مسابقه بزرگ

شهاب مهدوی ـ‌ روزنامه‌نگار

در تریلرها و درام‌های سیاسی هالیوود، بخش مهمی به رقابت‌های انتخاباتی اختصاص دارد. ماجرای کمپین‌ها، رقابت نامزدها و حاشیه‌های سیاسی همیشه موضوع جالب‌توجهی برای کمپانی‌های فیلمسازی در ادوار مختلف بوده است. میان فیلم‌هایی که موضوع انتخابات در آنها پررنگ است. آنچه در این مطلب پیش‌رو دارید، مروری است بر فیلم‌هایی از ادوار مختلف؛ از نمونه‌های درخشانی چون «بهترین مرد» از سینمای کلاسیک آمریکا تا کمدی‌های سرخوشانه‌ای از هزاره سوم مانند «رئیس دولت» که هر کدام تصویری از رقابت‌های انتخاباتی می‌سازند.

بهترین مرد 
  The  best  man      1964
1
   در کارنامه پرفراز و نشیب فرانکلین ج. شافنر تقریبا همه نوع فیلمی به چشم می‌خورد. «بهترین مرد»، یکی از بهترین ساخته‌های این کارگردان و از خوش‌ساخت‌ترین درام‌های سیاسی هالیوود در دهه60 میلادی است؛ ماجرای رقابت ویلیام راسل (هنری فوندا)، وزیر کشور سابق جو کانتول(کلیف رابرتسون) سناتور محافظه‌کار برای انتخابات ریاست‌جمهوری است که در آن رقابتی فشرده میان دو نامزد در جریان است. تلاش جو کانتول برای بهره‌برداری از سابقه بیماری روحی و روانی ویلیام راسل و حاشیه‌های زندگی شخصی وزیر کشور سابق، در نهایت  به تصویری از پشت‌صحنه زشت عالم سیاست می‌رسد. در قطب‌بندی فیلمساز، ویلیام راسل در قطب مثبت داستان و جو کانتول در قطب منفی ماجرا قرار گرفته‌اند. در نهایت ویلیام راسل که پیش‌تر با همسرش متارکه کرده، با وجود برگ برنده‌ای که به‌دست آورده (اطلاعاتی درباره همجنس‌گرایی جو کانتول در زمان حضورش در ارتش) ترجیح می‌دهد که مثل رقیبش رفتار نکند و از رقابت‌ها کناره‌گیری کند.  راسل، موفقیت در زندگی شخصی و بهترین مرد‌بودن را به رئیس‌جمهور‌شدن در اولویت قرار می‌دهد. هنری فوندایی در اوج و فیلمنامه‌ای پر و پیمان با مصالح داستانی فراوان از امتیازات بهترین مرد هستند. وقتی ویلیام راسل کنار می‌کشد و از نامزدی دیگر حمایت می‌کند و هنگامی که رابطه‌اش با همسرش ترمیم می‌یابد، قرار است شاهد پیروزی اخلاقی قهرمان باشیم؛ قهرمانی که نمی‌خواهد به هر قیمتی رئیس‌جمهور شود. با اینکه نزدیک به60 سال از زمان ساخت بهترین مرد می‌گذرد، فیلم همچنان از بهترین آثاری است که در آن رقابت‌های انتخاباتی به تصویر کشیده شده است.

نامزد 
The candidate    1972
2

  ترک‌تازی بیل مک کی جوان (رابرت ردفورد) در کمپین انتخاباتی ریاست‌جمهوری یکی دیگر از نمونه‌های رویکرد هالیوود به عالم سیاست است. مایکل جی، کارگردان فیلم «نامزد» می‌کوشد تغییر پرسونای شخصیت اصلی اثرش را به شکلی باورپذیر به تصویر بکشد. بیشتر تمرکز فیلم هم بر کاراکتر بیل مک کی است؛ جوانی که همه را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد و سیمایی از یک بچه زرنگ که خیلی زود با عالم پیچیده سیاست اخت می‌شود، می‌سازد. رابرت ردفورد در اوج دوران ستارگی‌اش حضوری موفق در فیلم دارد. فیلم در زمان خودش مورد توجه قرار گرفت و هم سینماروها از آن استقبال کردند و هم در چند رشته نامزد جایزه اسکار شد و جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی را هم دریافت کرد.

