خطر آتش و رانت در خیابان‌های ایران

خبر: انجمن صنفی سی‌ان‌جی کشور در نامه‌ای رسمی به دبیر شورای نگهبان، خواستار رد مصوبه مجلس برای اضافه شدن گاز ال‌پی‌جی به سبد سوخت خودروها شده است. در این نامه به صراحت تأکید شده است: اجرای این طرح در شرایط جاری کشور به زیان منافع ملی بوده و سبب ایجاد محدودیت‌های بیشتری در چرخه فعالیت‌های اقتصادی و برنامه‌های توسعه کشوربه‌دلیل تغییرات ناگهانی در سیاستگذاری‌های حوزه سوخت خواهد شد و این موضوع ریسک سرمایه‌گذاری درحوزه سوخت و سایر حوزه‌ها را برای بخش خصوصی افزایش داده و موجب نوعی خودتحریمی برای اقتصاد کشور خواهد شد.

نقد: در نگاه نخست شاید بتوان نامه انجمن صنفی سی‌ان‌جی را ناشی از مطالبات و نگرانی‌های صنفی این انجمن قلمداد و آن را نشانه‌ای انحصارخواهی و ترس از رقیبی به نام ال‌پی‌جی دانست اما حقیقت ماجرا این است که اضافه شدن گاز ال‌پی‌جی به سبد سوخت خودروهای سبک در ایران یک خطای در سطح سیاستگذاری انرژی به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل است افزون بر اینکه تردد تانکرهای گازکش در جاده‌ها برای رساندن گاز ال‌پی‌جی به جایگاه‌های عرضه‌کننده این سوخت خطر آتش را در جاده‌ها و خیابان‌ها افزایش می‌دهد، دود این خطای سیاستگذاری آن هم در قالب یک قانون بودجه یکساله، در چشم مردم می‌رود و بوی رانت از این تصمیم به مشام می‌رسد.
راستی اگر هدف متنوع کردن سبد سوخت خودروهای کشور است، همان گاز سی‌ان‌جی کفایت می‌کند و اضافه شدن ال‌پی‌جی، یعنی بر باد دادن منابع محدود کشور برای احداث جایگاه‌های عرضه گاز ال‌پی‌جی، وابسته شدن کشور به واردات گاز ال‌پی‌جی به‌دلیل محدودیت تولید داخل، ضربه زدن به صنایع مصرف‌کننده گاز ال‌پی‌جی تولید داخل و خلاصه اینکه خسارت سنگین به کشور و مردم وارد خواهد شد. پیش از این همشهری نسبت به پیامدهای احتمالی خطای سیاستگذاری مجلس در حوزه سوخت و انرژی هشدار داده بود و حالا کاشف به عمل آمده که با احتساب فروش ۲هزار میلیارد تومانی گازمایع در داخل، زیان سالانه کشور از عدم‌صادرات گاز مایع و فروش آن در داخل، بیش از ۱۴ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
سیاست‌های مبتنی بر آزمون و خطا در اقتصاد ایران بارها تکرار شده و به اقتصاد ضربه زده ازجمله اینکه قرار است دوباره یک ایده شکست‌خورده دوباره به‌عنوان یک ابتکار جدید در قانون بودجه جا زده شود و سؤالی که مطرح است، این است که چه زیانی در توسعه صنعت سی‌ان‌جی مشاهده شده و چه نفعی در توسعه صنعت گاز ال پی‌جی وجود دارد که ناگهان در قالب یک قانون یکساله قرار است یک طرح چندین ساله بر کشور تحمیل شود. به‌ویژه اینکه در کلانشهرهای ایران سرمایه‌گذاری برای احداث جایگاه‌های سوخت به‌شدت افت کرده چرا که عامل تعیین‌کننده قیمت زمین است و باید دید در کنار جایگاه‌های عرضه بنزین و گاز سی‌ان‌جی، جایگاه‌های عرضه گاز ال‌پی‌جی چه دردی از مردم درمان خواهد کرد.
از سوی دیگر، انحراف جدید در طرح مجلس، کمترنمایی هزینه‌های طرح با حداقل استانداردهاست و متأسفانه مجلس تصمیمی را گرفته که پیامدهای آن شاید برای بسیاری از نمایندگان روشن نباشد. محسن جواهری، رئیس انجمن سی‌ان‌جی کشور می‌گوید: زمانی که جایگاه ال‌پی‌جی احداث شود جهت تامین آن از پالایشگاه تا هر جایگاه باید میزان قابل توجهی گازوئیل یارانه‌ای به کامیون و تانکرها اختصاص دهیم که این موضوع باعث ترافیک، خطرات جاده‌ای حمل این سوخت پرخطر، افزایش آلودگی هوا و همچنین سبب افزایش مصرف گازوئیل یارانه‌ای خواهد شد. او همچنین با اشاره به ارزش صادراتی سوخت ال‌پی‌جی گفت: ارزش دلاری صادراتی ال‌پی‌جی در برخی از فصول بالاتر از بنزین است و میزان تقاضای خرید آن طی سال‌های اخیر به‌دلیل ارزش بالای حرارتی با شیب زیادی در حال افزایش است. وی افزود: نباید از این نکته غافل شد که با استفاده از ال‌پی‌جی به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها می‌توان ارزش چند برابری از این محصول خام دریافت کرد، با این اوصاف اینکه چرا حامیان این طرح بر موضوع صادرات بنزین به‌عنوان ابزاری برای ورود ال‌پی‌جی به سبد سوخت اصرار می‌کنند، جای تعجب است! 
حالا باید دید آیا شورای نگهبان این مصوبه را لغو می‌کند و جلوی خسارت را می‌گیرد؟