلامی در22اسفند1364 قانون مذکور را در ۶ فصل: تعریف مطبوعات، رسالت مطبوعات، حقوق مطبوعات، حدود مطبوعات، شرایط متقاضی و مراحل صدور پروانه و جرایم را در ۳۶ماده و ۲۳تبصره تصویب کرد. ۴روز پس از تصویب مجلس با تأیید شورای نگهبان قانون مطبوعات به دولت ابلاغ شد.
قانون مطبوعات۱۳۶۴ در دورههای مختلف اصلاحاتی پذیرفته است. هماکنون قانون مورد اجرا در کشور ۴۸مادهای است و 2فصل هیأت منصفه مطبوعات و موارد متفرقه نیز به آن اضافه شده است.
آرشیو ملی ایران (سازمان اسناد و کتابخانه ملی) به مناسبت هفدهم مرداد، روز خبرنگار، قوانین مطبوعات، دستورات ابلاغی به جراید کشور و اسنادی از توقیف روزنامهها را منتشر کرده است.
سه شنبه 19 مرداد 1400
کد مطلب :
137812
+
-
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به روزنامه همشهری می باشد . ذکر مطالب با درج منبع مجاز است .
Copyright 2021 . All Rights Reserved