طرح متفاوت شهرداری منطقه۱۵ برای ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی
باغچه همسایگی
سارا جعفرزاده
اخیراً طرحی با عنوان ایجاد باغچه همسایگی در مجتمع مبعث محله اتابک با رویکرد «ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی» توسط شهرداری منطقه ۱۵ اجرا شده است.
در این طرح که از سال گذشته کلید خورده، قرار است شهروندان این مجتمع خودشان با تکیه بر فرهنگ آپارتمان‌نشینی، مسئولیت ایجاد فضای سبز و نگهداری از آن را به عهده بگیرند. همچنین اقدامات متنوعی از جمله تعامل و ارتباط همسایه‌ها با یکدیگر، مشارکت شهروندان در امور آپارتمان‌نشینی و ترغیب شهروندان به دستیابی به‌عنوان شهروند مسئولیت‌پذیر در اینجا در حال اجراست. در کنار اینها با مشارکت معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۱۵ و اداره آموزش‌های شهروندی، آموزش‌های بسیاری از جمله نحوه تفکیک پسماند، ارائه قوانین آپارتمان‌نشینی، نحوه کاشت گل و گیاه و نگهداری از گیاهان آپارتمانی به ساکنان مجتمع مبعث ارائه شده است. از این‌رو میان ساکنان این مجتمع رفتیم تا از اجرای طرح باغچه همسایگی بیشتر بدانیم.
در میان بالکن‌های مملو از وسایل اضافی خانه‌ها، برخی از بالکن‌های مجتمع مبعث چنان با گل و گیاه طبیعی زیبا تزیین شده‌اند که توجه هر تازه واردی را به خود جلب می‌کند. «محدثه سیدی» از ساکنان این مجتمع با نشان دادن یکی از بالکن‌ها که به قول خودش شهروندان از آن به‌عنوان انباری استفاده می‌کنند،
می‌گوید: «زندگی در آپارتمان به اندازه کافی کسل‌کننده است و اگر فضای بالکن را در اختیار داریم، باید آن را غنیمت بدانیم و برای زیباتر شدنش تلاش کنیم. متأسفانه بسیاری از شهروندان از بالکن به‌عنوان انباری استفاده می‌کنند و هر وسیله کهنه و ناکارآمدی را در آنجا قرار می‌دهند که از لحاظ بصری منظره نازیبایی را ایجاد می‌کند. درحالی که بالکن‌ها به‌ویژه آنهایی که به سمت کوچه یا خیابان قرار دارند باید بسیار مرتب و زیباتر باشد چون هر رهگذری که عبور می‌کند باید با نگاه کردن به بالکن‌های زیبا روحیه بگیرد.» در قالب این طرح و در پویش آپارتمان‌نشینی ساکنانی که در این مجتمع بالکن‌های خود را با گل و گلدان تزیین کرده‌اند، توسط شهرداری تجلیل شدند.
- من از گلدانم مراقبت می‌کنم
ساکنان مجتمع مبعث از مدت‌ها قبل در امور شهروندی از جمله تفکیک پسماند مشارکت خوبی داشتند و این بار هم در تحقق طرح «باغچه همسایگی» پیشگام بوده‌اند و این طرح فرصتی برای ساکنان این مجتمع فراهم کرده تا بار دیگر در کنار یکدیگر جمع شوند و مشارکت گروهی داشته باشند. طرح «باغچه همسایگی» به‌صورت پایلوت در این مجتمع آغاز و در این روز برنامه‌هایی از جمله برپایی غرفه آموزش نگهداری از گل‌های باغچه و گلدان‌های زینتی و آپارتمانی توسط کارشناسان کلینیک گل و گیاه ارائه شده‌است.
«مریم جعفری» یکی از بانوان این مجتمع می‌گوید: «حالا با مطالبی که یادگرفتیم، بهتر از قبل می‌توانیم مراقب فضای سبز محدوده طرح و در کنار همسایگان در تعامل خوب با همدیگر باشیم.» کارناوال تئاتر پنهان گل و گیاه از راه می‌رسد و نشاط دوچندان به مجموعه می‌بخشد. در یک سو نمایشگاه نقاشی کودکان با محوریت موضوعی قوانین آپارتمان‌نشینی و حریم خصوصی درحال اجراست و در سوی دیگر پویش «من از گلدانم مراقبت می‌کنم» تدارک دیده شده است. در این پویش که ویژه کودکان است به آنها نگهداری از گلدان‌های کوچک آموزش و گلدان‌های گل به کودکان اهدا می‌شود.