همه مردان رئیس‌جمهور 
All the president’s men    1976
3

   یکی از مشهورترین درام‌های سیاسی هالیوود که ماجرای معروف واترگیت را به تصویر می‌کشد. باب وودوارد (رابرت ردفورد) و کارل برنستاین (داستین هافمن) دو‌خبرنگار روزنامه واشنگتن‌پست، رسوایی استراق‌سمع از دموکرات‌ها توسط جمهوریخواهان را پیگیری می‌کنند. دو خبرنگار ماجرا را تا انتها پیگیری می‌کنند و سر از کار رسوایی بزرگ جمهوریخواهان در مبارزات انتخاباتی درمی‌آورند و پای خیلی‌ها به ماجرا باز می‌شود. روزنامه واشنگتن‌پست گرچه تحت فشار شدید قرار دارد ولی در نهایت گزارش تحقیقی باب وودوارد و کارل برنستاین کار خودش را می‌کند. «همه مردان رئیس‌جمهور» یکی از خوش‌پرداخت‌ترین فیلم‌هایی است که درباره یک ماجرای واقعی ساخته شده است. فیلم مستقیما ورودی به رقابت‌های انتخاباتی ندارد و داستانی معمایی از اتفاقی که در خلال رقابت‌ها رخ داده و پای نهادهای امنیتی هم در آن گیر است را به شکلی جذاب روایت می‌کند. کارگردانی آلن جی پاکولا، فوق‌العاده است و فیلمنامه ویلیام گلدمن نمونه‌ای قابل تدریس در تبدیل اسناد و رخدادهای سیاسی به درام محسوب می‌شود.

سگ   را    بجنبان 
Wag the dog1997
4

   کمدی سیاسی بری لوینسون، اتفاقی جنجالی در حاشیه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری را بهانه‌ای برای نقد سیستم سیاسی، پروپاگاندا و تحت‌تأثیر قرار‌گرفتن افکار عمومی قرار می‌دهد. خبرسازی و جعل واقعیت و گمراه‌کردن مردم از موضوعی که به محبوبیت رئیس‌جمهور مستقر که در آستانه انتخابات محبوبیتش را در خطر می‌بیند، مضمونی است که بری لوینسون از آن برای ساختن یک کمدی پر از طعن و کنایه بهره گرفته است. دو نفر از اعضای کمپین تبلیغاتی کاخ سفید سراغ تهیه‌کننده‌ای هالیوودی می‌روند تا با طراحی دعوا‌های ساختگی، حواس رأی‌دهندگان را از موضوع اصلی (رسوایی اخلاقی رئیس‌جمهور) پرت کنند. ترکیب دنیرو و هافمن در این کمدی پر‌نشاط خوب جواب داده و ورود وودی هارلسون در نقش یک جانی روانی، بار تعلیقی فیلم را افزایش می‌دهد. میان فیلم‌هایی که هالیوود در نقد سیستم سیاسی ساخته، «سگ را بجنبان»، فیلم پرستاره و خوش‌آب و رنگی است که با استفاده از موقعیت‌های کمدی همه‌‌چیز را زیر‌سؤال می‌برد؛ از ریاکاری سیاستمداران تا نقش کمپین‌ها در جعل واقعیت و حتی مردمی که گول تبلیغات را می‌خورند.

