آتش‌بس انتظارات تورمی

تازه‌ترین یادداشت متولی بازار پول از صدور سیگنال کاهش انتظارات تورمی در اقتصاد ایران حکایت دارد و اندکی بهبود در حوزه تولید صنایع بزرگ. عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در تازه‌ترین نوشته‌ای که در صفحه خود در فضای مجازی منتشر کرده، کاهش سیالیت و سرعت گردش پول در شبکه بانکی وکاهش نرخ معاملات حواله‌های ارزی صادرکنندگان عمده به کانال ۲۲هزار تومان به ازای هر دلار را نشانه‌هایی از فروکش کردن انتظارات تورمی دانسته و از رشد 8درصدی تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در 9‌ماه امسال خبر داده است.
طبق اعلام همتی، نتایج مقدماتی محاسبات آماری بانک مرکزی از وضعیت تولید صنایع بزرگ کشور، از تداوم رشد بخش حقیقی اقتصاد حکایت دارد و نشان می‌دهد: رشد سه‌ماهه سوم تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی حدود 10.7درصد و رشد 9ماهه آنها حدود 8درصد بوده است. به گزارش همشهری، این موضوع را گزارش شامخ دی‌ و بهمن امسال نیز که از سوی اتاق ایران منتشر شده، تأیید می‌کند و حتی انتظار می‌رود در 3‌ماهه چهارم سال1399 با رشدی قوی‌تر مواجه شود؛ اما این مهم منوط به تداوم کاهش و ثبات نرخ ارز و همچنین تحقق تمامی یا بخشی از خوش‌بینی صنایع و کسب‌وکارها به گشایش‌های اقتصاد سیاسی است.
نکته دیگری که در یادداشت رئیس‌کل بانک مرکزی مطرح شده، این است که رشد پول در 12ماهه منتهی به بهمن امسال 56.9درصد و رشد شبه پول در این دوره یکساله 35.3درصد بوده است؛ درحالی‌که رشد 12ماهه پول در مهرماه امسال 88.6درصد و در دی‌ماه 63.8درصد بود و رشد 12ماهه شبه پول در مهرماه 28.1درصد و در دی‌ماه 34.3درصد ثبت شد. به عقیده همتی، روند این 2متغیر پولی حاکی از کاهش سیالیت پول متأثر از کاهش انتظارات تورمی است و با توجه به کاهش انتظارات تورمی و عدم‌ضرورت افزایش نرخ سود، برنامه بانک مرکزی بر مبنای قرار دادن نرخ سود حول میانگین دالان نرخ سود است. او همچنین یکی از نشانه‌های کاهش انتظارات تورمی را کاهش نرخ معاملات حواله‌های ارزی صادرکنندگان عمده به کانال 22هزار تومان به ازای هر دلار در پایان هفته گذشته در سامانه نیما عنوان کرده است.
نکته دیگر اینکه طبق اعلام همتی، در پایان هفته گذشته با اقدامات بانک مرکزی در مدیریت بین بانکی و استفاده از عملیات ریپو، میانگین نرخ سود بین بانکی به 19.7درصد کاهش یافته و بانک مرکزی برای پرهیز از افزایش نرخ سود به‌دنبال اجرا و نظارت بر محدودیت رشد ترازنامه بانک‌هاست.
البته بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد در طول هفته گذشته، نرخ غالب سود در بازار بین بانکی حدود 21درصد بوده و صرفا کاهش آن به 19.7درصد در پایان هفته نمی‌تواند به‌معنای تغییر نگرش سیاستگذار به سمت کاهش نرخ سود این بازار باشد. به‌خصوص که بانک مرکزی در حراج‌های هفتگی اوراق بدهی دولت نیز باقدرت و ولع در حال جمع‌آوری نقدینگی است و عملا با توجه به شیب تند رشد نرخ تورم، سد بزرگی در مقابل کاهش نرخ سود ایجاد کرده است. با این تفاصیل به‌نظر می‌رسد کاهش نرخ سود بین بانکی نهایتا در یک دوره کوتاه‌مدت ادامه داشته باشد و لااقل تا زمانی که اوراق بدهی مدنظر دولت به فروش نرسد و مهار شتاب تورم محقق نشود، نرخ سود بین بانکی نیز در محدوده سقف کانال بماند.