- مسئولیت باغچه با همسایگان است
یکی از اهداف اجرای طرح «باغچه همسایگی» در مجتمع مبعث، ایجاد اوقات فراغت و سرگرمی برای ساکنان به‌ویژه سالمندان در ایام شیوع ویروس کرونا است. «منیره شاهی» یکی از این ساکنان دراین‌باره می‌گوید: «به خاطر شرایط قرنطینه مدت‌هاست که از خانه بیرون نیامده‌ام و حتی خریدهای ضروری را هم همسرم انجام می‌دهد اما امروز خوشبختانه شهرداری با اجرای طرح «باغچه همسایگی» باعث شد به حیاط مجتمع بیایم و در کنار همسایگان ساعتی را مشغول امور باغچه شوم و برای رسیدگی به گیاهان سپری کنم.
حالا به اتفاق همسایه‌ها در باغچه‌های مجتمع درخت، گل و گیاه کاشتیم و با نصب تابلو مسئولیت هر قسمت باغچه به عهده یکی از همسایگان است.» او می‌افزاید: «البته بخشی از گل و گیاهان توسط شهرداری و کلینیک کاشت گل و گیاه منطقه تأمین شده است و بخشی را هم خود اهالی تهیه کرده‌اند. خوشبختانه شهرداری منطقه۱۵در زمینه نگهداشت گل و گیاهان هم آموزش‌های مفیدی را هم ارائه داده است که در نگهداری گیاهان آپارتمانی هم می‌تواند مؤثر باشد.»
- ایجاد فضای سبز و سرزنده
همه شهروندان پایتخت با فضای خاکستری و سیاه و سفید زندگی در تهران آشنا هستند و همین موضوع بسیاری از شهروندان را به استفاده از گل وگیاه در محیط زندگی خود ترغیب می‌کند. البته مدیریت شهری نیز در این زمینه با اجرای طرح‌هایی از جمله «باغچه همسایگی» و «کوچه رنگی» سعی بر ایجاد محیطی شاد و سرزنده در شهر دارد.
«امیر صادقی» یکی از ساکنان فعال در زمینه تفکیک پسماند است که سلیقه و مهارت خوبی در نگهداری گل‌های آپارتمانی دارد، درباره ضرورت ایجاد فضای سبز در محیط زندگی می‌گوید: «همیشه تصور می‌کردم همین‌که در مجتمع، تفکیک پسماند انجام دهم و ساکنان را به این کار تشویق کنم یعنی براساس قواعد آپارتمان‌نشینی عمل کرده‌ام اما واقعاً ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی به این موضوع محدود نمی‌شود. قبل از اجرای طرح «باغچه همسایگی» با قدم گذاشتن به مجتمع حس و حال خاصی نداشتم و مانند تمام مجتمع‌های مسکونی فضای معمولی را هر روز می‌دیدم اما حالا با اجرای این طرح و کاشت گل و گیاه در باغچه‌های مجتمع، فضای شاد و سبز و سرزنده‌ای برای ساکنان ایجاد شده‌است.»
- تلاش برای حفظ هویت و تعلق خاطر محلی
طرح «باغچه همسایگی» مجتمع مبعث از سوی شهرداری منطقه۱۵ درحال اجراست. «اکبر مختاری» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه دراین‌باره می‌گوید: «این طرح با هدف ایجاد حس مسئولیت‌پذیری و مشارکت ساکنان آپارتمان‌ها آغاز به کار کرده‌است و تاکنون برای اجرای این طرح ۴ رویداد با عنوان‌های «چای همسایگی»، «مدیریت بحران با محوریت آموزش آتش‌نشانی عمومی»، «ورزش همسایگی» و «پاکزی» برگزار شده است.»
او با بیان اینکه پنجمین رویداد نیز با عنوان «باغچه‌های همسایگی» اجرا شده، ادامه می‌دهد: «باغچه همسایگی و محلی طرحی است که در کشورهای توسعه‌یافته برای ایجاد حس مشارکت، احیا ی هویت محله‌ای و نیز برای ایجاد فضایی برای ارتباط‌گیری چهره به چهره همسایگان برگزار می‌شود و در آن همسایه‌ها با هم گل و گیاه و سبزی می‌کارند. این طرح نیز همین شرایط را دارد.» او می‌افزاید: «پس از آن محصولات برداشت شده میان ساکنان به‌ویژه مسن‌ترها توزیع می‌شود که با ایجاد حس نشاط و مسئولیت حفظ و نگهداری نوعی هویت و تعلق خاطر محله‌ای را میان شهروندان احیا کند.»
در همینه زمینه :
