شهر مکتوب/ چرا ماسک نمی‌زنند؟
میثم قاسمی
از امروز صبح، قرار است کسب‌وکارها در پایتخت و سایر شهرهایی که در وضعیت قرمز کرونایی هستند به تعطیلات ۱۰روزه بروند؛ آن هم به فاصله کوتاهی پس از تعطیلات دوهفته‌ای نوروز. اینکه چرا تدبیر دیگری برای مقابله با موج جدید همه‌گیری کرونا اندیشیده نشد و چه کارهایی می‌شد کرد که نکردیم، موضوعی است که این روزها بارها و بارها درباره آن سخن گفته شده است و من دیگر نمی‌خواهم آنها را تکرار کنم. مسئله‌ای که در چند خط بعدی می‌خواهم به آن بپردازم، رعایت قواعد همین قرنطینه نیم‌بند جدید است. می‌گویم نیم‌بند، چون قاعده‌ای است که آنقدر استثنا دارد که جمع قلیلی از مردم را شامل می‌شود؛ اما آیا همان تعداد کم به آن پایبند هستند.
از اسفند۹۸ تا امروز، چند بار شهر تهران در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته و به تعطیلات اجباری رفته است؛ اما اگر در همان روزها گشتی در شهر زده باشیم، به سادگی دیده‌ایم که غیر از اداره‌های دولتی و عمومی و کسب‌وکارهایی که در مناطق عمومی شهر قرار دارند، دیگران چندان به قواعد قرنطینه پایبند نیستند. در محلات، کسب‌وکارها همگی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و شرکت‌های خصوصی هم نه اعتقادی به قرنطینه دارند و نه حاضر به دورکاری هستند. مشکل کجاست؟ همین روزها که موج جدیدی از کرونا شهرهای کشور را اشغال کرده و آمارها همه صعودی شده‌اند، باز هم تعداد زیادی از شهروندان را می‌بینیم که نه ماسکی روی صورت دارند و نه فاصله‌گذاری را رعایت می‌کنند. مشکل کجاست؟ تصمیم ندارم مانند برخی که در هر وضعیتی، مردم را مقصر مشکلات می‌دانند، انگشت اشاره را به سمت بی‌مبالاتی عده‌ای از شهروندان بگیرم. اتفاقا این بار لازم است اندکی از سطح عبور کنیم. اگر نخستین قرنطینه دوران کرونایی در اسفند۹۸ و فروردین۹۹ را به یاد بیاوریم، می‌بینیم که میزان مشارکت مردم در آن، به شکل عجیبی بالا بود؛ آنقدر که نتایج آن، دولتمردان را هیجان‌زده کرد و باعث شد دوباره به یاد شعار مدیریت جهانی و انتقال تجربه به دیگران بیفتند؛ اما این روند ادامه پیدا نکرد. چرا؟ برای یافتن پاسخ این سؤال، پیشنهاد می‌کنم مصاحبه هادی خانیکی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه با خبرگزاری ایرنا را بخوانید. او در جایی از این مصاحبه می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین آسیب‌های ما پایین‌بودن سرمایه اجتماعی است. وقتی سرمایه اجتماعی پایین است شهروندان و افراد جامعه تصمیم‌گیری حاکمیتی را در امتداد منافع خودشان تحلیل نمی‌کنند». موج چهارم - و امواج بعدی که در سال‌جاری خواهند آمد - همگی در همین موضوع ریشه دارند. آیا برای حل این مشکل، راه‌حلی وجود دارد؟
در همینه زمینه :
