شادکامی روی خط کار

عمادالدین قاسمی‌پناه | روزنامه‌نگار :

انتشار آمار با موضوع «رتبه‌بندی کشورهای شاد» مدتی است در رسانه‌ها باب شده. بعضی از رسانه‌ها این آمار را واقعی و برخی غیرواقعی می‌دانند. اما آنچه در جامعه مشاهده می‌شود گویای این است که مردم ما بیشتر عصبانی هستند تا شاد. نزاع‌های خیابانی بالاترین تعداد پرونده قضایی را به خود اختصاص داده‌اند که خود شاهد این مدعاست. یکی از دلایل عمده افسردگی که در مرحله بعد می‌تواند به پرخاشگری و خشونت منتهی شود، از نظر روان‌شناسان سرخوردگی است؛ سرخوردگی در هر حوزه‌ای از جمله جامعه.

البته می‌توان برای آن دسته که این آمار را غیرواقعی می‌دانند مستند داخلی و خارجی ارائه کرد. آخرین آمار که در سال جاری میلادی منتشر شد، ایران را در رتبه 106 نشان داد. چندی پیش هم خبرگزاری ایرنا در یک اینفوگرافی که از تحقیقات کشوری جهاد دانشگاهی استخراج شده بود به موضوع شادکامی پرداخت. 

در این پژوهش علمی شاخص‌های سیزده‌گانه خوش‌بینی به زندگی، ورزش هفتگی، شادکامی همسر، فعالیت‌های اوقات فراغت، رضایت از زندگی، سرمایه اجتماعی، اعتقاد مذهبی، سن، تیپ‌های شخصیت، سطح سلامت، سطح تحصیلات، محل سکونت و سطح درآمد در نظر گرفته شده بود. جالب آن‌که تنها 3 درصد از مردم در «سطح بسیار زیاد» احساس شادکامی داشتند و 3/39 درصد در «سطح متوسط» و 4/35درصد در «سطح کم» این احساس را تجربه می‌کردند. در این پژوهش زنجان، گلستان، بوشهر، هرمزگان، خوزستان و کردستان به عنوان شادترین استان‌های کشور معرفی شدند و کرمانشاه، خراسان رضوی و یزد در رتبه‌های پایین قرار گرفتند. حال با نگاهی به شاخص‌های این پژوهش روشن می‌شود بخشی از این شاخص‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم با کار و معیشت در ارتباط است.   

کرمانشاه در سال 95 با نرخ حدود 25 درصد در رتبه نخست بیکاری کشور قرار گرفت و هرمزگان و زنجان از نرخ تک‌رقمی در بیکاری برخوردار بودند. با این حال اگر فرضیه نسبت معکوس بیکاری و شادکامی را قطعی ندانیم، در عین حال نمی‌توان رابطه کسب درآمد با احساس شادکامی را منکر شد. 

مساله روشن است. یا به شادکامی و اشتغال مردم اهمیت می‌دهیم یا نه؟ در صورتی که شادکامی، امیدواری و معیشت مردم مهم است، باید شرایط آن را فراهم کنیم. توجه به اشتغال جوانان ماندگاری نیروی کار ایرانی در سال حمایت از کالای ایرانی را در کشور به همراه خواهد داشت. در غیر این صورت باید شاهد مهاجرت جوانان تحصیل‌کرده و نیروی کار ماهر و خروج سرمایه‌های مادی و معنوی از کشور بود.