سالمندان در خط مقدم واکسیناسیون

دکتر علی رزازان ـ  سرپرست گروه پیشگیری و مقابله با قاچاق کالاهای سلامت

در اردیبهشت‌ماه امسال واکسیناسیون سالمندان با ارسال پیامک فراخوان و تماس تلفنی آغاز شد. بسیاری از سالمندان بالای 80سال در روزهای تعیین‌شده برای دریافت واکسن مراجعه کردند اما بعضی از آنها پیامک و تماسی دریافت نکردند و از تزریق واکسن جا ماندند که این مسئله باعث نگرانی آنها شد، گرچه معاونت بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرد  که هیچ سالمندی از قلم نخواهد افتاد. واکسیناسیون سالمندان بالای ۸۰ سال تا دهه آخر اردیبهشت‌ماه به پایان رسید و واکسیناسیون گروه‌های سنی دیگر براساس سن به‌ترتیب انجام خواهد شد. معاونت بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرد که تمام واکسن‌هایی که در سطح کشور استفاده می‌شود، برای همه گروه‌های سنی مصونیت دارد، به‌ویژه برای افراد ۵۰ سال به بالا کاملاً مؤثر و ‌بی‌خطر است. برای سالمندانی که امکان حرکت ندارند و بیماری زمینه‌ای دارند و نمی‌توانند به مراکز تزریق واکسن مراجعه کنند، تیم‌های واکسیناسیون سیار و مراقبت در منزل به خانه‌هایشان می‌روند و واکسیناسیون انجام می‌شود که موارد زیادی از واکسیناسیون افراد دارای ناتوانی حرکتی و بیماران زمینه‌ای انجام شده است. سازمان غذا و دارو نیز برای تامین واکسن، همه تلاش خود را کرده است و مشکلی وجود ندارد. اینها از نکات مثبت شروع واکسیناسیون عمومی در ایران بودند. 
تنها مسئله‌ای که شاید چالش‌برانگیز باشد، عمل‌نکردن بعضی شرکت‌ها و کشورها به تعهداتشان است، مانند‌ هند که صادرات واکسن به ایران را محدود کرد. این مورد کمی در روند واکسیناسیون اخلال ایجاد کرد که بهتر بود اطلاع‌رسانی از سوی وزارت بهداشت صورت می‌گرفت تا مردم بدانند مشکل از سوی دولت و یا وزارتخانه نیست. موضوع مورد انتقاد دیگر این بود که برای واکسیناسیون پزشکان از بیمارستان‌ها استفاده شد که مورد انتقاد پزشکان قرار گرفت و امیدواریم در مراحل بعد این اتفاق صورت نگیرد. نکته دیگر درباره برنامه‌ریزی برای انجام واکسیناسیون مانند اقدامات نرم‌افزار‌های الکترونیکی است که بهتر بود 2‌ماه قبل از شروع واکسیناسیون انجام می‌شد تا ثبت‌نام‌ها زودتر صورت بگیرد و بی‌برنامگی و تجمعات اتفاق نیفتد. این میان شایعه‌هایی هم درخصوص واکسن‌های تقلبی وجود داشت که باید گفت، برآورد می‌شود در دنیا حدود200میلیون دوز واکسن تقلبی وجود دارد که بخشی از این واکسن‌ها در لهستان و مکزیک کشف شده است و بسیاری نیز این واکسن‌ها را تزریق کرده‌اند. این واکسن‌ها در بازار‌های غیرقانونی بعضی کشورها وجود دارد اما در ایران هنوز کشفیات در این مورد صورت نگرفته است. گرچه باید هشدارهای لازم را به مردم داد؛ تزریق واکسن کووید-19تنها باید از مبادی دولت و براساس قوانین وزارت بهداشت صورت گیرد. تزریق این واکسن‌ها در هر جایی غیر از موردی که ذکر شد، غیرقانونی است و پای سودا‌گران مرگ در میان است. حتی اگر بسیاری نیز ادعا کنند که این واکسن‌ها را از خارج از کشور وارد می‌کنند، شرایط نگهداری این واکسن‌ها به‌گونه‌ای نیست که کسی بخواهد آن را حمل کند. بنابراین در بخش خصوصی جایی وجود ندارد که افراد آن را بتوانند وارد کنند و حتی اگر این اتفاق صورت گیرد واکسن‌ها دی اکتیو و بی‌اثر می‌شوند و ممکن است عوارضی داشته باشند. در کنار این مسائل، اتفاق قابل تقدیر درباره واکسیناسیون عمومی این بود که سازمان غذا و دارو و وزیر بهداشت برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌های تولید واکسن این امکان را فراهم کردند تا پا به عرصه تولید واکسن کووید- 19بگذارند و این امر باعث شد نیاز به واردات کمتر شود. نتیجه این اقدامات در ماه‌های آینده نمایان می‌شود. زحمات به‌ثمر می‌رسد و وابستگی‌مان کم می‌شود، گرچه ایران همچنان نیاز به واردات واکسن دارد.