رنگ‌های اصلی
Primary colours1998
5   
فیلم متوســطی که می‌توان آن را واکنش هالیوود به رسوایی اخلاقی بیل کلینتون، رئیس‌جمهور آمریکا در دهه90 دانست. مایک نیکولز، کهنه‌کار در فیلم «رنگ‌های اصلی»، از رقابت‌های مقدماتی دموکرات‌ها برای انتخابات ریاست‌جمهوری، کمدی پر‌شاخ و برگی می‌سازد که در آن جک استنتن (جان تراولتا) به‌عنوان نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری نگران لو‌رفتن بی‌بند و باری‌های اخلاقی‌اش است. تمرکز فیلم بر رقابت‌های انتخاباتی و تلاش رقبا برای بی‌حیثیت‌کردن تراولتا، فصل‌هایی پر از نیش و کنایه را رقم می‌زند. مایک نیکولز در این کمدی سیاسی کوشیده از موضوعی روز، فیلم جذابی بسازد. جان تراولتا در نقش نامزد ریاست‌جمهوری که در گذشته مشی رادیکال و زندگی بی‌بند و باری داشته، انتخاب هوشمندانه و مناسبی است. رنگ‌های اصلی، جزو بهترین‌های مایک نیکولز نیست و به‌نظر می‌رسد  که کمی با عجله ساخته شده تا از موضوعی ملتهب بیشترین بهره را بگیرد.

انتخابات
Election1999
6
    فیلمی از الکساندر پین قبل از به شهرت رسیدنش؛ اقتباسی از رمان تام پروتا با موضوع برگزاری انتخابات در یک دبیرستان. کمدی‌سیاهی که در آن کارگردان نشان می‌دهد  که فساد و قدرت‌طلبی دامنه‌اش چنان گسترده است که حتی در انتخابات یک دبیرستان هم نشانه‌هایش به چشم می‌آید. پرداخت هجو‌آمیز الکساندر پین، فیلم را به اثری گزنده‌تر و تأثیر‌گذار‌تر بدل کرده است. «انتخابات» در رشته فیلمنامه اقتباسی، نامزد اسکار شد و ستایش منتقدان از فیلم، نام سازنده‌اش را سر زبان‌ها انداخت.

رئیس دولت 
Head of state     2003
7
  یک کمدی سیاسی دیگر، با محوریت کریس راک در نقش مردی که با انبوهی از مشکلات شخصی و کاری، ناگهان در مقام نامزد حزب دموکرات قرار می‌گیرد. کریس راک که علاوه بر کارگردانی، بازیگر نقش اصلی فیلم نیز هست در نقش میز گیلیام به‌عنوان عضو انجمن قانونگذاری درحالی‌که در آستانه از دست‌دادن شغلش است ناگهان خود را در مقام نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری می‌بیند. نامزد ریاست‌جمهوری رنگین‌پوست از حزب دموکرات که با حضور این کمدین آمریکایی موقعیت‌هایی هجو‌آمیز می‌سازد، چند سال بعد سویه‌ای جدی در عالم واقعیت یافت و باراک اوباما راهی کاخ‌سفید شد. «رئیس دولت» کمدی بامزه‌ای است که از سیاست به‌عنوان چاشنی غذایی خوشمزه بهره می‌گیرد.

کمپین 
the compaign2012
8

  کمدی سیاسی قدری وراج و پرگو که بیش از هر چیز به توانایی زوج ویل فرل و زاک گالیفیاناکیس تکیه دارد؛ ماجرای رقابت ۲نامزد دموکرات و جمهوریخواه. نامزد دموکرات کارنامه‌ای پرفراز و نشیب و رسوایی‌های اخلاقی فراوان دارد که نقش‌اش را ویل فرل بازی کرده و نامزد جمهوریخواهان یک مدیر گردشگری محلی (با بازی زاک گالیفیانا کیس) است که هیچ پیشینه سیاسی‌ای ندارد. «کمپین» کمدی معمولی و قابل پیش‌بینی‌ای است که ضعف فیلمنامه را تا حدودی با اجرا و حضور کمدین‌هایش جبران می‌کند.