راهی برای گشودنکلاف اکران
سعید رجبی فروتن- معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی
سازمان سینمایی در یکسال گذشته با مشارکت شورای صنفی نمایش طرحهایی را برای جلوگیری از تعطیلی سینماها به اجرا درآورد اما در عمل تعطیلیهای پیدرپی ناشی از وخامت اوضاع و قرمز و نارنجی شدن کرونا بهویژه در کلانشهرها سبب شد تا این طرحها نتوانند حالت پایدار و باثباتی را به سینماها ببخشند.
موافقت ستاد ملی کرونا با بازبودن سالنهای سینما در وضعیت نارنجی تا حد زیادی وضعیت ناپایدار گذشته را بهبود بخشید اما این اقدام هم کافی نبود تا آب رفته به جوی بازگردد. سازمان امور سینمایی بهخوبی میدانست متاثر از محدودیتهای کرونا بیشترین صدمه و آسیب را سالنهای سینما و کسبوکارهای وابسته به آن میبینند؛ زیرا بسیاری از هنرمندان و عوامل فنی در غیاب یا کاهش پروژههای سینمایی جذب کارهای تلویزیونی و سریالهای غیرتلویزیونی شدند؛ بهطوری که در بعضی از مقاطع زمانی یافتن نیروهای متخصص با دشواری همراه شده بود. از سوی دیگر تهیهکنندگانی که با جذب سرمایه در 15ماه گذشته فیلمهایی را جلوی دوربین بردهاند، با درک این واقعیت که هیچ چشمانداز روشنی برای اکران فیلم و بازگشت سرمایه وجود ندارد، ریسک این کار را پذیرفتند و هماکنون هم دغدغه نگرانکنندهای
ندارند.
در این میان فیلمهایی که قبل از کرونا تولید شدهاند یا بخش عمدهای از فرایند تولید را پشت سرگذاشته بودند، بهدلیل خواب سرمایه و ابهامات موجود در مسیر بازگشت رونق دوباره به سینماها مترصد بهبود اوضاع و اکران فیلمهایشان هستند و بهنظر میرسد مادام که اکثریت مردم تحت پوشش واکسیناسیون قرار نگیرند، تهیهکنندگان و سرمایهگذاران این دسته از فیلمها راضی به اکران فیلمهایشان نخواهند بود.
بنابراین با احتساب اینکه ارزش دارایی ثابت سالنهای سینما بالغ بر هزاران میلیارد میشود، دولت عطف توجه خود را روی حمایت از سالنها قرار داد و با پرداخت وام کمبهره برای تسویه دیون بعضی از آنها به دفاتر پخش و همچنین اعطای کمکهای بلاعوض و از همه مهمتر تضمین 2تا5درصدی فروش ظرفیت سالنهای سینما در 3سانس متوالی روزانه، کوشید تا این پیام را به سینماداران بدهد که آنها را از یاد نبرده است و به اندازه توان و مقدورات و در چارچوب اعتبارات حمایتی تعریف شده، مانع از تشدید مشکلات مالی و اقتصادی کسبوکار سینماداری خواهد شد. با این حال به مصداق «کفاف کی دهد این بادهها به مستی ما» اعتبارات هزینه شده نتوانسته است، مانع از تشدید نگرانی سینماداران شود و مطالبات آنها هر روز دامنه وسیعتری بهخود میگیرد. اگر پرسیده شود در این شرایط که هر آن ممکن است با توجه به جهندگی ویروس کرونا و کندی اجرای طرح واکسیناسیون، مجددا تعطیلی دامنگیر بسیاری از مراکز ازجمله سینماها شود، بهراستی چه باید کرد؟ بهنظر میرسد در دوره گذاری که در خوشبینانهترین حالت 6ماه به درازا خواهد کشید تا بخش زیادی از مردم واکسینه شوند و شرایط روانی جامعه برای حضور در اماکن تفریحی سرپوشیده دستخوش تغییر و اصلاح شود، شاید بهترین کار این است که این دولت و دولت آینده برای استفاده بهینه از منابع محدود، مالکان دولتی یا عمومی فیلمها را تشویق به اکران آثارشان کنند تا کماکان حداقلی از تماشاگران در سینماها حضور یابند و در بین فیلمهای به نمایش درآمده به تماشای گزینه مطلوب خود بنشینند. بدیهی است در این میان بازتعریف بستههای تشویقی برای اکران فیلمهای متوسط میتواند، انگیزه صاحبان آنها را تقویت کند تا احیای زنجیره ارزش فیلمهایشان را در مسیرهای متنوع اکران پردهای، اکران آنلاین و نمایش خانگی(آفلاین و نسخه فیزیکی) در پی داشته باشد. پیشفرض این ایده همانند گذشته درنظر گرفتن سهم قابل توجهی از تسهیلات موجود برای ناوگان سینمایی آسیبپذیر کشور است.