درهای کوشک هنر گشوده شد

محمد سرابی ـ خبرنگار

معماری زیبای ایرانی کوشک هنر، در همان نگاه اول نشان می‌دهد که مجموعه‌ای فاخر برای نمایش، ترویج و آموزش هنر‌های ایرانی ساخته شده است؛ زمینی به مساحت 7هزار مترمربع با بنایی که معماری ایرانی دارد. کوشک باغ هنر به عنوان یکی از آخرین بخش‌های منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد، غروب دیروز با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهردار و برخی از اعضای شورای شهر تهران طی مراسمی افتتاح شد. در آغاز این مراسم، مسئولان حاضر به سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی ادای احترام کردند. 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم با اشاره به اینکه یکی از دغدغه‌های هنرمندان وجود فضاهای هنری در شهرهاست، گفت: «طی سال‌های گذشته شهرها بزرگ و وسیع شده‌اند، اما فضاهای هنری پابه‌پای آنها توسعه نیافته است.» سیدعباس صالحی اضافه کرد: «می‌دانیم که فقط نیاز انسان به فضای اقامت نیست، بلکه به زیست‌بوم و روان و جان نیز باید توجه شود و اگر دریچه‌های این‌سه به سمت فرهنگ و هنر باز نشود، زیست شهروندان دچار اختلال خواهد شد.» 
او درباره اهمیت فضای فرهنگی در حوزه اقتصاد فرهنگ و هنر گفت: «همه می دانیم که با مشکل مصرف اندک کالای فرهنگی روبه‌رو هستیم. ایده گذر، خیابان یا میدانگاه فرهنگ و هنر و اینکه محله‌هایی برای رویدادهای فرهنگی و هنری اختصاص پیدا کند، در شهرهای یزد، شیراز، نیشابور، سمنان و... اجرا شده بود تا هم به هویت شهری معنا بدهد و هم فرصتی برای گردش اقتصادی هنر فراهم کند.» 
صالحی یادآور شد: «شهرداری تهران به عنوان نهادی پیشرو و پیشگام به‌خصوص در دوره اخیر در ارتباط با حوزه‌های فرهنگ و هنر سهیم بوده است و اتفاق امروز، ادامه همان روند پیشین به حساب می‌آید که براساس آن سرانه فضاهای فرهنگی افزایش می‌یابد.» او ابراز امیدواری کرد که کوشک هنر تبدیل به محلی برای رویدادهای هنری شهر تهران و حضور فعالان عرصه اقتصاد هنر شود. 
شهردار تهران نیز در این مراسم با یادآوری نقش مرحوم سراج‌الدین کازرانی در حفظ اراضی عباس‌آباد در فواصل سال‌های 60 گفت:‌ «ثمره طرح حفظ هکتارها اراضی عباس‌آباد باعث شده تا اکنون همه از نتایج آن بهره‌مند شوند.» پیروز حناچی تاکید کرد: «معماری ایرانی بنای کوشک هنر، به گفته مرحوم پیرنیا بر 4پایه مردمداری، گریز از بیهودگی، نیارش و استفاده از مصالح بوم‌آورد استوار شده است. هر ساختمانی که این اصول را رعایت کند، صرف نظر از مصداق‌های آن جزو معماری ایرانی به‌شمار می‌آید. معماری ایرانی-اسلامی ریشه در معماری ساسانی و آن هم ریشه در معماری هخامنشی دارد. وقتی به موزه‌های دوران اسلامی در کشورهای دیگر می‌رویم، همیشه آثار هنری ایرانی را در آنها به وضوح می‌بینیم. همانطور که زبان به نسل‌های آینده انتقال پیدا می‌کند، معماری هم منتقل می‌شود.»
حناچی افزود: «مهم این است که مفاهیم معماری فاخر و بی‌نظیر را به امروز و آینده منتقل کنیم و اولین مرحله آن شناخت و آشنایی است که با آموزش ممکن می‌شود.»  شهردار پایتخت با اشاره به اهداف ساخت کوشک هنر گفت:‌ «بسیاری از صنایع ظریفه یا منقرض‌شده یا صنایعی که مراجعه کمتری دارند در چنین فضایی فرصت عرضه پیدا می‌کنند و می‌توان با آموزش و نوآوری امکان تداوم آنها را فراهم کرد.» او با انتقاد از برخی نماهای ساختمانی عنوان کرد: «وقتی که به سبک یونان پیش از میلاد از سنگ استفاده می‌کنیم و بازار هم آن ‌را می‌پسندد، به فرهنگ گذشته خودمان اهانت می‌کنیم. ما در بخش شهرسازی و معماری تلاش زیادی کردیم که به این نکته مهم توجه شود، ولی این کار با ضوابط ممکن نیست و باید از طریق دانش و بالابردن سطح سلایق ممکن شود.» 
او همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «باغ هنر در طرح جامع اراضی عباس‌آباد دیده شده بود، ولی به دلیل مشکلاتی عقب افتاد تا اینکه در این دوره اولویت پیدا کرد. اکنون تلاش می‌کنیم اینجا تبدیل به مرکزی برای آموزش هنرهای ظریف شود.»   



فرصت نمایشگاه‌های تخصصی آرت
از مدتی پیش که خبر تکمیل مجموعه منتشر شد، تصویری از درون «گنبد آسمان» به عنوان نماد این کوشک هنر در پایگاه‌‌های خبری به نمایش درآمد که به‌خوبی زیبایی این قسمت از اراضی عباس‌آباد را نشان می‌دهد. این گنبد به‌دست مرتضی مطیفی‌فرد، استاد زبردست گچبری کشور ساخته شده که در کارنامه خود ساخت آثاری مانند ساختمان قائمیه در اصفهان، هتل ارم کیش، مسجد شهرک جم تهران و همینطور مرمت و بازسازی آثاری همچون محراب مسجد جامع تبریز، خانه امیرنظام و خانه مجتهد تبریزی و بازسازی مقرنس‌های خانه ارشادی اردبیل مربوط به دوره صفویه و بازسازی بقعه شیخ جبرائیل کلخوران را نیز انجام داده است. در بخش دیگری از ساختمان کوشک هنر آثار نقاشی‌خط از علیرضا روح‌الامین، سعید نقاشیان، لیلی منتظری، حسین احصایی، مصطفی شبستری، سپیده امام‌نژاد و پریسا داوودی نصب شده است.
مدیرعامل شرکت نوسازی عباس‌آباد هم با اشاره به ظرفیت‌های موجود در این مجموعه گفت: «وجود چنین پتانسیل‌هایی جای امیدواری برای هنرمندانی ایجاد خواهد کرد تا یک گام به سمت برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی آرت برداشته شود؛ نمایشگاه‌هایی که هم‌اکنون در کشورهای همسایه همچون ترکیه و امارات در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود.» سیدمحمدحسین حجازی افزود: «امیدواریم به چنین فضاهایی به‌صورت حرفه‌ای و تخصصی نگاه شود که اگر با همین نگاه حرفه‌ای و البته حمایتگری مسئولان همراه باشد، هنرمندان نیز به‌صورت خودجوش به چنین محیط‎هایی گرایش پیدا خواهند کرد.»
او گفت: «از انتهای دهه80 ساخت کوشک هنر در ذهن متولیان شکل گرفته بود و تا سال93، 35درصد بخش عمرانی آن اجرا شد. اکنون پس از 7سال رهاشدگی آن را در اختیار شهروندان قرار می‌دهیم.» 



 مکث
بنایی با سازه‌ای ارزشمند

نکته مهم در ساخت کوشک هنر، استحکام بنای آن با وجود رعایت ظرافت‌های معماری ایرانی است. به گفته معاون فنی و اجرایی شرکت نوسازی عباس‌آباد ساختمان کوشک باغ هنر در مدت ۸ماه تلاش شبانه‌روزی مهندسان ایرانی ساخته شده است. حمید جوانی می‌گوید: «به طور متوسط در طول ۴ماه پایانی طرح، طی هر ۲۴ساعت ۹۰نفر نیروی انسانی در ۳شیفت کاری به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول فعالیت بوده‌اند و بیش از ۳۰تیم، شرکت یا تولیدی‌های گوناگون برای تکمیل و تجهیز آن بسیج شده بودند.» اسکلت ساختمان از نوع بتنی است. گالری ۵۰۰متری، فضای اداری ۹۰۰متری، رستوران هزارمتری در کنار سالن سینمای ۳۰۰نفره به همراه فضای تجاری و باز به مساحت ۷۰۰متر به غیر از محوطه حدود ۷هزار متری از ویژگی‌های این بنای ارزشمند است. برای جلوگیری از آسیب سطح آب‌های زیرزمینی زهکش‌های مناسب در اطراف ساختمان ایجاد شده است. در این مراسم که با حضور شخصیت‌های فرهنگی همراه بود، غرفه‌های صنایع دستی شامل معرق، نگارگری، تذهیب، میناسازی، قلم‌زنی، لایه‌چینی،سازگری، سفالگری، خراطی، چاپ کلاقه، زیور، نقاشی باتیک، سوزن‌دوزی و زریبافی مورد بازدید حاضران قرار گرفت.